Του Παύλου Νεοφύτου
Η ελαιοσυλλογή φέτος, τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο, θα είναι αυξημένη σε σχέση με την περσινή χρονιά, ωστόσο, δεδομένου ότι το ράβδισμα των ελαιόδεντρων είναι στο ξεκίνημα, αναμένονται ξεκάθαρες εκτιμήσεις για την τιμή ελαιόλαδου μέχρι τις αρχές του επόμενου μήνα. Όπως κάθε χρόνο, το βλέμμα είναι στραμμένο στην απόδοση της ισπανικής παραγωγής, που είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως και αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την τιμή, όπως επισημαίνουν μιλώντας στην «Κ» Κύπριοι ελαιοπαραγωγοί και τυποποιητές, τονίζοντας την ίδια ώρα ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση από τους αρμόδιους φορείς, αλλά και τον Κύπριο καταναλωτή, σε έναν στρατηγικό σχεδιασμό της κυπριακής ελαιοκομίας, με στόχο την ποιότητα και όχι την ποσότητα.
Στους αρδευόμενους ελαιώνες της Κύπρου η καρπόδεση είναι φέτος γύρω στο 60 - 70%, ενώ στους ξηρικούς κάτω από το 40%.
Η καρπόδεση και η ξηρασία
Στοχεύοντας στην παραγωγή αγουρέλαιων, η συγκομιδή άρχισε από τις αρχές Οκτωβρίου, για να ακολουθήσει η κυρίως ελαιοσυλλογή σε 15-20 ημέρες στην ενδοχώρα και νωρίτερα στις παραθαλάσσιες περιοχές. Σύμφωνα με τον ελαιοπαραγωγό και ειδικό γευσιγνώστη ελαιόλαδου, Δημήτρη Ταλιώτη, η φετινή καρπόδεση συνδέεται με τις καλλιεργικές πρακτικές. Σημείωσε ότι στους αρδευόμενους ελαιώνες η καρπόδεση είναι φέτος γύρω στο 60-70%, ενώ στους ξηρικούς κάτω από το 40%, όπου σε μεγάλες εκτάσεις υπάρχει σχεδόν πλήρης ακαρπία. «Φέτος μπορεί να είναι μεγαλύτερη η παραγωγή σε σύγκριση με την περσινή χρονιά, αλλά ενδεχομένως να μην είναι τόσο αποδοτική, καθώς παρατηρείται πιο μικρός καρπός, λόγω της ξηρασίας και του καύσωνα των προηγούμενων μηνών», ανέφερε ο ελαιοπαραγωγός Πανίκος Ματσούκας, εξηγώντας ότι εάν σε προηγούμενες χρονιές ο παραγωγός μάζευε 4 - 5 κιλά ελιές για 1 κιλό λάδι, φέτος ενδέχεται η ίδια απόδοση να ανεβεί στα 6 - 7 κιλά. Όπως είπε ο κ. Ματσούκας, προηγήθηκε πολύ μεγάλη ανθοφορία, αλλά λόγω της ξηρασίας και του καύσωνα, μεγάλες ποσότητες καρπού, αν και έδεσε, έπεσε κάτω. Την ίδια ώρα, παρέπεμψε σε ζημιές για τον κλάδο από τις μειωμένες ποσότητες άρδευσης, για τις οποίες αποφάσισε το περασμένο καλοκαίρι το Τμήμα Γεωργίας. Πρότεινε καλύτερη διαχείριση του νερού, με έμφαση σε είδη καλλιεργειών που δεν γίνεται σπατάλη, χάρη σε σύγχρονα συστήματα ποτίσματος που αξιοποιούνται. Για το ίδιο ζήτημα, ο κ. Ταλιώτης τόνισε ότι κάποιες νοοτροπίες που επικρατούν πρέπει να αλλάξουν και να αποφασιστεί ότι η ελαιοκομία στην Κύπρο πρέπει να γίνει αρδευόμενη καλλιέργεια.
Η Ισπανία και η ζήτηση
«Επειδή τώρα αρχίζει η σεζόν, θα χρειαστεί να περιμένουμε μέχρι την περίοδο τέλος του μήνα – μέσα Νοεμβρίου, για να έχουμε καθαρή εικόνα για τις φετινές τιμές. Οι ποσότητες διεθνώς σίγουρα είναι περισσότερες από πέρυσι, αλλά ακόμα δεν γνωρίζουμε τι θα πει η διεθνής αγορά», ανέφερε ο ελαιοπαραγωγός και έμπορος λαδιού, Αγαθοκλής Αγαθοκλέους. Σημαντικό ρόλο στην πτώση της τιμής στο λάδι στην Κύπρο, που αυτή τη στιγμή, σε τιμή λιανικής στο ράφι, είναι εκτοξευμένο από 10 - 15 ευρώ το λίτρο, αναλόγως της επωνυμίας, ενώ την Άνοιξη του 2023 η τιμή ήταν λίγο πιο κάτω από 7 ευρώ το λίτρο, θα παίξει η φετινή απόδοση της ισπανικής παραγωγής, που είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως. Αν δηλαδή η Ισπανία έχει αρκετά αυξημένη παραγωγή, τότε θα αυξηθεί η προσφορά του προϊόντος, προκαλώντας περαιτέρω πτώση τιμών. Σύμφωνα με τον κ. Αγαθοκλέους, μέχρι στιγμής, οι προβλέψεις για τη συγκομιδή στην Ισπανία, τη χώρα που παράγει το 45% του παγκόσμιου ελαιόλαδου και το 70% του ελαιόλαδου της Ε.Ε., είναι πολύ θετικές, με αναλυτές να εκτιμούν ότι η παραγωγή φέτος θα αυξηθεί στο 1 εκατ. και 300 χιλιάδες τόνους από τους 500.000 που ήταν πέρυσι. Όπως εξήγησε, οι φετινές εκτιμώμενες ποσότητες της Ισπανίας σε συνδυασμό με τις αυξήσεις των ποσοτήτων που ισχύουν και για τις υπόλοιπες χώρες, θα οδηγήσουν σε υπερεπάρκεια προϊόντος, θα οδηγήσουν σε μείωση της τιμής του ελαιόλαδου, αλλά για την ώρα παραμένει άγνωστο το πόση θα είναι αυτή, τόνισε, διότι την ίδια ώρα τα έξοδα παραγωγής και η ζήτηση μεγαλώνουν, λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2024 στην Κύπρο είναι μεγαλύτερη η κατανάλωση σε σύγκριση με το 2023. Την ίδια ώρα διευκρίνισε ότι νέα λάδια θα συσκευαστούν τον ερχόμενο Φεβρουάριο - Μάρτιο και συνεπώς ο καταναλωτής θα πρέπει να περιμένει να δει μειωμένες τιμές μετά από αυτό το διάστημα.
2.700 τόνοι παραγωγής
Σύμφωνα με τον κ. Ταλιώτη, η μείωση της τιμής του λαδιού στο ράφι δεν θα προκύψει από το κυπριακό ελαιόλαδο, αλλά από φθηνό ελαιόλαδο το οποίο θα έρθει από το εξωτερικό. Όπως εξήγησε, η μέση κατανάλωση που έχουμε ως Κύπρος, υπολογίζεται γύρω στις 6 χιλιάδες τόνους ετησίως. «Σκεφτείτε ότι εμείς ως Κύπρος πέρυσι παραγάγαμε 2.700 τόνους. Αναγκαστικά κάνουμε εισαγωγές. Άρα, για να πέσει η τιμή στο ράφι, πρέπει οι έμποροι να εισαγάγουν φθηνό ελαιόλαδο από το εξωτερικό», είπε.
Σήμερα οι Κύπριοι παραγωγοί πωλούν χύμα λάδι σε εμπόρους γύρω στα 7 ευρώ το λίτρο, όπως ανάφερε ο κ. Ματσούκας, σημειώνοντας ότι στο εξωτερικό η τιμή μπορεί να φτάσει και τα 10 ευρώ το λίτρο. Ενα ευρώ πιο κάτω είναι η τιμή που πωλούν χύμα λάδι στο εξωτερικό μέσω Ελλάδας, τόνισε ο κ. Ταλιώτης, κάνοντας λόγο για άσχημο τοπίο υποτιμής, για όσους εξακολουθούν να θέλουν να πωλούν χύμα. Για την εγχώρια παραγωγή, ο κ. Ταλιώτης τόνισε ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση από τους αρμόδιους φορείς και τον Κύπριο καταναλωτή σε έναν στρατηγικό σχεδιασμό της κυπριακής ελαιοκομίας, με στόχο την ποιότητα και όχι την ποσότητα.
