Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Το μεγάλο «μπούμινγκ» των εταιρειών τεχνολογίας(ICT) στην Κύπρο έχει διαφοροποιήσει το οικονομικό μίγμα από τους παραδοσιακούς τομείς, όπως ο τουρισμός και οι επαγγελματικές υπηρεσίες που για χρόνια πρωταγωνιστούσαν. Τα ποσοστά της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (Gross Value Added - GVA) του Τομέα στην οικονομία της Κύπρου είναι αρκετά μεγάλα και πλέον στο 2024 αγγίζει σχεδόν τα 7 δισ. ευρώ, συγκεκριμένα τα 6,95 δισ. Αναλυτικότερα, η συνολική άμεση επίπτωση του Τομέα για το 2024 εκτιμήθηκε στα 4,12 δισ. ευρώ, ενώ η συνολική έμμεση επίπτωση στα 2,83 δισ. ευρώ.
Τα παραπάνω άκρως ενδιαφέροντα στοιχεία πηγάζουν από επικαιροποιημένη έκθεση που έχει ετοιμάσει η KPMG για λογαριασμό του Techisland και που είχε παρουσιαστεί στο Techisland Summit 2024, την ώρα που ετοιμάζεται η επόμενη έκθεση που θα αφορά το 2025 και θα παρουσιαστεί εντός Μαΐου. Από το 2011, η Κύπρος συγκαταλέγεται μεταξύ των τριών ταχύτερα αναπτυσσόμενων τομέων εταιρειών τεχνολογίας (ICT) στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αύξηση της αξίας της πάνω από 200%. Επιπλέον, το 2023, η Κύπρος κατέχει τη 2η θέση στις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσον αφορά τη συμβολή των ICT εταιρειών στον δείκτη της οικονομικής παραγωγικότητας (GVA). Στην Κύπρο, οι εταιρείες τεχνολογίας με όραμα να καταστεί η Κύπρος τεχνολογικό «Hub» έχουν συμβολή9,4% πάνω στο GVA, έναντι του μέσου όρου της ΕΕ27 που κυμαίνεται στο 5,4%. Η συνεισφορά στην οικονομική παραγωγικότητα (GVA) για το 2023 ανά εργαζόμενο στις εταιρείες τεχνολογίας, η Κύπρος έχει 142 χιλιάδες ευρώ, έναντι του μέσου όρου της Ε.Ε.27 που ανέρχεται στις 115 χιλιάδες ευρώ. Η KPMG με τα επικαιροποιημένα στοιχεία πάνω στην έκθεση που είχε παρουσιάσει, εκτιμά ότι ο τομέας της τεχνολογίας, με βάση τον άμεσο αντίκτυπο, αντιπροσωπεύει το 14% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (Gross Value Added - GVA) της Κύπρου το 2024. Τέλος, ο τομέας των ICT αυξήθηκε κατά 6,2% μεταξύ 2023 και 2024, σύμφωνα με τον συνολικό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης στο 6,4%.
Προτάσεις πολιτικής
Μέσα στην έκθεση της KPMG που παρουσιάστηκε στο προηγούμενο Techisland Summit, ανάμεσα στους αριθμούς υπήρχαν και προτάσεις προς την κυβέρνηση για περαιτέρω ανάπτυξη της Κύπρου ως τεχνολογικού κόμβου (ICT Hub). Πάγια θέση των εταιρειών που ήδη δραστηριοποιούνται στον χώρο είναι η περαιτέρω προώθηση της οικονομικής σταθερότητας της Κύπρου και η αγορά της Κύπρου που έχει φιλοξενήσει τον Τομέα. Σύμφωνα με τα μέλη του συνδέσμου του Techisland σημαντική αναβάθμιση θα είναι η βελτίωση της συνδεσιμότητας των αεροδρομίων, αλλά και να εγγραφεί η χώρα στον χώρο Σένγκεν για να αυξηθεί έτσι η κινητικότητα και η απόκτηση ταλέντων. Μία από τις θέσεις αφορά την προσέλκυση περισσότερων διεθνών τραπεζών για διευκόλυνση των εργασιών και για αύξηση του ανταγωνισμού, ενώ συνάμα θα πρέπει να υπάρχουν και φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση και τη διατήρηση ταλέντων. Η αύξηση του αριθμού και της χωρητικότητας των ιδιωτικών σχολείων, αλλά και η ανάπτυξη και βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων του πληθυσμού θεωρούν πως είναι πολύ σημαντική πτυχή. Η προώθηση των φυσικών επιστημών, τεχνολογίας, επιστήμης των μηχανικών και τα μαθηματικά (STEM Education) κατά τα μέλη των εταιρειών τεχνολογίας είναι πολύ σημαντική παράμετρος, ο ψηφιακός μετασχηματισμός σχολείων και ψηφιοποίηση κρατικών υπηρεσιών, αλλά και η δημιουργία ενός διαφανούς νομικού συστήματος και γρήγορων νομικών διαδικασιών.
80 εταιρείες το 2025
Η εγγραφή νέων εταιρειών στην Κύπρο προχωρά με πολύ καλούς ρυθμούς. Τα επίπεδα των νέων εγγραφών ξένων εταιρειών μέχρι αρχές Μαρτίου συγκρίνονται με τα αντίστοιχα επίπεδα εγγραφών του 2024. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν τα στοιχεία της Μονάδας Διευκόλυνσης Εταιρειών, το γνωστό Business Facilitation Unit (BFU) που υπάγεται στο υπουργείο Ενέργειας, το 2025 ο αριθμός εγγραφών ξένων εταιρειών ήταν στις 80, το 2024 ήταν στις 265 και το 2023 ήταν στις 286. Το 2022 ήταν στις 1.605, ενώ οι κύριες χώρες από τις οποίες προήλθαν αυτές οι εγγραφές των τελευταίων χρόνων είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, Ισραήλ, Λευκορωσία, Λίβανος, Ουκρανία και Ρωσία. Οι χώρες δεν είναι βάσει όγκου εγγραφών εταιρειών, αλλά αλφαβητικά.
Οι κύριοι τομείς δραστηριότητας των παραπάνω εγγραφών ενισχύουν το αφήγημα της συμβολής του Τομέα των ICT στην κυπριακή οικονομία, αφού αφορούν Software development, Video games software development, Investment holding and financing, Marketing, advertising and PR, Trading and e-commerce, Real Estate, Business Advisors και Hotel Industry.
Επί του εδάφους
Το οικοσύστημα των εταιρειών τεχνολογίας στο νησί φαίνεται εκτός από μεγάλο, να είναι και ενωμένο. Αρκετές πλέον οι πρωτοβουλίες στήριξης της προσπάθειας να γίνει η Κύπρος ένα τεχνολογικό «Hub», με συνέδρια μεγάλου βεληνεκούς και με μεγάλο διεθνές αντίκτυπο να εδράζονται στην Κύπρο. Τέτοια είναι το Digital Agenda που γίνεται κάθε φθινόπωρο στη Λευκωσία, αλλά και συνέδρια στη Λεμεσό όπως είναι το Reflect και που γίνεται στο τέλος της άνοιξης κάνουν γνωστή την Κύπρο για τους σωστούς λόγους.
Χαρακτηριστική η δήλωση ενός εκ των παραγόντων του συνεδρίου που θα φιλοξενηθεί στη Λεμεσό και μέλος του Techisland, κ. Στυλιανού Λάμπρου–όπου ήταν παρούσα στο pre-event η «Κ»– υποστηρίζοντας πως η καλύτερη διαφήμιση για την Κύπρο και τη δουλειά που γίνεται στο νησί σε επίπεδο επιχειρηματικότητας και δη στον τομέα του ICT, είναι τα συνέδρια που γίνονται εντός Κύπρου. Όπως υπογράμμισε, κατά τη γνώμη του, είναι πολύ καλύτερη διαφήμιση για την Κύπρο και τον τομέα να χρησιμοποιούνται τα συνέδρια ως πλατφόρμα προσέλκυσης επενδυτών στη χώρα, παρά να προχωρά το κράτος σε ακριβά ταξίδια για να μιλούν γι’ αυτήν.
Βλέπει την ανάπτυξη το ΔΝΤ
Η αποστολή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) που συναντήθηκε με τις κυπριακές αρχές τις τελευταίες 10 ημέρες για να εξετάσει τις πρόσφατες οικονομικές εξελίξεις, τις προοπτικές και τους κινδύνους, όπως και τις προτεραιότητες πολιτικής στην Κύπρο, τόνισε μέσω σχετικής ανακοίνωσης πως η Κύπρος έχει επιδείξει εντυπωσιακή ανθεκτικότητα σε διαδοχικούς κλυδωνισμούς λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων. Σύμφωνα με το Ταμείο του ΔΝΤ που βλέπει την ανάπτυξη που προσφέρει ο Τομέας, αυτή παρέμεινε μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρωζώνη, που υποστηρίζονται κυρίως από ξένες επενδύσεις, ισχυρό τουρισμό και ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο τομέα ICT.
