Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Στο χορό των πράσινων ομολόγων προετοιμάζεται να μπει και η Κύπρος. Το 2023 αναμένεται να γίνει η έκδοση του εν λόγω ομολόγου που θα είναι για πρώτη φορά και ο στόχος είναι να αντλήσει από 0,5 δισεκατομμύριο ευρώ έως και 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Οι απαραίτητες εγκρίσεις από το Υπουργικό Συμβούλιο δόθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα για την έκδοση του λεγόμενου «EuGB» που επιδιώκει περιβαλλοντικά βιώσιμους στόχους, δηλαδή επενδύσεις ή επιχειρηματικές δραστηριότητες φιλικών προς το περιβάλλον. Το 2022 θα «σπαταληθεί» για την ετοιμασία του. Κι αυτό γιατί δεν είναι εύκολη η ετοιμασία του σε μερικές εβδομάδες ή σε λίγους μήνες. Πρόσθετα, λόγω του μικρού μεγέθους της χώρας θα είναι εις θέση να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της Κύπρου για περίπου δύο με τρία χρόνια. Πρακτικά τι σημαίνει; Πως αν βγει στις αγορές η Κύπρος το 2023 με πράσινο ομόλογο δεν πρόκειται να τη δούμε να βγαίνει ξανά το 2024 και ούτω καθ’ εξής. Θα καλύψει τις ανάγκες της για την υποστήριξη έργων που σχετίζονται με την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και την βελτίωση της βιωσιμότητας του περιβάλλοντος και των έργων που έχει θέσει. Δεν θα λειτουργήσει όπως λειτουργούν οι διεθνείς εκδόσεις ΕΜΟ (ΕΜΤΝ) που αποτελούν το κύριο χρηματοδοτικό εργαλείο για τη στρατηγική μείωσης του δημοσίου χρέους, η Κύπρος είναι ένας μικρός εκδότης. Επίσης, δεν θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για μείωση του χρέους, θα χρησιμοποιηθούν σε πράσινα και κοινωνικά έργα. Οι αγοραστές μπορεί να είναι όσοι αγοράζουν τα ομόλογα ΕΜΤΝ της Κύπρου. Ωστόσο, ανοίγει παράλληλα «παράθυρο», και σε άλλο επενδυτικό κοινό ιδίως σε αυτούς που είτε ειδικεύονται σε αυτού του είδους τα ομόλογα, είτε έχουν ξεχωριστά επενδυτικά ταμεία που ασχολούνται ειδικά με αυτά. Τα έσοδα που θα αντλήσει η Κύπρος από το συγκεκριμένο ομόλογο θα διατεθούν σε δημόσια έργα αναπτυξιακού χαρακτήρα με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, σε πράσινες αναπτύξεις, σε περιβαλλοντολογικά έργα. Οπως δήλωσε στην «Κ» λειτουργός του Γραφείου Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους της Κύπρου, τα πρότυπα του ομολόγου αυτού δεν έχουν ακόμη καθοριστεί, υπάρχουν απτά παραδείγματα εκδόσεων από άλλες χώρες, ωστόσο είναι κάτι το οποίο το Γραφείο ακόμα επεξεργάζεται. Εξήγησε δε, ότι δεν είναι υποχρέωση της Κύπρου να προχωρήσει με τέτοιου είδους ομόλογο. Τόνισε ωστόσο ότι, δεδομένης της ευρείας ζήτησής τους διεθνώς και έχοντας υπόψη ότι όσο τα περιβαλλοντικά θέματα γίνονται ακόμα πιο σημαντικά στο επενδυτικό κοινό και στους Οίκους Αξιολόγησης, είναι ένα βήμα που πρέπει αναπόφευκτα να ακολουθηθεί. Για τα πρακτικά του θέματος, το Γραφείο Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους σχολίασε πως κατά κύριο λόγο θα εφαρμοστεί το νομικό πλαίσιο του EMTN και τα χρήματα θα προωθηθούν στο Γενικό Κυβερνητικό Ταμείο. «Αναλαμβάνουμε την υποχρέωση ότι θα χρηματοδοτήσουμε συγκεκριμένα πρότζεκτς και δεν είναι ότι θα πάνε σε ξεχωριστό λογαριασμό μέχρι να ξοδευτούν», σχολίασε σχετικά.
Το ερώτημα
Το ερώτημα που προκύπτει από εδώ και πέρα είναι εάν η Κύπρος θα προχωρήσει σε έκδοση πραγματικού πρασίνου ομολόγου και όχι ενός «βαφτισμένου». Η Διεθνής Ένωση Κεφαλαιαγοράς (ICMA) και η Πρωτοβουλία Κλιματικών Ομολόγων (Climate Bonds Initiative, CBI) έχουν καθορίσει συγκεκριμένα κριτήρια και σχετικές πιστοποιήσεις για να καθορίσουν ότι ένα ομόλογο είναι πράσινο. Ένα πιστοποιημένο ομόλογο γίνεται αντιληπτό πως το προφίλ του ρίσκου του θα είναι μικρότερο και θα έχει και μεγαλύτερο ενδιαφέρον από κάποιο που δεν έχει πιστοποίηση.
Τα έσοδα θα διατεθούν σε δημόσια έργα αναπτυξιακού χαρακτήρα με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, σε πράσινες αναπτύξεις, σε περιβαλλοντολογικά έργα.
Πράσινο NextGenerationEU
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το Σεπτέμβριο του 2021 ένα ανεξάρτητα αξιολογούμενο πλαίσιο πράσινων ομολόγων, κάνοντας έτσι ένα βήμα ακόμη προς την κατεύθυνση της έκδοσης πράσινων ομολόγων ύψους έως και 250 δισ. ευρώ, ή 30 % του συνόλου της έκδοσης του NextGenerationEU. Τον Οκτώβρη του 2021 εξέδωσε το πρώτο πράσινο ομόλογο NextGenerationEU και συγκέντρωσε 12 δισ. ευρώ που θα χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά για πράσινες και βιώσιμες επενδύσεις σε ολόκληρη την ΕΕ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκδοση πράσινου ομολόγου στην ιστορία, σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ σύμφωνα με την πληροφόρηση του Σεπτεμβρίου που συνόδευε την πρόθεση για την έκδοση που θα ακολουθούσε, εξηγούσε πως το πλαίσιο παρέχει σε όσους επενδύσουν σε αυτά τα ομόλογα τη βεβαιότητα ότι τα κεφάλαια που θα κινητοποιηθούν θα διατεθούν σε πράσινα έργα και ότι η Επιτροπή θα υποβάλει αναφορά σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του.
Το πλαίσιο τoυ NextGenerationEU για τα πράσινα ομόλογα καταρτίστηκε σύμφωνα με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της Διεθνούς Ένωσης Κεφαλαιαγορών (ICMA), η οποία αποτελεί πρότυπο της αγοράς για τα πράσινα ομόλογα. Σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική, το πλαίσιο εξετάστηκε από έναν δεύτερο πάροχο γνωμοδότησης, την Vigeo Eiris, εταίρο του ομίλου Moody's ESG Solutions, η οποία θεωρεί ότι το πλαίσιο ευθυγραμμίζεται με τις αρχές των πράσινων ομολόγων της ICMA, συνάδει με την ευρύτερη στρατηγική της ΕΕ για το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση (ΠΚΔ) και θα συμβάλει σημαντικά στη βιωσιμότητα.
Tα έσοδα από τα πράσινα ομόλογα NextGenerationEU θα χρηματοδοτήσουν το μερίδιο των σχετικών με το κλίμα δαπανών στον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Κάθε κράτος μέλος πρέπει να διαθέσει τουλάχιστον το 37 % του εθνικού του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας —του χάρτη πορείας για τη διάθεση των κονδυλίων στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας— για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που σχετίζονται με το κλίμα.
