Του Παύλου Νεοφύτου
«Εγώ το μόνο που μπορώ να σας υποσχεθώ είναι πως μέχρι την τελευταία μου πνοή θα συνεχίσω να κάνω όλα αυτά που κάνω, γιατί κανένας άνθρωπος και κανένα παιδί δεν πρέπει να παλεύει μόνος. Όλοι μαζί μπορούμε» ανέφερε πρόσφατα ο Πέτρος Στυλιανού, παραλαμβάνοντας το βραβείο, LIFETIME ACHIEVEMENT, στα 22α Τράπεζα Κύπρου Man of the Year Awards 2023. Η βράβευση του κοινωνικού ακτιβιστή και πρώην καρκινοπαθή δημιουργεί συγχρόνως την απορία πού βρίσκεται σήμερα η υλοποίηση ζητημάτων συνδεδεμένων με τον πολύχρονο αγώνα του. Αυτά σε γενικές γραμμές έχουν να κάνουν με τη βελτίωση της αντιμετώπισης των καρκινοπαθών, τόσο της Πάφου, με τα γνωστά, όπως τα έζησε και ο ίδιος, καθημερινά βασανιστικά δρομολόγια προς τα ογκολογικά κέντρα άλλων επαρχιών –ακόμα και για μία απλή διαδικασία των δέκα λεπτών, όπως είναι η χορήγηση μιας ένεσης– όσο και της υπόλοιπης Κύπρου, όπου σπεύδει διανύοντας χιλιόμετρα με το ποδήλατό του.
Όπως διαφαίνεται, το 2024 θα είναι έτος εξελίξεων, καθώς την περασμένη Τετάρτη, κατά την ψηφοφορία για τον κρατικό προϋπολογισμό, εγκρίθηκε από την Ολομέλεια της Βουλής το κονδύλι των 1,2 εκατομμυρίων για την ίδρυση και λειτουργία στην Κύπρο ενός Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου, ενώ όπως ανέφερε στην «Κ» ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Πάφου και μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας, Χαράλαμπος Πάζαρος, εντός του νέου έτους υλοποιείται μετά από διαβουλεύσεις με τον ΟΚΥΠΥ το αίτημα για δημιουργία Κέντρου Ημέρας (Day Care) στο Γενικό Νοσοκομείου Πάφου. «Θα αμβλύνει σε κάποιο βαθμό το πρόβλημα που χρονίζει», σημείωσε. «Λυπάμαι πραγματικά γι’ αυτό που αναφέρω, αλλά η Πολιτεία ακόμη και σε αυτό το θέμα το τόσο ανθρώπινο, αντιμετωπίζει τους καρκινοπαθείς της Πάφου ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας» τόνισε. Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΟΚΥΠΥ, Χαράλαμπος Χαριλάου, εξήγησε ότι το Κέντρο θα παρέχει απλές αλλά και εξειδικευμένες θεραπείες, όπως είναι η χορήγηση μιας ένεσης, τονίζοντας ότι θα βοηθήσει στο να μειωθεί η ταλαιπωρία των ασθενών, που μέχρι σήμερα ταξιδεύουν εκτός Πάφου για να τύχουν μιας τέτοιας θεραπείας. Σημείωσε ότι το ποσό για τη δημιουργία του Κέντρου περιλαμβάνεται στους προϋπολογισμούς του ΟΚΥΠΥ για το 2023.
Ανέλεγκτα κέντρα
Για μονάδες που παρέχουν συγκεκριμένες ογκολογικές υπηρεσίες (Day Care), όπως αυτή που δρομολογείται στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου αλλά και πιο μεγάλες και με περισσότερες υπηρεσίες, θα επιδιωχθεί να διαδραματίσει, μεταξύ άλλων, εποπτικό ρόλο το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου Κύπρου, το οποίο, εκτός από συμβουλευτικός φορέας, θα έχει και εκτελεστική εξουσία, επιβλέποντας, διασφαλίζοντας την ποιότητα, καθορίζοντας τα κριτήρια και διενεργώντας ελέγχους, δήλωσε στην «Κ» ο γραμματέας της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ) και εκτελεστικός διευθυντής της Europa Donna Κύπρου Μάριος Χαραλαμπίδης.
Περιγράφοντας το σκηνικό που επικρατεί σήμερα σε σχέση με τις παρεχόμενες υπηρεσίες θεραπείας στους καρκινοπαθείς ανέφερε ότι πέραν από τα υφιστάμενα ογκολογικά κέντρα, όπου εντοπίζει εξαιρετικά καλό επίπεδο υπηρεσιών, λειτουργούν ανεξέλεγκτα διαγνωστικά κέντρα, τα οποία, όπως σημείωσε, μπορούν χωρίς εποπτεία και με την απουσία νομοθετικού πλαισίου, να εισάγουν μηχανήματα και να στελεχώνονται με γιατρούς οι οποίοι δεν έχουν την εξειδίκευση σε κάποιο συγκεκριμένο κομμάτι και την αντίστοιχη εμπειρία με καταγεγραμμένο αριθμό περιστατικών, όπως προνοούν τα ευρωπαϊκά κριτήρια και πρωτόκολλα. Την ίδια ώρα ένας από τους πυλώνες του Ινστιτούτου θα είναι, εκτός από τη δημιουργία ολοκληρωμένων κέντρων που να παρέχουν όλες τις υπηρεσίες, και η ενοποίηση ογκολογικών τμημάτων, όπου είναι εφικτό. Σε αυτό το σημείο εξήγησε ότι με τη συγκέντρωση των κέντρων θα μπορέσει να υπάρξει η μέγιστη δυνατή εξειδίκευση των γιατρών, ένα θέμα, τόνισε, στο οποίο δεν αντιμετωπίζουν ιδιαίτερο πρόβλημα μεγάλες χώρες του εξωτερικού, καθώς οι γιατροί τους παρακολουθούν πολλά περιστατικά και έχουν την ευχέρεια να αντλούν εμπειρία.
«Με τη δημιουργία του ανεξάρτητου Ινστιτούτου προβλέπεται η παροχή υψηλής ποιότητας ογκολογικών υπηρεσιών, η καλυτέρευση της βοήθειας και συμβουλών από την πρώιμη πρόληψη μέχρι τη θεραπεία και την ανακουφιστική φροντίδα», ανάφερε με τη σειρά του ο κ. Πάζαρος. «Στόχος είναι να καταστεί το Ινστιτούτο ως πυρήνας που θα ενώσει, θα οργανώσει, θα καθορίζει πλάνα, χρονοδιαγράμματα και δράσεις στα υφιστάμενα ογκολογικά τμήματα, έτσι ώστε να αξιοποιηθούν όλα τα ογκολογικά κέντρα της Κύπρου και η προσβασιμότητα των ασθενών σε όλες τις ογκολογικές υπηρεσίες και ειδικά σε καινοτόμες θεραπείες» τόνισε. Μετά την έγκριση του κονδυλίου ύψους 1,2 εκατομμυρίων από την Ολομέλεια της Βουλής την περασμένη Τετάρτη, απομένει εντός του 2024 η ετοιμασία του σχετικού νομοσχεδίου από το υπουργείο Υγείας, ώστε να πάει στη Βουλή για συζήτηση και ψήφιση. Όταν δημιουργηθεί το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, η Εθνική Επιτροπή Καρκίνου, η οποία σήμερα είναι το συμβουλευτικό όργανο προς το υπουργείο Υγείας, θα είναι και το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο.
Λεωφορεία οδύνης
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας, στην Πάφο καταγράφονται κατά μέσο όρο περίπου 425 νέα περιστατικά καρκίνου ετησίως, που αντιστοιχούν περίπου στο 10% του συνολικού αριθμού περιστατικών καρκίνου στην Κύπρο. Για τις θεραπείες των ασθενών, τόσο ο ΠΑΣΥΚΑΦ όσο και ο Αντικαρκινικός Σύνδεσμος Κύπρου, παρέχουν καθημερινά δωρεάν μετακίνηση με λεωφορεία, ώστε να μεταφέρονται στο Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο Λεμεσού και το Ογκολογικό Κέντρο της Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία. Τις συνθήκες που γίνεται η μεταφορά ασθενών, περιέγραψαν στην «Κ» λειτουργοί του ΠΑΣΥΚΑΦ. Η διαδρομή του λεωφορείου ξεκινά στις 5.00 το πρωί, ενώ για όσους φτάνουν στα γραφεία του Συνδέσμου από πιο μακρινές περιοχές, όπως το διαμέρισμα Πόλεως Χρυσοχούς ή Ακάμα, πολύ νωρίτερα. Ακολούθως το λεωφορείο θα κάνει στάση στην επαρχία Λεμεσού, για να αφήσει κάποια άτομα στο Γερμανικό Ογκολογικό, αλλά και να πάρει όσους ασθενείς θα πάνε στο Ογκολογικό της Τράπεζας Κύπρου και στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας μαζί με τους υπόλοιπους από την Πάφο. Η προσπάθεια είναι μέχρι τις 15.00 το απόγευμα να επιστρέψει το λεωφορείο στην Πάφο. Όσον αφορά την ταλαιπωρία, είναι μεγάλη, τονίστηκε. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς την ψυχολογία και τους σωματικούς πόνους κάποιου ατόμου που κάνει χημειοθεραπεία ή ραδιοθεραπεία, ταξιδεύοντας μόνος του, δύο ώρες για να φτάσει στη Λευκωσία και δύο για να επιστρέψει στην επαρχία του. Την ίδια ώρα οι συνθήκες είναι δύσκολες και για τους οδηγούς. Δεν είναι απλώς οδηγοί, είναι και συμπαραστάτες, ενώ όταν τυχαίνει κάποιο περιστατικό μέσα στο λεωφορείο, ειδοποιούν τους γιατρούς και τους νοσηλευτές του Συνδέσμου, για να τρέξουν.
«Όλο αυτό δεν είναι εύκολο ούτε για τους ιδίους τους ασθενείς, ούτε για τα δικά τους πρόσωπα», συμπλήρωσε κ. Πάζαρος. «Όσοι έχουν τη δυνατότητα να λείπουν από την εργασία τους συχνά, για να μεταφέρουν τους οικείους τους στα ογκολογικά κέντρα έχει καλώς, άλλοι, όμως, επειδή δεν θέλουν να βλέπουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα να ταλαιπωρούνται και για να προστατεύσουν την ήδη βεβαρημένη υγεία τους από άλλες ασθένειες που κυκλοφορούν σε δημόσιους χώρους, αλλά και γιατί δε θέλουν οι οικείοι τους να περνούν όλη αυτήν την ψυχοφθόρα δοκιμασία, ζητούν συνεχώς άδεια από την εργασία τους ή κλείνουν τις επιχειρήσεις τους, προκειμένου να τους μεταφέρουν οι ίδιοι, τους περιμένουν στα κέντρα μέχρι να τελειώσουν, για να τους φέρουν πίσω στην Πάφο με ασφάλεια», πρόσθεσε.
Τρίτο Ογκολογικό στην Πάφο;
Αναφορικά με το τρίτο Ογκολογικό Κέντρο στην Πάφο, ώστε να σταματήσει η ταλαιπωρία των ασθενών, τόσο ο κ. Πάζαρος όσο και ο κ. Χαραλαμπίδης απάντησαν ότι δεν τίθεται τέτοιο ζήτημα. Σύμφωνα με τον κ. Πάζαρο το οικονομικό κόστος δεν επιτρέπει τέτοιο έργο, τονίζοντας ωστόσο ότι είναι αδήριτη ανάγκη η λειτουργία ογκολογικής κλινικής στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου, τουλάχιστον τύπου Κέντρου Ημέρας (Day Care), ώστε για απλές θεραπείες των λίγων λεπτών, όπως η χορήγηση μιας ένεσης, να μη χρειάζεται η ταλαιπωρία των ασθενών. Με τη σειρά του, ο κ. Χαραλαμπίδης επανέλαβε το πρόβλημα του κατακερματισμού των υπηρεσιών, τονίζοντας ότι η δημιουργία νέου ογκολογικού κέντρου, και όχι «Day Care», θα λειτουργούσε εις βάρος της εξειδίκευσης των γιατρών και κατ’ επέκταση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Όπως σημείωσε, η θέση ότι ένα τρίτο ογκολογικό κέντρο δεν συνίσταται για το μέγεθος της Κύπρου, έχει διατυπωθεί τόσο από την ιατρική κοινότητα όσο και από τους οργανωμένους ασθενείς πριν από δύο χρόνια σε σύσκεψη στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Υγείας, και το θέμα, ανέφερε, μπορεί να θεωρηθεί πλέον ως λήξαν. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτό το διάστημα βρίσκεται στα σκαριά μία προσπάθεια του εθελοντή και πρώην καρκινοπαθή, Στέλιου Στυλιανού, ώστε ποδηλατώντας και συλλέγοντας χρήματα σε μεγάλες χώρες της Ευρώπης, να δημιουργηθεί ένα μικρό παράρτημα Ογκολογικού Κέντρου στην Πάφο.
