Kathimerini.gr
Σε λιγότερο από έναν μήνα διακυβέρνησης Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, η επιχειρηματική αυτοκρατορία του Ελον Μασκ μετρά ήδη σημαντικά κέρδη, ενώ το οικονομικό του μέλλον δείχνει πιο ευοίωνο από ποτέ.
Ο Μασκ είναι βασικός μέτοχος σε έξι μεγάλες εταιρείες, μεταξύ των οποίων η SpaceX, η Tesla και το X. Συνολικά, οι επιχειρήσεις του Ελον Μασκ έχουν επωφεληθεί κατά περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια μέσω κυβερνητικών συμβολαίων και επιδοτήσεων. Ο δισεκατομμυριούχος έχει ισχυριστεί πρόσφατα ότι αυτές οι συμφωνίες δικαίως συνάφθηκαν με τις εταιρείες του.
Στο μεταξύ, ο Ελον Μασκ ασκεί και εξουσία συμμετέχοντας στην κυβέρνηση Τραμπ, ως επικεφαλής του Τμήματος Κυβερνητικής Αποδοτικότητας (DOGE). Μέσα σε λίγες εβδομάδες έχει καταφέρει να επιδείξει… έργο, καθώς η νέα κυβέρνηση προχώρησε στη διάλυση ομοσπονδιακών υπηρεσιών και την απόλυση κορυφαίων αξιωματούχων, πολλοί από τους οποίους εμπλέκονταν σε υποθέσεις ερευνών κατά εταιρειών του Μασκ επί διακυβέρνησης Μπάιντεν.
Φωτ.: Reuters
Τουλάχιστον 11 ομοσπονδιακές υπηρεσίες που επηρεάστηκαν από τις «εκκαθαρίσεις» της νέας κυβέρνησης «έτρεχαν» πάνω από 32 έρευνες ή αγωγές κατά των έξι εταιρειών του Μασκ, σύμφωνα με έρευνα των New York Times.
Ακολουθεί μια σύντομη επισκόπηση των πολιτικών και οικονομικών κερδών για τις εταιρείες του Ελον Μασκ κατά τις πρώτες εβδομάδες της διακυβέρνησης Τραμπ, όπως τα παρουσιάζουν σε ανάλυσή τους οι Financial Times.
Η πλατφόρμα Χ
Ο Μασκ παραδέχθηκε πριν μερικά χρόνια ότι η εξαγορά του Twitter –το οποίο στη συνέχεια μετονόμασε σε Χ– ήταν αρκετά κοστοβόρος. Ο δισεκατομμυριούχος δαπάνησε 44 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022 για να εξαγοράσει την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης και στα χρόνια που ακολούθησαν, σειρά παραγόντων, μεταξύ των οποίων και οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις του, οδήγησαν σε μαζική αποχώρηση διαφημιστών. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μια αλλαγή στάσης των εταιρειών –μεταξύ των οποίων και η Amazon του Τζεφ Μπέζος– οι οποίες επιστρέφουν στη διαφήμιση μέσω Χ.
Στο πλαίσιο αυτό, τα οικονομικά του X έχουν βελτιωθεί. Την περασμένη εβδομάδα, δισεκατομμύρια δολάρια χρέους που σχετίζονταν με την εξαγορά του Twitter πωλήθηκαν σχεδόν στην ονομαστική τους αξία, περιορίζοντας τις ανησυχίες των τραπεζών που είχαν εμπλακεί μέσω δανειοδότησης στη διαδικασία.
Παράλληλα, το Χ έχει πλέον μετατραπεί σε επικοινωνιακό εργαλείο για τον Μασκ. Η ολομέτωπη επίθεση στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες από το DOGE, του οποίου ηγείται ο δισεκατομμυριούχος, εκτυλίχθηκε εν μέρει στο X, με συνεχείς αναρτήσεις του ίδιου ενάντια στην «ομοσπονδιακή σπατάλη χρημάτων». Επιπλέον, οι βασικές πολιτικές κινήσεις της κυβέρνησης Τραμπ κοινοποιούνται στην πλατφόρμα, λαμβάνοντας μεγάλη απήχηση, ενώ ο Μασκ τη χρησιμοποιεί και για να καταφέρεται εναντίον των επικριτών του.
Στο μεταξύ, η πλατφόρμα ερευνάται επίσης από την Ε.Ε. για τη παραπληροφόρηση. Ενώ δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Βρυξέλλες θα υποχωρήσουν, ο Λευκός Οίκος έχει επισημάνει ότι η υποστήριξη στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να εξαρτηθεί από το αν η Ευρώπη περιορίσει τις ρυθμιστικές της πρωτοβουλίες απέναντι στις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες.
Η Tesla
Η αυτοκινητοβιομηχανία Tesla αποτελεί τον πυρήνα της επιχειρηματικής «αυτοκρατορίας» του Μασκ καθώς υπολογίζεται ότι εισφέρει περίπου 150 δισεκατομμύρια δολάρια στον συνολικό του πλούτο.
Εδώ όμως τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Η Tesla, η οποία παράγει ηλεκτρικά οχήματα, θα μπορούσε να πληγεί οικονομικά από τη «στροφή» της κυβέρνησης Τραμπ όσον αφορά τους κλιματικούς στόχους. Ο Τραμπ έχει ήδη ακυρώσει τον στόχο του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν, ότι μέχρι το 2030 τα μισά από τα νέα οχήματα που θα πωλούνται στις ΗΠΑ θα πρέπει να κινούνται με μπαταρίες, ενώ έχει επίσης προαναγγείλει τον τερματισμό των επιδοτήσεων για αγορά ηλεκτρικών οχημάτων.
Ο Μασκ, πάντως, απέρριψε τις πιθανές επιπτώσεις αυτών των κινήσεων στην Tesla, αναφέροντας ότι ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών είναι αναπόφευκτος και ότι η κατάργηση των επιδοτήσεων θα έβλαπτε περισσότερο τις πιο μικρές αντίπαλες εταιρείες.
Φωτ.: AP
Ένα άλλο ζήτημα θα μπορούσε να είναι ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ με την Κίνα, τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της Tesla και τη χώρα στην οποία βρίσκεται το μεγαλύτερο εργοστάσιο της εταιρείας. Ωστόσο, ο Ρος Γκέρμπερ, παλιός μέτοχος της αυτοκινητοβιομηχανίας, εκτιμά ότι σε κάθε περίπτωση «η στρατηγική κατεύθυνση [της εταιρείας] καθοδηγείται από τον εγωισμό του Ελον, και όχι από το τι είναι καλύτερο για την Tesla».
Η SpaceX
Η SpaceX, στην οποία βασικός μέτοχος είναι ο Μασκ, έχει μετατραπεί σε de facto διαχειριστή του διαστημικού προγράμματος των ΗΠΑ, κερδίζοντας κυβερνητικά συμβόλαια αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων και κατασκευάζοντας τον μεγαλύτερο επαναχρησιμοποιήσιμο πύραυλο στην Ιστορία. Ο ίδιος ο Τραμπ τρέφει ιδιαίτερο θαυμασμό για την εταιρεία, αποκαλώντας τον Μασκ «σούπερ ιδιοφυΐα» στη νικητήρια ομιλία του και επαινώντας τα διαστημικά κατορθώματα της SpaceX.
Πλέον, η επιλογή του Τζάρεντ Ισαάκμαν για τη θέση του επικεφαλής της NASA αναμένεται να ευνοήσει περαιτέρω τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του Μασκ όσον αφορά τη συγκεκριμένη εταιρεία. Ο Ισαάκμαν έχει στενούς δεσμούς με τον δισεκατομμυριούχο και έχει ηγηθεί δύο αποστολών της SpaceX στο παρελθόν. Στο πλαίσιο αυτό, η SpaceX αναμένεται να έχει το πλεονέκτημα τα επόμενα χρόνια έναντι ανταγωνιστών της όπως η Boeing και η Blue Origin του Τζεφ Μπέζος.
Ο ρόλος του Μασκ στο DOGE θα μπορούσε επίσης να τον βοηθήσει στις διαμάχες με την ομοσπονδιακή Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, το Εθνικό Συμβούλιο Εργασιακών Σχέσεων και την Υπηρεσία Αλιείας και Αγριας Ζωής των ΗΠΑ.
Το Starlink
Εντός της SpaceX περιλαμβάνεται και το πρότζεκτ του Starlink. Πρόκειται για ένα δίκτυο περισσότερων από 7.000 δορυφόρων χαμηλής τροχιάς με στόχο την παγκόσμια παροχή ευρυζωνικού διαδικτύου.
Υπό τον Μπάιντεν, το Starlink είχε βρεθεί συχνά αντιμέτωπο με τις αμερικανικές αρχές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών καθυστέρησε μια αίτηση για μεγάλη αύξηση του αριθμού των δορυφόρων σε τροχαία, με σκοπό να φτάσει η εταιρεία τους 30.000. Το 2022 η υπηρεσία αυτή ακύρωσε μια συμφωνία ύψους σχεδόν 900 εκατ. δολαρίων.
Η επιρροή του Μασκ εντός της κυβέρνησης Τραμπ αναμένεται να φέρει ένα ευκολότερο ρυθμιστικό πλαίσιο για το Starlink. Ωστόσο, υπάρχουν και οι πιθανές «παράπλευρες απώλειες»: νωρίτερα μέσα στον μήνα ο ηγέτης της επαρχίας του Οντάριο στον Καναδά δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα «σκίσει» σύμβαση που έχει υπογράψει με το Starlink αν υλοποιηθούν οι απειλές Τραμπ για δασμούς.
Φωτ.: AP
Η χΑΙ
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει δεσμευθεί να εδραιώσει την κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, ο νέος Αμερικανός πρόεδρος ανακάλεσε άμεσα διάταγμα που είχε υπογράψει ο Μπάιντεν, σύμφωνα με το οποίο καθιερωνόταν η θέσπιση προτύπων ασφάλειας και προστασίας για την εν λόγω βιομηχανία.
Αυτή η κίνηση σε συνδυασμό με τον διορισμό του στενού συμμάχου του Μασκ, Ντέιβιντ Σακς, ως «τσάρου» της τεχνητής νοημοσύνης πρόκειται να ωφελήσει τη νεοφυή επιχείρηση xAI του δισεκατομμυριούχου επιχειρηματία.
Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο ότι ο Τραμπ έχει επιδιώξει επίσης να ενισχύσει και κορυφαίους αντιπάλους της χΑΙ όπως την OpenAI του Σαμ Αλτμαν. Ο Μασκ, ο οποίος ήταν συνιδρυτής της Open AI, έχει στραφεί επαλειμμένα εναντίον της εταιρείας, καταθέτοντας πολλαπλές αγωγές εναντίον της. Τη Δευτέρα ο Μασκ έκανε μια προσφορά εξαγοράς της εταιρείας για να σταματήσει την αναδιάρθρωση της OpenAI σε κερδοσκοπική επιχείρηση. Ο Αλτμαν αρνήθηκε κατηγορηματικά το ενδεχόμενο εξαγοράς.
Η Neuralink και η Boring Company
Η Neuralink, η εταιρεία εγκεφαλικών εμφυτευμάτων του Μασκ, κατάφερε πέρυσι να εμφυτεύσει για πρώτη φορά ένα ηλεκτρόδιο σε ανθρώπινο εγκέφαλο, επιτρέποντας στον παραλήπτη να χειρίζεται τηλέφωνα και υπολογιστές με τις σκέψεις του.
Η εταιρεία διεξάγει αυστηρά ρυθμιζόμενες κλινικές δοκιμές στις ΗΠΑ. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων σκοπεύει να χαλαρώσει την εποπτεία των δραστηριοτήτων της Neuralink. Η εταιρεία χρησιμοποιεί επίσης άτομα από τον Καναδά και στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να πληγεί εάν κλιμακωθεί ο εμπορικός πόλεμος με τις ΗΠΑ.
Από την άλλη, η Boring Company, η οποία ειδικεύεται στην κατασκευή υπόγειων σηράγγων για τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, «τρέχει» έργα στο Λας Βέγκας και την Καλιφόρνια. Ωστόσο, σε άλλες περιοχές τα έργα δεν ξεκίνησαν ποτέ λόγω αντιδράσεων από τις τοπικές κοινότητες.
Μετά τη νίκη του Τραμπ, ο διευθύνων σύμβουλός της εταιρείας, Στιβ Ντέιβις έχει αποσπαστεί στο DOGE, όπου επιβλέπει τον περιορισμό των κυβερνητικών δαπανών. Σχετικά με το ενδεχόμενο ο διορισμός αυτός να αποτελεί σύγκρουση συμφερόντων, ο Λευκός Οίκος απάντησε ότι ο Ντέιβις «θα απαλλάξει τον εαυτό του» από τις εργασίες της DOGE που σχετίζονται με τα επιχειρηματικά συμβόλαια της εταιρείας.
