ΠΗΓΗ: CNN
Για μήνες, οι Ηνωμένες Πολιτείες κυνηγούσαν το ανέφικτο – μια συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων στη Γάζα, για να σταματήσει η αγωνία των Παλαιστίνιων πολιτών εκεί και για να δοθεί τέλος στις μάχες μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.
Αλλά ο στόχος της μοιάζει σήμερα πιο μακρινός από ποτέ, μια «οφθαλμαπάτη», όπως επισημαίνεται σε ανάλυση του CNN, όπου προστίθεται πως η κυβέρνηση Μπάιντεν ελάχιστες φορές υπήρξε πιο αποξενωμένη από τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου και την έναρξη της ισραηλινής επίθεσης στη Γάζα.
Οταν μία κυβέρνηση αποτυγχάνει επανειλημμένα να υλοποιήσει τον κεντρικό στόχο της εξωτερικής της πολιτικής, όπως η συγκεκριμένη, κινδυνεύει να πλήξει την αξιοπιστία της, ενώ μοιάζει πλέον να έχει χάσει μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές της. Η πολιτικά επιζήμια διερεύνηση των αιτιών που οδήγησαν την κυβέρνηση Μπάιντεν στο να σπαταλήσει κεφάλαια για έναν προφανώς άπιαστο στόχο και να εκτιμήσει τόσο αναποτελεσματικά την κατάσταση είναι αναπόφευκτη, σχολιάζει το αμερικανικό μέσο και συνεχίζει:
Ο Λευκός Οίκος βρίσκεται αντιμέτωπος με σκληρή κριτική, καθώς πλέον φαίνεται να λειτουργεί σε παράλληλο σύμπαν σε σχέση με τον Νετανιάχου. Η Ουάσιγκτον υποστηρίζει ότι η συμφωνία βρίσκεται πολύ κοντά την ολοκλήρωσή της έπειτα από διπλωματικές προσπάθειες με συμμετοχή των ΗΠΑ και του Κατάρ, ενώ ο Ισραηλινός ηγέτης τη διαψεύδει κατηγορηματικά.
Γιατί οι ΗΠΑ δεν μπορούν να εγκαταλείψουν τις συνομιλίες
Τα κίνητρα που οδήγησαν την κυβέρνηση των ΗΠΑ στο να εμπλακεί σε αυτό τον φαύλο κύκλο αποτυχιών στη Μέση Ανατολή δεν έχουν αλλάξει. Επομένως, η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να τα παρατήσει τώρα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δέχεται ακόμη μεγαλύτερη πίεση για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των Αμερικανών που εκτιμάται ότι κρατούνται στη Γάζα μετά τη δολοφονία από τη Χαμάς του Χερς Γκόλντμπεργκ-Πολίν, Αμερικανοϊσραηλινού πολίτη μεταξύ των έξι ομήρων οι σοροί των οποίων βρέθηκαν την Κυριακή.
Η βούληση της αμερικανικής κυβέρνησης να αποτρέψει περιφερειακή σύγκρουση σημαίνει επίσης ότι ο τερματισμός του πολέμου παραμένει επιτακτική ανάγκη. Ο Λευκός Οίκος έχει πολιτικά αλλά και ανθρωπιστικά κίνητρα για να τερματίσει τη σφαγή των Παλαιστίνιων αμάχων. Ο θυμός για αυτές τις απώλειες, ιδίως μεταξύ των προοδευτικών και των Αραβοαμερικανών ψηφοφόρων αυτό το φθινόπωρο, θα μπορούσε να απειλήσει τις εκλογικές ελπίδες της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις στην κρίσιμη πολιτεία του Μίσιγκαν, για παράδειγμα.
Με την απόφαση του Μπάιντεν να αποχωρήσει από την κούρσα για την επανεκλογή του «εγκαινιάστηκε» μία νέα και πιο προσωπική προσέγγιση της κρίσης στη Μέση Ανατολή για τον πρόεδρο. Εάν δεν υπάρξει κατάπαυση του πυρός τους επόμενους μήνες, θα βρεθεί αντιμέτωπος με την προοπτική να παραδώσει στη διάδοχό του μία αποτυχία που θα «αμαυρώσει» την πολιτική του κληρονομιά, τονίζει το CNN.
Κορυφαίος Δημοκρατικός κοντά στον Λευκό Οίκο δήλωσε στο αμερικανικό δίκτυο ότι ο Μπάιντεν έχει μεγιστοποιήσει την εστίασή του στη Μέση Ανατολή από τότε που «πάγωσε» την προεκλογική εκστρατεία του, καθώς και ότι έχει «εμμονή» με το θέμα. Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν έχουν αναγνωρίσει ακόμη σε απόλυτο βαθμό ότι ενδέχεται να μην υπάρξει συμφωνία πριν από την αποχώρηση του προέδρου από το αξίωμα. Αλλά ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε: «Εχουμε κολλήσει», προσθέτοντας ότι «και τα δύο κόμματα είναι πολύ χωμένα» στην υπόθεση.
Παρά την απογοήτευσή του, ο Λευκός Οίκος δεν έχει χρησιμοποιήσει ακόμη όλα τα δυνατά μέσα πίεσης στον Νετανιάχου – και μάλλον δεν πρόκειται να το κάνει, εκτιμά ακόμη το CNN και εξηγεί:
Ο Μπάιντεν είναι βαθιά φιλοϊσραηλινός πρόεδρος και μέχρι στιγμής δεν ήταν πρόθυμος να υποκύψει στο αίτημα των προοδευτικών φωνών στο κόμμα του για περιορισμό των πωλήσεων όπλων στο Ισραήλ, ώστε να αναγκαστεί ο Νετανιάχου να αλλάξει στάση. Επιπλέον, η προοπτική οι ΗΠΑ να απομακρυνθούν από το Ισραήλ και να κατηγορήσουν δημοσίως για το αδιέξοδο έναν Ισραηλινό πρωθυπουργό –με τρόπο που θα τις άφηνε εκτεθειμένες σε κατηγορίες «ότι τάσσονται στο πλευρό των τρομοκρατών»– εξακολουθεί να φαίνεται αδιανόητη.
Οι βεβαρημένες πολιτικές συνθήκες είναι επίσης ένας λόγος για τον οποίο, παρά την προθυμία της Χάρις να σκληρύνει τη ρητορική της απέναντι στον Νετανιάχου, θα είναι δύσκολο να τη δούμε να σχεδιάζει ρήξη με το Ισραήλ ως μία από τις πρώτες σημαντικές κινήσεις της εξωτερικής της πολιτικής, αν εκλεγεί πρόεδρος.
Πολιτικά «παιχνίδια»
Η αναμέτρηση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς είναι περίπλοκη λόγω των ιστορικών, ιδεολογικών και πολιτικών παραγόντων που επηρεάζουν τις διαπραγματεύσεις, τονίζεται ακόμη στην ανάλυση.
Και οι δύο πλευρές εκτιμούν ότι βρίσκονται σε υπαρξιακή μάχη η μία εναντίον της άλλης. Η καθεμία μπορεί να πιστεύει ότι κερδίζει και γι’ αυτό δεν θέλει να υπαναχωρήσει. Εν τω μεταξύ, οι εξωτερικοί πολιτικοί παράγοντες που θα μπορούσαν να τους ασκήσουν πίεση δεν έχουν φτάσει ακόμη σε κρίσιμο σημείο. Και οι τρίτες δυνάμεις δεν μπόρεσαν επίσης να αυξήσουν περαιτέρω πίεση. Τα κίνητρα για τον Νετανιάχου και τον ηγέτη της Χαμάς, Γιαχία Σινουάρ, όσο τρομακτικές και αν μοιάζουν αυτές οι εκτιμήσεις, κλίνουν προς το παρόν προς τη μη λήξη του πολέμου, όπως αναφέρει το CNN.
Το άσχημο κλίμα μεταξύ Ουάσιγκτον και ισραηλινής κυβέρνησης ήρθε εκ νέου στο προσκήνιο όταν ο Μπάιντεν δήλωσε τη Δευτέρα ότι ο Νετανιάχου δεν έκανε αρκετά για να εξασφαλίσει την απελευθέρωση των ομήρων, ενώ ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης δήλωσε αργότερα ότι η συμφωνία είχε ολοκληρωθεί σε ποσοστό 90%. Στελέχη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος αντέδρασαν άμεσα, κάνοντας λόγο για «απαράδεκτη προσπάθεια άσκησης πίεσης στο Ισραήλ».
Η τελευταία δικαιολογία του Νετανιάχου για τη μη επίτευξη συμφωνίας επικεντρώνεται στην άρνησή του να αποσύρει τα στρατεύματά του από τη νότια Γάζα και συγκεκριμένα από τον Διάδρομο της Φιλαδέλφειας, ο οποίος, όπως λέει, είναι κρίσιμος για την ικανότητα της Χαμάς να διατηρεί τον εφοδιασμό της με όπλα.
Παράλληλα ισχυρίζεται ότι οι εκτιμήσεις των ΗΠΑ πως μία συμφωνία είναι κοντά είναι λανθασμένες. «Είναι ανακριβείς. Υπάρχει μία ιστορία, ένα αφήγημα εκεί έξω, ότι υπάρχει μία συμφωνία, πρόκειται για ψευδές αφήγημα», δήλωσε ο Νετανιάχου στο Fox News χθες, Πέμπτη. Επέμεινε ότι το Ισραήλ έχει αποδεχθεί αρκετές προτεινόμενες συμφωνίες, αλλά ότι η Χαμάς έθετε εμπόδια. «Δεν συμφωνούν σε τίποτα: Ούτε στον Διάδρομο της Φιλαδέλφειας, ούτε στα “κλειδιά” της ανταλλαγής ομήρων με φυλακισμένους τρομοκράτες, ούτε σε τίποτα» (δημοσιεύματα του καλοκαιριού ανέφεραν ότι ο Νετανιάχου οδήγησε σε ναυάγιο προηγούμενες συμφωνίες).
Η εμφάνισή του στο Fox κατέδειξε την από καιρό τάση του Νετανιάχου να παίζει πολιτικά παιχνίδια για να πιέσει την κυβέρνηση Μπάιντεν, την ώρα που ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ, κατηγορεί τη Χάρις για τον θάνατο των ομήρων, όπως σημειώνει το CNN. Δημοκρατικοί εκτιμούν ότι ο Νετανιάχου παρατείνει τον πόλεμο με την ελπίδα ότι ο Τραμπ –ο οποίος του πρόσφερε σχεδόν όλα όσα ήθελε κατά την πρώτη του θητεία– θα μπορούσε σύντομα να επιστρέψει στο Οβάλ Γραφείο.
Οι διαμάχες συνεχίστηκαν μεταξύ των ΗΠΑ και του Ισραήλ χθες. Ο σύμβουλος επικοινωνίας του Λευκού Οίκου για θέματα εθνικής ασφάλειας Τζον Κίρμπι επέμεινε ότι είναι ορθό να λέγεται ότι το 90% της συμφωνίας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ και των αραβικών κρατών, έχει ολοκληρωθεί. «Εσείς το λέτε αυτό αισιόδοξο, εγώ το λέω ακριβές», τόνισε.
Οι θέσεις των ΗΠΑ και του Νετανιάχου δεν είναι πάντως απαραίτητα αντιφατικές, σύμφωνα με το CNN. Είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτό το μεγαλύτερο μέρος μιας συμφωνίας και να παραμείνει μόνο το 10% των σημείων σε εκκρεμότητα. Οι παράμετροι μιας αμερικανο-ισραηλινής συμφωνίας για το τελικό καθεστώς και την κρατική υπόσταση έχουν γίνει εδώ και καιρό γνωστές –τουλάχιστον μέχρι την πρόσφατη μεγάλη επέκταση των εποικισμών στη Δυτική Οχθη–, αλλά ποτέ δεν υπήρξε η πολιτική βούληση και στις δύο πλευρές ώστε να ληφθούν οι εξαιρετικά δύσκολες πολιτικές αποφάσεις που θα οδηγούσαν σε επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων. Ακόμη και αν υπάρξει συμφωνία στη Μέση Ανατολή, η εφαρμογή της ενδέχεται να είναι ακόμη πιο δύσκολη από τη διαπραγμάτευση που θα έχει προηγηθεί για την επίτευξή της.
Τα κίνητρα Σινουάρ και Νετανιάχου
Ωστόσο οι προοπτικές να δοθεί τέλος στις διαμάχες παραμένουν περιορισμένες. Ο Νετανιάχου έχει καταστήσει σαφές ότι βλέπει τον πόλεμο κατά της Χαμάς ως μέρος ενός ευρύτερου αγώνα κατά του Ιράν και των εντολοδόχων του που είναι υπαρξιακός κίνδυνος για το κράτος του Ισραήλ και τον εβραϊκό λαό – μία θέση που υποδηλώνει ότι εξετάζει πολύ ευρύτερα ζητήματα πέραν μίας άμεσης συμφωνίας με τη Χαμάς.
Εχει δεχθεί μεγάλη πολιτική πίεση από τις οικογένειες των εναπομεινάντων Ισραηλινών ομήρων να κάνει περισσότερα για την απελευθέρωσή τους – κυρίως μετά τις νέες διαδηλώσεις τις τελευταίες ημέρες. Ωστόσο, η αντίθεση στη συνέχιση της πρωθυπουργίας του δεν εκφράζεται, τουλάχιστον, μέχρι στιγμής, από μία τόσο κρίσιμη μάζα που θα ήταν αρκετή για την ανατροπή του.
Αρκετοί αναλυτές, άλλωστε, εκτιμούν ότι ο Νετανιάχου θέλει να συνεχιστεί ο πόλεμος ώστε να αποφύγει να λογοδοτήσει για το πώς το Ισραήλ βίωσε τη χειρότερη τρομοκρατική επίθεση στην Ιστορία του, επί ημερών του. Ο Νετανιάχου θα είναι άλλωστε πιο ευάλωτος στις κατηγορίες και τις δίκες για απάτη και δωροδοκία που αντιμετωπίζει εάν βρεθεί εκτός αξιώματος. Ο κυβερνητικός συνασπισμός του –ο πιο δεξιός στην Ιστορία του Ισραήλ– έχει αντέξει, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το αν η κυβέρνηση Μπάιντεν εκτίμησε σωστά τις προοπτικές επιβίωσής του και το τι είναι πολιτικά ρεαλιστικό.
Ο Ααρον Ντέιβιντε Μίλερ, πρώην διαπραγματευτής των ΗΠΑ για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, δήλωσε στο CNN την Τετάρτη ότι ο αριθμός-κλειδί στο μυαλό του Νετανιάχου δεν είναι οι δεκάδες χιλιάδες Ισραηλινοί που διαμαρτύρονται στους δρόμους, αλλά το 64. «Αυτός είναι ο αριθμός των εδρών που ελέγχει ο συνασπισμός του, και δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη από την πλευρά των κομμάτων ότι έχουν συμφέρον να διασπάσουν αυτόν τον συνασπισμό», δήλωσε ο Μίλερ. «Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει επείγουσα ανάγκη για τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου ή τον Γιαχία Σινουάρ ώστε να αφήσουν τους ομήρους να φύγουν ή να τους “εξαγοράσουν” μέσω διαπραγμάτευσης».
Κατά έναν περίεργο τρόπο, οι καταστάσεις ενισχύουν το αδιέξοδο, σύμφωνα με το CNN. Η δολοφονία των ομήρων ενισχύει το αφήγημα του Νετανιάχου ότι είναι αδύνατο να διαπραγματευτεί με τη Χαμάς. Παράλληλα, όμως, οι επακόλουθες δημόσιες διαμαρτυρίες στο Ισραήλ δημιουργούν την πολιτική πίεση στον Νετανιάχου που θα ήθελε πιθανόν να δει ο Σινουάρ.
Ο ηγέτης της Χαμάς δεν έχει δείξει ότι παρακινείται από την επιθυμία να γλιτώσει τους Παλαιστίνιους πολίτες αναφέρει το CNN. Και όσο περισσότεροι άμαχοι πεθαίνουν, τόσο αυξάνονται οι διεθνείς αντιδράσεις κατά του Ισραήλ, κάτι που είναι επίσης προς το συμφέρον του, όπως προστίθεται.
Δεν αποτελεί έκπληξη λοιπόν το γεγονός ότι δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία.
Τον κύκλο της απόλυτης ματαιότητας υπογράμμισε ακούσια η Χάρις σε συνέντευξή της στο CNN την περασμένη εβδομάδα, στην οποία αρνήθηκε να δεσμευτεί για εμπάργκο όπλων κατά του Ισραήλ. «Πρέπει να πετύχουμε συμφωνία. Αυτός ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει και πρέπει να πετύχουμε συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων», τόνισε, απηχώντας τις προσδοκίες και τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ουάσιγκτον εδώ και μήνες. Ωστόσο αυτή η συμφωνία δεν έρχεται ποτέ.
