ΝΤΑΝΙ ΜΠΛΟΥΜ / THE NEW YORK TIMES
Μέχρι να αρχίσει να παίρνει το φάρμακο Wegovy για να χάσει βάρος, η μέρα της Στέισι Κλέμερ περιστρεφόταν γύρω από το φαγητό. Μόλις ξυπνούσε σχεδίαζε τι θα φάει και μόλις τελείωνε το μεσημεριανό της άρχιζε να σκέφτεται το δείπνο. Φεύγοντας από τη δουλειά της σε λύκειο της Πενσιλβάνια, η κ. Κλέμερ συνήθιζε να περνάει από εστιατόριο φαστ φουντ για να «σιγήσει την 24ωρη-7ήμερη τροφική φλυαρία» στο πίσω μέρος του μυαλού της. Ακόμη και όταν ένιωθε χορτάτη, ήθελε να φάει κι άλλο.
Αφού έλαβε την πρώτη δόση του φαρμάκου τον Φεβρουάριο, η κ. Κλέμερ αντιμετώπισε παρενέργειες, όπως καούρες στομάχου, δυσκοιλιότητα, ζάλη και κόπωση. Η «τροφική φλυαρία» στο μυαλό της είχε, όμως, πάψει. «Δεν σκέφτομαι πια συνέχεια τα τάκος. Δεν με πιάνει πια σφοδρή επιθυμία. Είναι πολύ περίεργο», λέει η 57χρονη εκπαιδευτικός. Ο καθηγητής ιατρικής Αντριου Κράφτσον του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, λέει ότι στα 13 χρόνια του ως ειδικός της παχυσαρκίας ακούει συχνά από ασθενείς του ότι δεν μπορούν να σταματήσουν να σκέφτονται το φαγητό. Οταν άρχισε να συνταγογραφεί Wegovy και Ozempic, φάρμακα για τον διαβήτη, οι ασθενείς του αυτοί ανέφεραν ότι έπαψαν να ακούν την «τροφική φλυαρία».
Καθώς το ενδιαφέρον κορυφώνεται γύρω από το Ozempic και άλλα ενέσιμα φάρμακα για τον διαβήτη, ο όρος τροφική φλυαρία τείνει να κατοχυρωθεί. Βίντεο που εξηγούν τι είναι η τροφική φλυαρία έχουν παιχτεί περισσότερες από 1,8 δισ. φορές στην εφαρμογή TikTok. Πολλοί ασθενείς κατάφεραν να εξασφαλίσουν τα πολυπόθητα φάρμακα, παρά την παγκόσμια έλλειψη που παρατηρήθηκε και την υψηλή τιμή τους.
Η 56χρονη Ουέντι Γκαντ λέει ότι άκουσε για πρώτη φορά τον όρο τροφική φλυαρία στο TikTok, όπου πληροφορήθηκε και για τα φάρμακα. Εντόπισε έτσι διαδικτυακή πλατφόρμα ιατρικών υπηρεσιών και έλαβε σε λίγες ώρες ιατρική συνταγή. Θυμάται καλά την πρώτη ημέρα που έλαβε το φάρμακο, το περασμένο καλοκαίρι. «Μου έδωσε μία αίσθηση ελευθερίας από την εμμονή του φαγητού, του πότε θα φάω και του αν θα είναι αρκετό. Ηταν σαν κάποιος να έσβησε το συναίσθημα αυτό με γόμα», λέει η κ. Γκαντ.
Η έλλειψη των φαρμάκων αυτών έκανε κάποιους να συνειδητοποιήσουν πώς ήταν η ζωή τους πριν και μετά τη χορήγηση των σκευασμάτων, δηλαδή πριν και μετά την τροφική φλυαρία. Η 35χρονη ασφαλίστρια Κέλσι Ράιαν από τη Νέα Υόρκη δεν βρήκε Ozempic στο φαρμακείο της τις τελευταίες εβδομάδες, επιτρέποντας στη φλυαρία να μπει πάλι στο μυαλό της. «Το φάρμακο είναι ένα εργαλείο για να μην ακούω τις φωνές της εμμονής. Δεν είναι κάποια θαυματουργή ουσία», λέει η Ράιαν.
«Ηδονική πείνα»
Η τροφική φλυαρία δεν έχει κλινική ονομασία. Κάποιοι ερευνητές συνδυάζουν το φαινόμενο με την «ηδονική πείνα», τη διαρκή αναζήτηση τροφής ως μέσο ικανοποίησης, επισημαίνοντας ότι μπορεί να αποτελεί πρώιμο σημάδι διατροφικής διαταραχής.
Ειδικοί της παχυσαρκίας προσπαθούν να κατανοήσουν καλύτερα τους λόγους που κάνουν κάποιον να σκέφτεται το φαγητό για μεγάλα χρονικά διαστήματα. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι ο εγκέφαλος κάποιων ανθρώπων είναι φτιαγμένος έτσι. Η ήπια αυτή εμμονή έχει μάλλον γενετικά αίτια», λέει η δρ Τζάνις Τζιν Χουάνγκ, ενδοκρινολόγος της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας.
Η δραστική ουσία στα φάρμακα Ozempic και Wegovy επηρεάζει τις περιοχές του εγκεφάλου που ελέγχουν την όρεξη, ενώ υποχρεώνει το στομάχι να εκκενώνει τις τροφές πιο αργά, παρατείνοντας το αίσθημα ικανοποίησης και πληρότητας που ακολουθεί κάθε γεύμα. Η αίσθηση αυτή είναι από μόνη της ικανή να διακόψει την τροφική φλυαρία.
Η δραστική ουσία των φαρμάκων έχει επίσης την ικανότητα να ενεργοποιεί υποδοχείς της ορμόνης GLP-1. Μελέτες σε εργαστηριακά ζώα έδειξαν ότι οι υποδοχείς αυτοί εντοπίζονται σε κύτταρα περιοχών που ελέγχουν τα κίνητρα και την ανταμοιβή στον εγκέφαλο, δημιουργώντας ελπίδες ότι η ρύθμιση των υποδοχέων αυτών θα τιθασεύει την όρεξη για φαγητό.
