Του Απόστολου Κουρουπάκη
Με τον Στέλιο Ερμογενίδη βρεθήκαμε το Σάββατο το μεσημέρι στην Is not Gallery, στη Λευκωσία, όπου αυτή την περίοδο πραγματοποιείται η τρίτη ατομική του έκθεση με τίτλο «Intended / Unattended». Κάναμε μία γόνιμη κουβέντα γύρω από την έκθεσή του και τη δουλειά του γενικότερα. Όσον αφορά τα έργα της έκθεσης που παρουσιάζει μού λέει πώς η σειρά ξεκίνησε ως μια ανάγκη για έκφραση, δημιουργία και διάλογο με τα γεγονότα που διαδραματίζονταν και τα συναισθήματα που βιώναμε την περίοδο της πανδημίας: «Έμπνευσή μου ήταν οι εσωτερικές αντιφάσεις και η ψυχολογική ένταση εκείνης της περιόδου».
–Πώς ξεκίνησε αυτή η σειρά έργων;
–Το πρώτο έργο δημιουργήθηκε εν μέσω πανδημίας το 2020. Ήταν μία πραγματικά δύσκολη περίοδος με όλους τους περιορισμούς και την απαγόρευση κυκλοφορίας. Η σειρά ξεκίνησε ως μια ανάγκη για έκφραση, δημιουργία και διάλογο με τα γεγονότα που διαδραματίζονταν και τα συναισθήματα που βιώναμε. Έμπνευσή μου ήταν οι εσωτερικές αντιφάσεις και η ψυχολογική ένταση εκείνης της περιόδου. Με τον καιρό, η σκέψη ωρίμασε και δημιουργήθηκε ένα σύνολο από έργα που παρουσιάζονται σαν επεισόδια μιας μεγαλύτερης ιστορίας ή ιστοριών που συνεχίζονται.
–Ποια είναι η ιστορία που θες να αφηγηθείς μέσα από την έκθεσή σου;
–Μου αρέσει η λέξη ιστορία. Μία ιστορία μπορεί να περιέχει αληθινά γεγονότα, φανταστικά στοιχεία, παραβολές και συμβολισμούς. Μία ιστορία μπορεί να ειπωθεί για να διδάξει, να απελευθερώσει, να προβληματίσει αλλά και να διασκεδάσει. Στις ιστορίες συναντούμε πρωταγωνιστές, ήρωες, σύμβολα αλλά και φίλους, τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας, τον εαυτό μας. Στη δική μου ιστορία διαδραματίζονται γεγονότα καθημερινά, που συμβαίνουν στη γειτονία ή στον κόσμο, σουρεαλιστικά και κάποια αληθινά, πιο προσωπικά.
–Τα έργα που παρουσιάζεις έχουν πολλαπλά επίπεδα, ποια είναι αυτά και με ποιον τρόπο τα εκφράζεις στα έργα σου;
–Όντως, το τελικό αποτέλεσμα είναι μία διακύμανση από πολλαπλά επίπεδα, που διακρίνονται έντονα από την τεχνική που χρησιμοποιώ αλλά και τον τρόπο που προσκαλώ τον θεατή να διαβάσει τα έργα. Σε ένα έργο μπορεί να συνυπάρχουν διάφοροι τρόποι γραφής που δημιουργούν ένα βάθος πεδίου. Άλλες φορές ο συνδυασμός του μαυρόασπρου με το χρώμα μετατοπίζει το κέντρο του έργου και σε προσκαλεί σε ένα ταξίδι εξερεύνησης. Επίσης, η λεπτομέρεια στα έργα, όταν τα παρατηρείς από κοντά και όσο απομακρύνεσαι, δημιουργεί μια ψεύτικη αίσθηση κίνησης. Αυτά τα πολλαπλά επίπεδα προσδίδουν στα έργα μία ζωντάνια και ένα στοιχείο ρεαλισμού. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα επίσης να προσθέσω ότι η διακύμανση παρατηρείται και στα συναισθήματα του θεατή. Δημιουργείται δηλαδή μια πολύπλευρη συναισθηματική ανταπόκριση.
–Οι δυσαναλογίες στα πρόσωπα και στα ανθρώπινα μέλη σε συνδυασμό με τα έργα τα οποία προσομοιάζουν με βραχογραφίες, συνδέονται με κάποιον τρόπο;
–Ευχαριστώ για την ερώτηση και την παρατήρηση. Συνδέονται και τα δύο σίγουρα αν κανείς τα αντιμετωπίσει ως συμβολισμούς, επειδή και στις δύο περιπτώσεις λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο. Στις πρώιμες τοιχογραφίες και βραχογραφίες (απ’ όπου και εμπνεύστηκα τα συγκεκριμένα έργα) ο άνθρωπος προσπάθησε με συμβολισμούς να αναπαραστήσει διάφορα γεγονότα της καθημερινότητάς του, όπως το κυνήγι, ή διάφορους χαρακτήρες όπως ο πολεμιστής ή ο μάγος. Ο τρόπος που επέλεξε να τα αναπαραστήσει αφορούσε κατά κάποιον τρόπο την πλοκή της ιστορίας. Για παράδειγμα, συναντάμε δυσαναλογία στο μέγεθος των χαρακτήρων: τεράστια ζώα, μικροί άνθρωποι ή το αντίθετο. Δυσαναλογίες στα ανθρώπινα μέλη: ασύμμετρα χέρια, πόδια, χαρακτηριστικά του προσώπου και δυσαναλογία στην κίνηση. Η δυσαναλογία μπορούμε να πούμε ότι έκρυβε μία περιγραφικότητα και ο λόγος που χρησιμοποιήθηκε δεν ήταν τυχαίος. Στην πιο σύγχρονη ιστορία συναντάμε πολλά παραδείγματα περιγραφικής δυσαναλογίας φιγούρων, προσώπων και στα έργα τέχνης αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία. Είναι ένα από τα ερωτήματα που τίθεται πλέον καθημερινά: τι είναι ανάλογο και τι δυσανάλογο, τι συμβολίζει και γιατί χρησιμοποιείται στην κάθε περίπτωση.
Προσπαθώ να παρουσιάσω τον άνθρωπο ρεαλιστικά, ως οντότητα που αντιμετωπίζει αντιφατικά ερωτήματα και διλήμματα. Ένας τέλειος άνθρωπος ιδανικά θα αποδομούσε και ίσως δεν θα βίωνε το δίπολο.
–Στα έργα σου με χρώμα κυριαρχούν τα ζεστά χρώματα, ισχύει;
–Είναι μια συγκεκριμένη παλέτα που αποτελείται από την αντιπαράθεση συμπληρωματικών χρωμάτων. Είναι μια τεχνική που χρησιμοποιήθηκε κυρίως από τους ιμπρεσιονιστές και βασικά δημιουργείς φόρμες από αντίθετα χρώματα του χρωματικού πίνακα, όπως κόκκινο-πράσινο. Το μάτι αντιλαμβάνεται τον συνδυασμό αυτό ως πιο ευχάριστο και ζεστό επειδή τα κύτταρα που συμβάλλουν στην έγχρωμη όραση αντιλαμβάνονται πολλούς και διαφορετικούς τύπους φωτός στο χρωματικό φάσμα.
–Παίζεις πολύ και με το δίπολο, όσον αφορά τα έργα με πρόσωπα, γιατί αυτό; Τι θες να δείξεις;
–Προσπαθώ να παρουσιάσω τον άνθρωπο ρεαλιστικά, ως οντότητα που αντιμετωπίζει αντιφατικά ερωτήματα και διλήμματα. Ένας τέλειος άνθρωπος ιδανικά θα αποδομούσε και ίσως δεν θα βίωνε το δίπολο. Ωστόσο, ο σύγχρονος άνθρωπος, περισσότερο από ποτέ, καλείται να απαντήσει και να διαχειριστεί ερωτήματα που αφορούν την ύπαρξη και διαβίωσή του, τα οποία περιέχουν δίπολα όπως γέννηση-θάνατος, άντρας-γυναίκα, μαύρο-άσπρο. Οι χαρακτήρες στα έργα μου αντιμάχονται αυτές τις αντιθέσεις, και προσπαθούν να συμφιλιώσουν τις πολλαπλές πτυχές του εαυτού και να βρουν λύσεις και διεξόδους. Πρόκειται για μία διαρκή αναζήτηση ισορροπίας και αυτογνωσίας.
Πληροφορίες
Στέλιος Ερμογενίδης, «Intended / Unattended», Is Not Gallery, Οδυσσέως 12, Παλιά Λευκωσία.
Διάρκεια έκθεσης έως 3 Ιουνίου.
Ώρες Λειτουργίας / Τρίτη - Παρασκευή 10:00 - 13:00 & 16:00 - 18:30 - Σάββατο 10:30 - 14:00
