Του Γιώργου Κακούρη
Η Κύπρος είναι μια από τις χώρες που αντιμετωπίζουν τα σοβαρότερα ζητήματα ελλείψεων νερού και λειψυδρίας εν μέσω της κλιματικής αλλαγής, τη στιγμή που υπάρχει αυξημένη ανάγκη σε νερό λόγω του τουρισμού και της γεωργίας, ανέφερε κοινοτική αξιωματούχος στην «Κ», με αφορμή τη δημοσιοποίηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενός πακέτου εκθέσεων για τη διαχείριση του νερού στην ΕΕ.
Ωστόσο, η Κύπρος ήταν και μια από τις χώρες που δεν είχαν καταθέσει εγκαίρως στην Κομισιόν όλα τα απαραίτητα στοιχεία, ώστε να υπάρξει μια εξειδικευμένη αξιολόγηση της κατάστασης – όπως όμως τόνισε η αξιωματούχος, «το ότι οι χώρες αυτές άργησαν δεν σημαίνει πως βρίσκονται στο απυρόβλητο».
Πάντως, η χώρα μας έχει κάνει «τεράστια πρόοδο ήδη σε σχέση με την κυκλική διαχείριση» του νερού καθώς «αποτελεί θέμα επιβίωσης», σημείωσε η ίδια, προσθέτοντας πως αυτό είναι κάτι που οι αρχές το αντιλαμβάνονται.
Η αξιωματούχος της Κομισιόν μιλούσε σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες μετά την παρουσίαση των ευρημάτων από την επίτροπο Περιβάλλοντος, Υδατικής Ανθεκτικότητας και Κυκλικής Οικονομίας, Τζέσικα Ρόσβαλ. Η κ. Ρόσβαλ είχε προειδοποιήσει το πρωί της Τρίτης πως δεν μπορούμε πλέον να θεωρούμε το νερό «ανεξάντλητο πόρο», και είχε αναφερθεί στις αδυναμίες που διαπιστώνονται πανευρωπαϊκά: στη μόλυνση των υδάτων της ΕΕ από αγροτικά και αστικά λύματα, τη συνεχιζόμενη μόλυνση με πλαστικά παρά τη μείωση των απορριμμάτων στις παραλίες, και στις πιο έντονες και συχνές πλημμύρες σε διάφορα μέρη της Ευρώπης.
Ενιαία διαχείριση
Οι εκθέσεις που δημοσίευσε την Τρίτη η Κομισιόν αφορούν στην πορεία εφαρμογής τριών οδηγιών: της οδηγίας-πλαίσιο για τα ύδατα, της οδηγίας για τις πλημμύρες και της οδηγίας-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, στο πλαίσιο της παρακολούθησης της προόδου στα κράτη μέλη. Όπως επισήμανε η κοινοτική αξιωματούχος, ο στόχος των εκθέσεων δεν είναι τιμωρητικός, αλλά εργαλείο διαλόγου ώστε να διαπιστωθούν από κοινού οι ελλείψεις και να δρομολογηθούν λύσεις με στήριξη της ΕΕ.
Αν και το αντικείμενο της έκθεσης παραμένει τεχνικό και εξειδικευμένο, η Κομισιόν προσπαθεί μέσω της παρουσίασής της ως πακέτου, και χρησιμοποιώντας πιο απλή γλώσσα (για τα δεδομένα των Βρυξελλών) να καταστήσει το θέμα πιο κατανοητό και προσβάσιμο για το ευρύ κοινό, καθώς τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναλάβουν συγκεκριμένα μέτρα.
Όπως επισήμανε η ίδια κοινοτική αξιωματούχος, σε πρόσφατο ευρωβαρόμετρο ένας στους δύο πολίτες της ΕΕ έλεγαν πως δεν γνωρίζουν αρκετά για το θέμα αυτό.
Στόχος της Κομισιόν, όπως ενημερώνεται η «Κ», είναι να δώσει στα κράτη μέλη την ώθηση ώστε να εφαρμόσουν μια πιο συνεκτική πολιτική που να συνδυάζει τη διαχείριση των θαλάσσιων νερών με αυτή των χερσαίων υδάτων (από ποταμούς και λίμνες μέχρι υπόγεια νερά), καθώς συνήθως οι τομείς αυτοί είναι αρμοδιότητα διαφορετικών υπηρεσιών που κάποτε συνεργάζονται… και κάποτε όχι.
Υπάρχει επίγνωση
Απαντώντας σε ερώτηση της «Κ» για το ποιο είναι το κύριο ζήτημα που απασχολεί την Κύπρο ειδικά, η κοινοτική αξιωματούχος ανέφερε πως σαφώς τα κύρια ζητήματα αφορούν στις ελλείψεις νερού και τη λειψυδρία. Επισήμανε πάντως πως «είναι καθαρό ότι υπάρχει η επίγνωση από τις αρχές» για τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Σημείωσε ακόμα πως έχει γίνει πρόοδος όσον αφορά στην κυκλική διαχείριση νερού, δηλαδή της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης του νερού λόγω μεταξύ άλλων και των αυξανόμενων αναγκών στους τομείς της γεωργίας και του τουρισμού. Η Ισπανία, επισήμανε, αντιμετωπίζει ανάλογα ζητήματα.
Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε, σε ευρωβαρόμετρο τον περασμένο Μάιο, το 77% των ερωτηθέντων απάντησαν πως η υποβάθμιση του περιβάλλοντος ήδη επηρεάζει αρνητικά τη ζωή τους, με τα μεγαλύτερα ποσοστά να καταγράφονται ακριβώς στα κράτη μέλη της Μεσογείου που επηρεάζονται «όχι μόνο λόγω της έλλειψης βροχόπτωσης, αλλά επίσης της ακανόνιστης βροχόπτωσης».
Μετρίως επαρκή μέτρα
Όσον αφορά την Κύπρο, η Κομισιόν είχε στη διάθεσή της αρκετή πληροφόρηση για να αξιολογήσει ως «μετρίως επαρκή» τα μέτρα για αντιμετώπιση των πιέσεων που αντιμετωπίζει το θαλάσσιο περιβάλλον, στο πλαίσιο της οδηγίας-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική.
Ως θετικό αξιολογείται το γεγονός πως η Κύπρος παρέχει συγκεκριμένη πληροφόρηση για τη χρηματοδότηση των μέτρων αυτών από εθνικά και κοινοτικά κονδύλια, καθώς και στην ενημέρωση για το πώς τα μέτρα συνδυάζονται και εφαρμόζουν πολιτικές και στόχους της ΕΕ.
Η Κομισιόν καταγράφει ακόμα ως θετική την αναγνώριση από την Κύπρο στις πολιτικές της του γεγονότος πως η κλιματική αλλαγή αποτελεί θέμα που επηρεάζει όλους τους τομείς.
Ωστόσο, προστίθεται στη σχετική έκθεση, η Κύπρος συχνά δεν καταγράφει πού βρίσκεται σε σχέση με συγκεκριμένους στόχους.
Επίσης, τα μέτρα τα οποία έχει καταγράψει η Κύπρος για προστασία της βιοποικιλότητας του θαλάσσιου περιβάλλοντος θεωρούνται χαμηλής επάρκειας, παρά τη γνώση που υπάρχει για το τι πρέπει να γίνει. Η ίδια αξιολόγηση καταγράφεται και ως προς τα μέτρα για τα μη ενδημικά είδη, μεταξύ άλλων.
Στις άλλες εκθέσεις οι αναφορές στην Κύπρο είναι πιο περιορισμένες καθώς, όπως σημειώνεται στην έκθεση για την εφαρμογή της οδηγίας-πλαίσιο για τα ύδατα, η Κύπρος είναι μια από τις χώρες που δεν κατέθεσαν εγκαίρως τις σχετικές εθνικές εκθέσεις.
