Του Γιάννη Ιωάννου
Το Ισραήλ αναθεωρεί την στρατηγική του για τις έρευνες και την παραγωγή φυσικού αερίου που είχε παγώσει για το 2022 λόγω της στροφής προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται πως επαναφέρει το ζήτημα της εξαγωγής φυσικού αερίου προς την Ευρώπη με την υπουργό Ενέργειας της χώρας, Καρίν Ελχάραρ, να τονίζει την Δευτέρα πως το Ισραήλ θα προχωρήσει εκ νέου με την ανανέωση των υπεράκτιων ερευνών για ανακάλυψη κι εξόρυξη υδρογονανθράκων. «Παράλληλα με την πραγματική και ειλικρινή ανησυχία στην Ευρώπη, υπάρχει πραγματική ευκαιρία για το Ισραήλ να εξάγει φυσικό αέριο στην Ευρώπη» δήλωσε η Ισραηλινή υπουργός την περασμένη Δευτέρα, γνωστοποιώντας πως προχώρησε με εντολή στο υπουργείο της για να προετοιμαστεί για νέο γύρο διαγωνισμών για εξερεύνηση αερίου στα ανοικτά των ακτών της Μεσογείου του Ισραήλ -ο οποίος αναμένεται να ξεκινήσει το τρίτο τρίμηνο του 2022.
Η κ. Ελχάραρ ανέφερε πως το Ισραήλ προχωράει με διαβουλεύσεις με την Αίγυπτο και την ΕΕ προκειμένου να υπάρξει μέσω ενός τριμερούς μηχανισμού η δημιουργία ενός μνημονίου συναντίληψης προκειμένου να υπάρξει μελλοντικά συμφωνία-πλαίσιο για εξαγωγές φυσικού αερίου προς την ΕΕ μέσω Αιγύπτου. Η ιδέα αυτή προκρίνει την μεταφορά φυσικού αερίου μέσω αγωγού, για υγροποίηση, από το Λεβιάθαν στην Αίγυπτο κι από εκεί για εξαγωγή στην Ευρώπη ενώ η νέα προσέγγιση του Τελ Αβίβ δεν αποκλείει επί της αρχής τον φιλόδοξο αγωγό EastMed με την ανάλυση ωστόσο μεταξύ ειδικών στο Ισραήλ να μην προτεραιοποιεί το εν λόγω πρότζεκτ. Φυσικά σε κάθε περίπτωση η εξαγωγή ισραηλινού φυσικού αερίου στην ΕΕ απαιτεί αρκετά χρόνια ως προς τους χρόνους των εμπορικών και τεχνικών πτυχών.
Το timing
To timing ως προς την αλλαγή πλεύσης ως προς την πολιτική παγώματος των ερευνών για υδρογονάνθρακες που είχε υιοθετήσει το Ισραήλ συνδέεται φυσικά με τις εξελίξεις που ο πόλεμος στην Ουκρανία δημιουργεί. Η πολιτική επιλογή του Ισραήλ να προκρίνει ένα μέρος των κοιτασμάτων του για εξαγωγές ξαναβάζει την ΕΕ στο χάρτη -λόγω των προκλήσεων που η τελευταία αντιμετωπίζει ως προς την ενεργειακή της ασφάλεια.
Εξελίξεις με «Αφροδίτη»
Κινητικότητα αποκτάει και το ζήτημα της ανάπτυξης του «Αφροδίτη» στο τεμάχιο «12» της κυπριακής ΑΟΖ. Στις 24 Μαΐου, η εταιρεία NewMed Energy (σ.σ. πρώην Delek) ανακοίνωσε πως προχωρά με την ανάπτυξη του κοιτάσματος μετά από διαβουλεύσεις με τους εταίρους της. Η ανακοίνωση αναφέρει πως «θα συνεργαστεί με ένα γεωτρύπανο για να τρυπήσει το πρώτο πηγάδι παραγωγής στη δεξαμενή», ωστόσο δεν προέβη σε λεπτομέρειες ως προς το τεχνικό κομμάτι ή τα χρονοδιαγράμματα. Σύμφωνα με τον ιστότοπο Globes η κίνηση αυτή εκ μέρους των εταίρων του «Αφροδίτη» (NewMed και Chevron) δείχνει να επιχειρεί να προσπεράσει το κράτος του Ισραήλ λόγω της εκκρεμότητας που χρονίζει λόγω της γειτνίασης του κοιτάσματος με το «Ισάι» (σ.σ. στην ισραηλινή υφαλοκρηπίδα). Η υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ ανέφερε πάντως πως ενημέρωσε τους εταίρους της Αφροδίτης καθώς και τους εταίρους στο «Ισάι» (σ.σ. τις ισραηλινές εταιρείες Israel Opportunity, Nammax Oil & Gas, Petroleum Services Holdings (PSH) και Eden Energy) ότι τους δίνει μόνο έναν ακόμη μήνα για να καταλήξουν σε συμφωνία για την καταβολή αποζημίωσης στους Ισραηλινούς εταίρους με την προοπτική να παραιτηθούν από τα πλήρη δικαιώματά τους επί του πεδίου. Να υπενθυμίσουμε πως το πεδίο Αφροδίτη-Ισάι περιέχει περίπου 120 BCM φυσικού αερίου από την κυπριακή πλευρά και επιπλέον 10-12 BCM από την ισραηλινή πλευρά. Δεδομένου ότι το πεδίο Ishai είναι γεωλογικά ενσωματωμένο στο πεδίο της Αφροδίτης, η ανάπτυξη και η παραγωγή μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο από κοινού με τη συμφωνία των δύο χωρών διαπραγμάτευση που διαρκεί σχεδόν μια δεκαετία χωρίς αποτέλεσμα.
Η εξέλιξη δείχνει να κινείται προς την κατεύθυνση της καταβολής αποζημίωσεων προς του εταίρους του «Ισάι» σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών σε ανοικτές πηγές, προοπτική που ανοίγει τον δρόμο για την εμπορική αξιοποίηση του φυσικού αερίου της «Αφροδίτης».
