Το παρασκήνιο της επίσκεψης του Ουκρανού ΥΠΑΜ - Τα επόμενα βήματα

Η επίσκεψη του Ουκρανού υπουργού Άμυνας, Ολεξίι Ρέζνικοβ, στη Κύπρο έρχεται σε μια ενδιαφέρουσα χρονική συγκυρία για την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία κι αποτελεί, αναμφίβολα, την μοναδική επίσκεψη υψηλόβαθμου Ουκρανού αξιωματούχου -και εκ των στενών συνεργατών του Ουκρανού Προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι- μετά την ρωσική εισβολή της 24^ης Φεβρουαρίου, πέρυσι.

Ο Ουκρανός ΥΠΑΜ έκανε επισκέψεις σε Λεμεσό και Λευκωσία και είχε συνάντηση με τον ομόλογό του, Μιχάλη Γιωργάλλα, ενώ αφίχθηκε από την Ελλάδα -στα πλαίσια μιας διπλωματικής δραστηριοποίησης της ουκρανικής κυβέρνησης σε μια κρίσιμη καμπή του πολέμου -κι ενόψει, όπως καταγράφεται διεθνώς από την σχετική ανάλυση, μιας μεγάλης κλίμακας αντεπίθεσης των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων που προετοιμάζεται για τον προσεχή Μάιο.

Τεράστιο πεδίο μπροστά

Η Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος που τελεί υπό στρατιωτική κατοχή και υπέστη εισβολή ξένης στρατιωτικής δύναμης, της Τουρκίας, το 1974, στήριξε εξαρχής σε διπλωματικό και ανθρωπιστικό επίπεδο το Κίεβο. Η βοήθεια της Κύπρου σε ανθρωπιστικό επίπεδο προς την Ουκρανία ξεπέρασε ήδη τα 3 εκατ. ευρώ, με προοπτικές περαιτέρω υποστήριξης, καταγράφοντας μάλιστα σχετικό ιστορικό ρεκόρ για την ιστορία της κυπριακής ανθρωπιστικής βοήθειας προς τρίτη χώρα. Οι σχέσεις Κιέβου-Λευκωσίας με αφορμή την ρωσική εισβολή επαναπροσδιορίστηκαν με σοβαρές προοπτικές εμβάθυνσης σε όλους τους τομείς με την ΚΔ να προσφέρει σειρά διευκολύνσεων σε αριθμό Ουκρανών προσφύγων μετά την 24^η Φεβρουαρίου και την ρωσική εισβολή. Την ίδια στιγμή στο πεδίο της άμυνας, η Ουκρανία -χώρα που παραμένει σε εμπόλεμη κατάσταση συνεχώς από το 2022, και παλιότερα από το 2014-2016, θα μπορούσε να προσφέρει αλλά και να λάβει τεχνογνωσία σε πολλούς τομείς από την ΚΔ -όπως καταγράφουν σχετικές πηγές με γνώση των πραγμάτων που μίλησαν στην «Κ».

Η κυπριακή εταιρεία κατασκευής drones Swarmly (ουκρανικών συμφερόντων) έχει ήδη στείλει περίπου 50 drones στην Ουκρανία όπως δήλωσε στέλεχος της εταιρείας στον ιστότοπο “Defense One”. Το μικρότερο είναι το Poseidon H10 με άνοιγμα φτερών 3,5 μέτρων, αντοχή δύο ωρών και ωφέλιμο φορτίο 8 λιβρών. Το μεγαλύτερο είναι το Poseidon H6, ένα υβρίδιο βενζίνης/ηλεκτρικής πρόωσης με άνοιγμα φτερών πέντε μέτρων, αντοχή 7 ωρών και ωφέλιμο φορτίο 50 λιβρών. Στη φώτο Ουκρανοί στρατιώτες, επί ουκρανικού εδάφους, που εκπαιδεύονται στη χρήση των δύο τύπων drones

H μεγάλη εικόνα

Ο ΥΠΑΜ επισκέφθηκε, στον Ύψωνα, τις εγκαταστάσεις κυπριακής εταιρείας drones (σ.σ. ουκρανικών συμφερόντων) που έχει ήδη αποστείλει αριθμό drones στο ουκρανικό μέτωπο. Στη συνάντησή του με τον Κύπριο ΥΠΑΜ, κ. Γιωργάλλα, επανεπιβεβαιώθηκε η στήριξη της Κυπριακής Δημοκρατίας προς το Κίεβο μιας και η Λευκωσία εκτός της συμμετοχής και τήρησής της, ως κράτος-μέλος της ΕΕ, στον μηχανισμό των ευρωπαϊκών κυρώσεων στήριξε εξαρχής, μέσω του τέως ΥΠΑΜ κ. Πετρίδη, και την απόφαση για την χρηματοδότηση αγοράς στρατιωτικού εξοπλισμού μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη -πάντα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στα πλαίσια αυτού, η Κύπρος θα προσφέρει από τον επόμενο μήνα τεχνογνωσία στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις σε ζητήματα του στρατιωτικού αντικειμένου του Μηχανικού και δη στα πεδία της αποναρκοθέτησης και της εξουδετέρωσης IED’s (improvised explosive devices/αυτοσχέδιων εκρηκτικών). Στην Ουκρανία, ακόμη και σε περιοχές που αυτή την στιγμή δεν βρίσκονται στο επίκεντρο στρατιωτικών επιχειρήσεων, έγινε εκτεταμένη χρήση ναρκών όλων των τύπων (αντιαρματικές/ATLs και κατά προσωπικού/APLs) με την περίπτωση του ρωσικού τύπου PFM-1S (γνωστές και ως «πεταλούδες» ή «πέταλα») να χρησιμοποιείται ευρέως από τον ρωσικό στρατό.

Κάτοψη εκραγείσας νάρκης PFM-1S γνωστής και ως «πεταλούδας» που κατέγραψε το Human Rights Watch στο Ιζιούμ της Ουκρανίας το 2022. Οι εν λόγω αμφιλεγόμενες νάρκες -που η Ουκρανία κατέστρεψε στα πλαίσια της συνθήκης της Οττάβας- χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα από τον ρωσικό στρατό στην Ουκρανία. Η νάρκη έχει μηχανισμό αυτοκαταστροφής μετά από 40 ώρες από την στρώση της ο οποίος συχνά αποτυγχάνει καθιστώντας την, λόγω σχήματος και χρώματος, ελκυστική (αλλά φονικά επικίνδυνη ιδίως για παιδιά) για άμαχους

Ο Ουκρανός ΥΠΑΜ επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις στις οποίες η ΚΔ θα εκπαιδεύσει Ουκρανούς ναρκαλιευτές στα πλαίσια της κυπριακής βοήθειας. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Πολίτης», πρόκειται για 18 Ουκρανούς συνολικά στρατιωτικούς.

Kαι η πτυχή των εξοπλιστικών

Στα πλαίσια των περιοδειών του Ουκρανού ΥΠΑΜ, Ρέζνικοφ, το Κίεβο επαναφέρει -όπως έπραξε και στην Αθήνα την Πέμπτη- το ζήτημα της παραχώρησης οπλικών συστημάτων -και δη αρμάτων και τεθωρακισμένων οχημάτων (MBTs, AFVs, κτλ) και αντιαεροπορικών συστημάτων σοβιετικής/ρωσικής προέλευσης. Η Ελλάδα μάλιστα, σε διμερές επίπεδο, παραχώρησε στην Ουκρανία οχήματα τύπου BMP-1 καθώς κι αριθμό ατομικού οπλισμού και πυρομαχικών -έναντι αντικατάστασης. Στη Κύπρο, όπως πρώτη αποκάλυψε προ μηνών η έντυπη «Κ» σε ρεπορτάζ του συνάδελφου Απόστολου Τομαρά, τέθηκε από το Κίεβο το ζήτημα της παραχώρησης των αρμάτων μάχης T-80U, των ΤΟΜΠ BMP-3 καθώς και των ρωσικών AA συστημάτων, Τοr-M1 και BUK -όλα ρωσικού σχεδιασμού και κατασκευής. Στη τρέχουσα συγκυρία ο Ουκρανός ΥΠΑΜ επανάφερε το ζήτημα -κατά την πάγια πρακτική του Κιέβου σε διεθνές κι ευρωπαϊκό επίπεδο- και σε μια περίοδο που προετοιμάζεται πυρετωδώς στο ζήτημα της συγκέντρωσης οπλικών συστημάτων κι εκπαίδευσης, με προμετωπίδα την παραχώρηση και πολεμικών αεροσκαφών από χώρες όπως η Πολωνία και η Σλοβακία.

Σύμφωνα με την ανάλυση οι τάσεις που σημειώνονται εδώ είναι οι εξής:

• Αυτή που φέρει τη Κύπρο, ως μικρό κράτος που τελεί υπό στρατιωτική κατοχή, να μην αποκλείει, επί της αρχής, μελλοντική παραχώρηση κάποιου οπλικού συστήματος προς το Κίεβο θέτοντας ωστόσο, όπως και η Ελλάδα, την αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση αντικατάστασης του (σ.σ. εννοώντας την εγκατάσταση του σε πλήρη επιχειρησιακή ανάπτυξη συμπεριλαμβανομένης και της εκπαίδευσης ως προς την χρήση και συντήρηση του). Η εν λόγω τάση αναγνωρίζει την δυναμική αντικατάστασης της ραχοκοκαλιάς των οπλικών συστημάτων της ΚΔ από σύγχρονα δυτικά πετυχαίνοντας τον στόχο «απορωσοποίησης» του εξοπλιστικού προγράμματος της ΕΦ -με συστήματα που αναπόφευκτα θα φτάσουν μεσοπρόθεσμα σε «πεπερασμένο όρια» ως προς την χρήση και συντήρηση τους

• Αυτή που φέρει τη Κύπρο να είναι επιφυλακτική ως προς την παραχώρηση φονικής βοήθειας (lethal military assistance) προς το Κίεβο σε διμερές, εκτός ΕΕ, πλαίσιο και τέλος

• Την τρέχουσα «μικτή προσέγγιση» όπου η Λευκωσία στηρίζει πολιτικά αλλά κι εμπράκτως, ως μικρό, ημικατεχόμενο, κράτος της ΕΕ, τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη -που έχει αποτύπωμα ως προς την στήριξη της Ουκρανίας για την χρηματοδότηση της αγοράς στρατιωτικού εξοπλισμού