Του Γιάννη Ιωάννου
Η ανακοίνωση, από τον ίδιο τον Ερντογάν, μιας νέας ανακάλυψης κοιτάσματος φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα παραπέμπει αναπόφευκτα σε ρητορική προεκλογικού, ιδίως σε σχέση με το υπερβολικό της αξίας των κοιτασμάτων στην περιοχή που ο Τούρκος Πρόεδρος έσπευσε να δηλώσει πως αξίζουν 1 τρις δολαρίων. Την περασμένη Δευτέρα το γνώριμο από τη Κύπρο γεωτρύπανο της τουρκικής κρατικής ΤΡΑΟ, “Fatih” («Πορθητής»), προέβη σε ακόμη μια ανακάλυψη κοιτάσματος φυσικού αερίου επί του στόχου Çaycuma-1 -στο ευρύτερο πεδίο Sakarya. Τα 58 δις κυβικά πόδια (bcf) ανεβάζουν τα δυνητικά κοιτάσματα στη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας σε 710 bcf με τις μετοχές της κρατικής εταιρείας πετρελαιοειδών να σημειώνουν σημαντική αύξηση μετά τις ανακοινώσεις Ερντογάν.
Οι τρεις γεωτρητικοί στόχοι επί του πεδίου Sakarya στη Μαύρη Θάλασσα. Από το 2020 τα τρία γεωτρύπανα της ΤΡΑΟ (“Fatih”, “Yavuz” και “Kanuni” έχουν εστιάσει τις έρευνές τους στην περιοχή αρχής γενομένης από την μεγάλη ανακάλυψη κοιτάσματος 320 bcf επί του στόχου Tuna 1 («Δούναβης») τον Αύγουστο του 2020
«Χρυσοφόρα κοιτάσματα»
Οι ανακαλύψεις ποσοτήτων φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα -σε ένα ευαίσθητο υποσύστημα ιδίως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία- δείχνουν να αποτελούν προτεραιότητα για την Τουρκία τόσο για σκοπούς εγγύτητας ως προς τις προοπτικές εμπορικής εκμετάλλευσης όσο και σε σχέση με πτυχές ενεργειακής ασφάλειας που προέκυψαν μετά την ρωσική εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου. Ο Ερντογάν δείχνει να έχει εργαλειοποιήσει για σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης -ιδίως στη τρέχουσα προεκλογική- τις ανακοινώσεις για εύρεση κοιτασμάτων κάνοντας τις μάλιστα, έναντι της TPAO, o ίδιος. Την ίδια στιγμή ωστόσο η εγγύτητα Ρωσίας-Τουρκίας, ο στρατηγικός και τακτικός εναγκαλισμός Πούτιν-Ερντογάν αλλά και οι επαναλαμβανόμενες δηλώσεις της Μόσχας για την Τουρκία ως κόμβο ενέργειας στην περιοχή αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Έμπειροι παρατηρητές εξάλλου επισημαίνουν πως η εστίαση της ΤΡΑΟ στη Μαύρη Θάλασσα συμβαίνει γιατί όντως υπάρχουν προοπτικές σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες στην περιοχή αλλά και γιατί ο Ερντογάν επιδιώκει μια κεφαλαιοποίηση της συνεργασίας με την Ρωσία στο θέμα της ενέργειας για σκοπούς προβολής ισχύος στη Δύση ως «εγγυητή ασφάλειας» την επόμενη ημέρα του πολέμου στην Ουκρανία. Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία, το 44,9% του αερίου της το αγοράζει από τη Ρωσία, το 16,1% από το Ιράν και το 15% από το Αζερμπαϊτζάν ενώ τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση Ερντογάν προτάσσει, σε κάθε ευκαιρία, την ενεργειακή της αυτονόμηση.
Ήρεμα νερά;
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Φατίχ Ντονμέζ, επανήλθε με δηλώσεις του χθες για το τεμάχιο «6» της κυπριακής ΑΟΖ υπό το βάρος της ανακοίνωσης της ΕΝΙ για την εύρεση ακόμη ενός κοιτάσματος επί του στόχου “Zeus”. Αυτή την φορά η δήλωση κινήθηκε όχι στη λογική του μεγάλου αναθεωρητισμού με φόντο την ανατολική Μεσόγειο αλλά στη γνώριμη αξίωση περί αποκλεισμού των Τουρκοκυπρίων από τις υπεράκτιες έρευνες της Κυπριακής Δημοκρατίας για υδρογονάνθρακες στην περιοχή. Ο Ντονμέζ επανέλαβε πως επί του «6» δικαιώματα έχει και η λεγόμενη ΤΔΒΚ -στα πλαίσια της γνωστής προσέγγισης για κυριαρχική ισότητα Ε/κ και Τ/κ επί της κυπριακής ΑΟΖ, ρητορική που παραπέμπει στην ύπαρξη δύο κρατών.
Ωστόσο αυτό που έμπειροι παρατηρητές επισημαίνουν στην «Κ» είναι πως η Τουρκία, προς το παρόν, δείχνει να εστιάζει (σ.σ. και με τα τρία γεωτρύπανά της) στη Μαύρη Θάλασσα, πτυχή που συνεχίζει το άτυπο, μετά το 2020, μορατόριουμ επί της κυπριακής ΑΟΖ με την απουσία καθόδου τουρκικών γεωτρύπανων σε περιοχές πέριξ της Κύπρου. Η τάση φαίνεται, εκτός απροόπτου, πως δεν θα αλλάξει αισθητά μέχρι τις 18 Ιουνίου (σ.σ. ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών στη Τουρκία) σενάριο που παραπέμπει σε… ήρεμα νερά στην ανατολική Μεσόγειο. Το εν λόγω σενάριο ενισχύεται και από την απομάκρυνση -όπως φαίνεται για σειρά τεχνικών λόγων και μέχρι νεοτέρας- του νεοαποκτηθέντος -ειδικά για την περιοχή- τέταρτου γεωτρύπανου της ΤΡΑΟ, «Αμπντουλχαμίντ Χαν», το οποίο βρίσκεται σε εργασίες συντήρησης εδώ και μήνες στο λιμάνι του Τασουκού.
