Του Αθανάσιου Έλλις
Η συνάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, η πρώτη μετά από 16 μήνες, αποτελεί τη στιγμή της αλήθειας για το άνοιγμα ενός νέου κεφαλαίου στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, μια εξέλιξη που έχει την έμπρακτη ενθάρρυνση σημαντικών συμμάχων όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία.
Στην αυριανή συνάντηση ο κ. Μητσοτάκης έχει κάθε λόγο να αναδείξει μια θετική ατζέντα και να μην εστιάσει στα σημεία τριβής. Οι «κόκκινες γραμμές» είναι γνωστές. Ωστόσο, η παράλληλη προώθηση άλλων δράσεων μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη.
Ενα μάλλον εύκολο, παραγωγικό και υψηλού συμβολισμού, πρώτο βήμα θα μπορούσε να είναι η επαναλειτουργία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που είχε αποτιμηθεί θετικά στις κυβερνητικές θητείες Παπανδρέου, Σαμαρά και Τσίπρα.
Εάν δοθεί το «πράσινο» φως από τους δυο ηγέτες, υπάρχει μεγάλο περιθώριο για εμβάθυνση της συνεργασίας, όπως έχουν δείξει και οι αποτελεσματικές επαφές του υφυπουργού Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη.
Η προσπάθεια για «επανεκκίνηση» θα είναι συνολική καθώς θα υπάρξουν και συναντήσεις μεταξύ των νέων υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας των δύο χωρών.
Η Ελλάδα προσβλέπει σε μια πραγματική και μακροχρόνια βελτίωση των σχέσεων με τη γείτονά της, αλλά η μπάλα είναι στο γήπεδο της Τουρκίας.
Εάν ο Τούρκος πρόεδρος αποφασίσει ότι έχει να κερδίσει περισσότερα όσον αφορά τις σχέσεις του με τις ΗΠΑ και την ΕΕ, όπως και από ένα νέο περιβάλλον συνεργασίας και όχι αντιπαράθεσης με όλες τις χώρες στην περιοχή, αντί της εμμονής στο αναθεωρητικό και επεκτατικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», τα πράγματα θα μπορούσαν να βελτιωθούν γρήγορα.
Μετά τη θετική ατμόσφαιρα που δημιουργήθηκε από την άμεση και ειλικρινή αντίδραση της Ελλάδας στον σεισμό στην Τουρκία και την πρόσφατα επιβεβαιωμένη πολιτική δύναμη Μητσοτάκη και Ερντογάν, το παρόν σκηνικό προσφέρει μια ευκαιρία.
Η συμφωνία για την ανάγκη αποκλιμάκωσης και την ταχεία εφαρμογή των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης θα μπορούσαν να είναι και αυτά σχετικά εύκολα πρώτα βήματα.
Προφανώς, η κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συζήτησης ή διαπραγμάτευσης.
Όμως η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών είναι ζητήματα μείζονος σημασίας που οι δύο γείτονες μπορούν και πρέπει να επιλύσουν είτε μέσω διαπραγματεύσεων, είτε, το πιθανότερο, με προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο.
Εάν προχωρήσει αυτή η διαδικασία, τόσο το διμερές όσο και το περιφερειακό παζλ θα είναι πολύ διαφορετικό, προσφέροντας περαιτέρω ευκαιρίες για την επίτευξη προόδου η οποία φαντάζει αδύνατη σήμερα.
