Του Γιάννη Ιωάννου
Η επίσημη πλέον προσχώρηση της Κυπριακής Δημοκρατίας στα προγράμματα Διεθνών Πωλήσεων Στρατιωτικού Υλικού (Foreign Military Sales), Παροχής Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (Excess Defense Articles) και Τίτλου 10 για παροχή εκπαίδευσης και εξοπλισμού στις εθνικές δυνάμεις ασφαλείας ξένων χωρών (Title 10 security assistance program) δεν επιβεβαιώνει μόνο την στρατηγική αναβάθμιση των διμερών σχέσεων Λευκωσίας-Ουάσιγκτον -μια τάση που ξεκίνησε μετά την διετία 2020-2021 και συνεχίζεται εμφατικά- στους τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας αλλά, ουσιαστικά, άρει πλήρως το εμπάργκο πώλησης όπλων που είχε επιβάλλει η δεύτερη το 1987 στη ΚΔ.
Πρόκειται αναμφισβήτητα για το κλείσιμο ενός ιστορικού κύκλου 38 ετών εντάσσοντας έτσι την ΚΔ και δη την Εθνική Φρουρά σε μια νέα εποχή δυνητικών εξοπλιστικών επιλογών -είτε απευθείας μέσω των ΗΠΑ είτε μέσω τρίτων χωρών δεδομένου του διαχρονικά τεράστιου αποτυπώματος εξαγωγών του στρατιωτικού υλικού της αμερικανικής αμυντικής βιομηχανίας.
Η ουσιαστική προέκταση της απόφασης
Φωτογραφία από την κοινή άσκηση ΗΠΑ – Κύπρου.
Η Εθνική Φρουρά αποτελεί από το 1964 έναν «ιδιάζων στρατό» θεσμικά, σε σχέση με τα γεγονότα που ακολούθησαν της τουρκικής εισβολής και κατοχής μετά το 1974, σίγουρα εκτός ΝΑΤΟ αλλά μετά το 2004 «στρατός ενός μικρού ευρωπαϊκού κράτους» με εξοπλιστικές αναζητήσεις για δεκαετίες εκτός του ευρωατλαντικού και νατοϊκού προτύπου -με την ιδιαιτερότητα σε απόλυτους αριθμούς να βασίζεται εξ’ ολοκλήρου ως προς την επιχειρησιακή δύναμη στο θεσμό της επιστράτευσης (εφεδρεία και εθνοφυλακή πέραν των μόνιμων στελεχών και των επαγγελματιών).
Η προσχώρηση στα εν λόγω τρία προγράμματα των ΗΠΑ ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για ταχύ εκσυγχρονισμό του συνόλου της ΕΦ σε νατοϊκά πρότυπα δίνοντας -όπως χαρακτηριστικά τονίζουν στην «Κ» πηγές με γνώση του θέματος- «άπειρες δυνατότητες» και «επιλογές» με έμφαση στην πεμπτουσία κάθε εθνικού στρατού -που αποτελείται από τον πεζό μαχητή. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι ιδιαίτερης σημασίας για την ΕΦ και τις σημερινές της δυνατότητες από τα τρία αμερικανικά προγράμματα αποτελεί η Παροχή Πλεονάζοντος Αμυντικού Υλικού (Excess Defense Articles) το γνωστό υλικό “surplus” του αμερικανικού στρατού -που διαχρονικά αποτέλεσε και το σημείο εκκίνησης, μεταπολεμικά, για τον εκσυγχρονισμό των περισσότερων εθνικών στρατών της Ευρώπης. Να σημειωθεί για σκοπούς αποφυγής υπερβολών -εν μέσω ενθουσιασμού από την κυβέρνηση για την σημαντική απόφαση της Ουάσιγκτον- πως στο πλεονάζων αμυντικό υλικό των ΗΠΑ δεν περιλαμβάνονται, προφανώς, πλοία, αεροσκάφη, στρατηγικά όπλα (πχ πυραυλικά συστήματα) και πως ούτε η ΕΦ θα καταστεί -εν μια νυχτί- στρατιωτική υπερδύναμη στην ανατολική Μεσόγειο.
ΕΦ ενώπιον πολλαπλών επιλογών
Μέλος του ΕΑΟ σε επιχειρησιακή άσκηση με την ΕΦ που φέρει αραβίδα Μ5. Πηγή: ΓΕΕΦ.
Δεδομένου πως η αξία κτήσης του στρατιωτικού πλεονάζοντος υλικού των ΗΠΑ ξεπερνά ετησίως μερικά δεκάδες δις και παραχωρείται στις χώρες που η Ουάσιγκτον -πλέον και τη Κύπρο- θεωρεί ως στρατηγικούς εταίρους σε επίπεδο διμερούς αμυντικής συνεργασίας η Εθνική Φρουρά θα μπορούσε να επωφεληθεί από την απόκτηση πολλαπλών αμυντικών συστημάτων -κυρίως ατομικών όπλων και παρελκομένων τους, οχημάτων, κοκ- αλλά και σημαντικού αριθμού non-lethal στρατιωτικής βοήθειας (κράνη, εξαρτύσεις, αντιβαλλιστική προστασία σε σύγχρονου τύπου φορείς, κοκ) σημαντικής λόγω του απαρχαιωμένου καταλόγου της Εθνικής Φρουράς. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ» η ΕΦ σε στρατηγικό επίπεδο τα επόμενα χρόνια λόγω της συμμετοχής της στα εν λόγω προγράμματα θα μπορούσε:
• Να μετακινηθεί ταχύτερα -εντός της ΕΕ ιδίως στα πλαίσια της ευρωατλαντικής συνεργασίας- σε μια διαδικασία ΝΑΤΟ standardization όπως η πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ κρατών-μελών της Συμμαχίας υιοθετώντας πρότυπα και πρακτικές συμφωνιών τύπου STANAG (σ.σ. άνω των 1300 από το 2007)
• Να τολμήσει, ουσιαστικά, την σταδιακή μετάβαση στον ατομικό οπλισμό της εφεδρείας στο νατοϊκό πρότυπο, διεθνώς από το 1980, υιοθέτησης του διαμετρήματος 5.56Χ45χλστ ΝΑΤΟ -αντικαθιστώντας έτσι το απαρχαιωμένο -από το 1957- διαμέτρημα των 7.62Χ51χλστ
• Να ανανεώσει το σύνολο του ατομικού οπλισμού του πεζικού της με σύγχρονα όπλα και σκοπευτικά -διασφαλίζοντας ουσιαστικά πλεονάζων αριθμό οπλισμού (G3, Vz. 58, HK11, κ.α.) που θα τύγχανε αξιοποίησης στην ιδιωτική αγορά διεθνώς αλλά και σαν εργαλείο στρατιωτικής διπλωματίας εκτός ΕΕ
• Να δημιουργήσει μελλοντικές συνέργειες σε εξοπλιστικά και εκπαιδευτικά προγράμματα με τις ΗΠΑ -συμπεριλαμβανομένης της εγχώριας, υπό ανάπτυξη, στρατιωτικής βιομηχανίας- που θα προσέφεραν την δυνατότητα της περαιτέρω στρατηγικής αναβάθμισης με τις ΗΠΑ -ακόμη και εγγύτερα στην διάσταση -ανεξαρτήτως ένταξης- του κρίσιμου μη-νατοϊκού συμμάχου (non-NATO major ally)
