Του Γιάννη Ιωάννου
Eν μέσω πολλαπλών κρίσεων, στο εσωτερικό αλλά και σε σχέση με το συγκείμενο της βίας με τους Παλαιστινίους, ο Ισραηλινός ΠΘ, Μπένιαμιν Νετανιάχου υποδέχθηκε στην Ιερουσαλήμ τον ΠτΔ, Νίκο Χριστοδουλίδη -στα πλαίσια επίσημης επίσκεψης που επιβεβαιώνει τις στρατηγικές σχέσεις Κύπρου-Ισραήλ, που αναπτύχθηκαν σε πολλαπλά επίπεδα μετά το 2010. Παρά το γεγονός πως ο Ισραηλινός ΠΘ βρίσκεται σε δεινή κρίση με συνεχείς διαδηλώσεις, τριών και πλέον μηνών, εναντίον του λόγω των ακροδεξιών κυβερνητικών του εταίρων και εν μέσω μιας στρατιωτικής επιχείρησης («Shield & Arrow») εναντίον της τρομοκρατικής οργάνωσης «Ισλαμική Τζιχάντ» στη Γάζα, o ίδιος επανέλαβε την στρατηγική σημασία που αποδίδεται στη σχέση με την Κυπριακή Δημοκρατία ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο ΠτΔ με τον Νίκο Χριστοδουλίδη να αναφέρεται, στην βασική του δήλωση, ότι ο ίδιος βρίσκεται στο Ισραήλ, παρά τις τρομοκρατικές επιθέσεις που λαμβάνουν χώρα, τις οποίες καταδικάζει απόλυτα, «στέλνοντας έτσι ένα ξεκάθαρο και ισχυρό μήνυμα για τη στρατηγικής φύσης σχέση μεταξύ των δύο χωρών».
Όλο το εύρος των διμερών σχέσεων (ασφάλεια, οικονομία, εξωτερικό εμπόριο, τουρισμός) συζητήθηκε κατά την συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών με το κομμάτι των τριμερών σχημάτων συνεργασίας και της ενέργειας -όπως έγραψε ήδη από χθες η «Κ»- να ξεχωρίζουν.
Συνέχεια των Τριμερών
Ο κ. Νετανιάχου χαρακτήρισε στρατηγικής σημασίας τα σχήματα τριμερών συνεργασιών με τα κράτη στην περιοχή που ξεκίνησαν με την Ελλάδα και την Αίγυπτο από το 2014. Εκτός απροόπτου, κι εφόσον επιβιώσει πολιτικά ο κ. Νετανιάχου, το προσεχές φθινόπωρο θα πραγματοποιηθεί στη Λευκωσία ακόμη μια τριμερής συνάντηση με την συμμετοχή της Ελλάδας. Φυσικά το εκτεταμένο σχήμα τύπου «3+1» με την προσθήκη Αμερικανών αξιωματούχων αξιολογείται τόσο από την Λευκωσία όσο κι από το Τελ Αβίβ ως ύψιστης στρατηγικής σημασίας προκειμένου να υπάρξουν επιμέρους συνέργειες και εμβάθυνση των σχέσεων με τις ΗΠΑ σε μια περιοχή που η Ουάσιγκτον αξιολογεί ως μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας. Για το Ισραήλ η Κύπρος εκτός από στρατηγικό βάθος και χώρα στο έδαφος της οποίας πραγματοποιεί στρατιωτικές ασκήσεις αποτελεί κι ένα καλό κράτος-πρεσβευτή, στην περιοχή, για την σχέση της με την Ευρωπαϊκή Ένωση -η οποία ειρήσθω εν παρόδω δεν διανύει και την καλύτερη περίοδο της λόγω των εταίρων του Νετανιάχου στην κυβέρνηση (ακροδεξιοί), της παγωμένης ειρηνευτικής διαδικασίας στο Μεσανατολικό και της αμφιλεγόμενης δικαστικής μεταρρύθμισης που ο ίδιος ο Ισραηλινός ΠΘ προωθεί -προκειμένου να αποφύγει σκάνδαλα που αγγίζουν τον ίδιο.
Για την Λευκωσία το πλαίσιο των, μετά το 2020, «Συμφωνιών του Αβραάμ» αποτελεί πολύ ενδιαφέρον πεδίο και δη ως προς την διάσταση του, μετά το 2022, «φόρουμ του Νεγκέβ» όπου επί ισραηλινού εδάφους συναντήθηκαν για πρώτη φορά μετά την ομαλοποίηση των σχέσεων τους οι ΥΠΕΞ Αιγύπτου, ΗΑΕ, Μπαχρέιν και Μαρόκου με τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, Άντονι Μπλίνκεν. Η ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με τα κράτη της περιοχής και δη αραβομουσουλμανικές δημοκρατίες ή μοναρχίες του Κόλπου έρχεται σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συγκυρία τεκτονικών αλλαγών για την ανατολική Μεσόγειο και τις χώρες ΜΕΝΑ και για την Λευκωσία έχει πολλαπλές αναγνώσεις όπως και χρήσεις.
Παραμένει η εκκρεμότητα
Ο τουρισμός, η τεχνολογία και το εξωτερικό εμπόριο παραμένουν τα βασικά πεδία οικονομικής συνεργασίας μεταξύ Λευκωσίας και Τελ Αβίβ ωστόσο το κεφάλαιο της ενεργειακής συνεργασίας παραμένει το βασικότερο δεδομένης τόσο της προβολής εταιρειών ισραηλινών συμφερόντων στην περιοχή όσο και της μεγάλης εικόνας των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο («Ζορ», «Λεβιάθαν», κτλ).
Όπως ανέφερε ήδη από χθες η «Κ», Χριστοδουλίδης και Νετανιάχου συζήτησαν εκτενώς το ζήτημα της ανοικτής, και χρονίζουσας, εκρεμμότητας για τα κοιτάσματα «Αφροδίτη-Ισάι» -που καθυστερεί την εμπορική αξιοποίηση του κοιτάσματος επί του τεμαχίου «12» της κυπριακής ΑΟΖ και οι δύο πλευρές συμφωνούν στο άμεσο κλείσιμο του ζητήματος -που μένει να διαφανεί αν θα κλείσει στην πράξη ενόψει και της επιβεβαιωτικής γεώτρησης της Chevron.
