Του Γιάννη Ιωάννου
Τόσο ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν όσο και ο ΥΠΕΞ, Τσαβούσογλου, συνόψισαν με δηλώσεις τους μετά το πέρας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας της περασμένης Τετάρτης την πρόθεση της Άγκυρας για αύξηση του αριθμού των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων που έχουν αναπτυχθεί, μετά το 1974, στη κατεχόμενη βόρεια Κύπρο. Με αυτή την διάσταση, η Τουρκία δείχνει να εντάσσει ξανά το Κυπριακό στο παίγνιο της ισχυρής αναθεωρητικής της ρητορικής των τελευταίων μηνών που έχει ως κύριο αποδέκτη, στην περιοχή, την Ελλάδα. Παράλληλα, αποτελεί και μια πτυχή -στη προκείμενη περίπτωση, ασφάλειας- που εντάσσεται στο τουρκικό end-game σε σχέση με τη Κύπρο όπως αυτό διαρθρώνεται τα τελευταία χρόνια:
• Ως προς την διάσταση της εκστρατείας για αναγνώριση της «ΤΔΒΚ» που επανέρχεται στο προσκήνιο σε διεθνές διπλωματικό επίπεδο στα πλαίσια της πάγιας ρητορικής της Άγκυρας για ύπαρξη δύο ξεχωριστών κρατικών οντοτήτων στη Κύπρο
• Ως προς την διάσταση της άμεσης αντίδρασης (σ.σ. συνοψίστηκε ονομαστικά μετά το πέρας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας) της Τουρκίας στην απόφαση των ΗΠΑ για άρση του εμπάργκο όπλων προς τη Κυπριακή Δημοκρατία στις 16 Σεπτεμβρίου και
• Σε σχέση με το ίδιο το ισοζύγιο στρατιωτικών δυνάμεων στη Κύπρο δεδομένης της αναβάθμισης του γεωγραφικού χώρου των Κατεχομένων ως «προκεχωρημένου φυλακίου» (forward basing) στην ανατολική Μεσόγειο για σκοπούς προβολής της τουρκικής ισχύος αλλά και σε σχέση με κάποιες δυναμικές που προέκυψαν στην Τουρκία μετά το 2016
Φωτογραφία αρχείου βολής αυτοκινούμενου (Α/Κ) πυροβόλου 155 χλστ Τ-155 “Firtina” των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Η παρουσία τους στη Κύπρο επιβεβαιώθηκε μετά το 2018-2019 ως μια ποιοτική αναβάθμιση του κατοχικού στρατού.
Ποιοτική ή ποσοτική;
To ερώτημα που προκύπτει σε σχέση με την τουρκική προαναγγελία «για αύξηση του αριθμού των ενόπλων δυνάμεων στα Κατεχόμενα και υποστήριξη της ασφάλειας των Τουρκοκυπρίων με πρόσβαση σε οπλικά συστήματα» οφείλει να εξεταστεί τόσο υπό το πρίσμα της ποσοτικής αύξησης των κατοχικών δυνάμεων όσο κι αναφορικά με την ποιοτική τους αναβάθμιση ως προς το εξοπλιστικό αποτύπωμα. Η απάντηση του ερωτήματος, πέραν της διάστασης των υπερβολών ή υπεραπλουστεύσεων, εδράζεται και στις ποσοτικές αναδιαρθρώσεις των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στα Κατεχόμενα των τελευταίων χρόνων:
• Στην περίοδο 1975-1990 που ακολούθησε της στρατιωτικής εισβολής και της κορύφωσης της εμπλοκής των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στο Κουρδικό, μια περίοδος που η παρουσία κατοχικών στρατευμάτων στη Κύπρο κυμάνθηκε μεταξύ των 40 και των (περίπου) 20 χιλιάδων
• Την ενδιάμεση περίοδο μέχρι το 2004 που ταυτίζεται, στη Τουρκία, με τον μεγάλο εκσυγχρονισμό των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, μια περίοδος στην οποία η στρατιωτική παρουσία των Τούρκων στη Κύπρο δεν έφτασε ποτέ, ρεαλιστικά, τις 40 χιλιάδες και τέλος
• Την τρέχουσα περίοδο η οποία συνδέεται άρρηκτα με δύο σημαντικά γεγονότα: α. Το πραξικόπημα του 2016 και πως αυτό επηρέασε, συνολικά, τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις καθώς και τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία, αρχής γενομένης από την ίδια χρονιά και β. Την άνοδο της τουρκικής εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, δυναμική που συνεχίζεται, με επιτυχημένη πτυχή, μέχρι και σήμερα. Η εν λόγω περίοδος έθεσε, υπό προϋποθέσεις, την αριθμητική παρουσία των τουρκικών δυνάμεων στα Κατεχόμενα στο «ταβάνι» των 30 χιλιάδων
Συνεπώς αυτό που πρέπει να αντιληφθεί κανείς είναι πως οι προαναγγελίες της Τουρκίας για ενίσχυση του αριθμού των ενόπλων δυνάμεων στα Κατεχόμενα εμπεριέχει τόσο την διάσταση της αύξησης (λόγω της μείωσης σε σχέση με τον πάγιο αριθμό «40.000 κατοχικά στρατεύματα» της δημοφιλούς πρόσληψης) προκειμένου να ξεπεράσουν ένα όριο 20-25 χιλιάδων στρατιωτών συνολικά (συμπεριλαμβανομένης της τουρκοκυπριακής δύναμης) αλλά κυριότερα εδράζεται στην ποιοτική τους αναβάθμιση σε τρεις άξονες: α. Μέσα β. Εκπαίδευση και επαγγελματοποίηση του προσωπικού, η οποία φωτογραφίζει και την εμπλοκή της SADAT στην εξίσωση και γ. Περαιτέρω ενίσχυση των υφιστάμενων δομών αναφορικά με την μόνιμη παρουσία αεροναυτικών δυνάμεων. Πτυχή που εντάσσει τόσο το Λευκόνοικο όσο και το Μπογάζι, στη λογική της αναβάθμισής των σε πλήρεις επιχειρησιακές βάσεις.
Τουρκικό drone TB-2 “Bayraktar” στη βάση που η Τουρκία έχει στήσει για UAVs στο κατεχόμενο Λευκόνοικο της επαρχίας Αμμοχώστου. H παρουσία μη επανδρωμένων αεροσκαφών της τουρκικής βιομηχανίας στη κατεχόμενη Κύπρο έχει ενισχυθεί μετά το 2019 με αποτύπωμα που δεν αφορά μόνο το κυπριακό επιχειρησιακό περιβάλλον αλλά ολόκληρη την περιοχή.
