Του Βασίλη Νέδου
Πρωτοβουλίες στην κατεύθυνση της εμπέδωσης του θετικού κλίματος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, που ξεπερνούν το μορατόριουμ ασκήσεων στο Αιγαίο Πέλαγος, λαμβάνουν οι δύο πλευρές, με στόχο την προετοιμασία των επόμενων βημάτων με τη μεγαλύτερη δυνατή ηρεμία.
Καταβάλλεται προσπάθεια ώστε η θετική ατμόσφαιρα στη συνάντηση που είχαν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με την παρουσία των υπουργών Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν και των διπλωματικών συμβούλων Αννας-Μαρίας Μπούρα και Ακίφ Τσαγατάι Κιλίτς, να βρει έκφραση και έξω από τις κλειστές αίθουσες των συγκεκριμένων επαφών.
Γι’ αυτόν τον λόγο φαίνεται ότι ανάμεσα στις δύο πλευρές έχει συμφωνηθεί, σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, να γίνει μια απόπειρα ώστε να επεκταθεί το «μορατόριουμ» και στη ρητορική, ώστε να αποφεύγονται οι εμπρηστικές δηλώσεις ή τοποθετήσεις που ακουμπούν τις «κόκκινες γραμμές» του άλλου μέρους.
Σε αυτό το επίπεδο κινούνται οι υπουργοί Εξωτερικών κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν, δίχως, βέβαια, να μπορεί να εξασφαλιστεί ότι θα αποφευχθούν οποιαδήποτε «φάλτσα». Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν οι εκατέρωθεν δηλώσεις σχετικά με το εάν στις επαφές των δύο ηγετών ετέθη ζήτημα Θράκης. Δεδομένου ότι σχετικές δηλώσεις έγιναν και από τις δύο πλευρές, στη συνέχεια επελέγη οι τόνοι να πέσουν προκειμένου να μη δημιουργηθεί επικοινωνιακός χώρος για υπερβολές.
Από την τουρκική πλευρά έχουν γίνει και κάποιες πρόσθετες κινήσεις, οι οποίες εκ των πραγμάτων στο ελληνικό πλαίσιο είναι ουσιαστικά αδύνατες. Οπως μεταδίδει ο ανταποκριτής της «Κ» στην Κωνσταντινούπολη Μανώλης Κωστίδης, έχει δοθεί οδηγία προς τα τουρκικά ΜΜΕ να μη χρησιμοποιούν υψηλούς τόνους σε θέματα που αφορούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Μόνο «φάλτσο» σε αυτή την άτυπη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών είναι οι πρόσφατες δηλώσεις του εκπροσώπου του ΑΚΡ Ομέρ Τσελίκ, ο οποίος και ζήτημα «τουρκικής» μειονότητας στη Θράκη έθεσε μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν και επιτέθηκε στην Ελλάδα για τους θανάτους μεταναστών και προσφύγων στη Μεσόγειο, αποφεύγοντας, βέβαια, να μιλήσει για το επίκεντρο του προβλήματος, το οποίο δεν είναι άλλο από τα εγκληματικά δίκτυα που μεταφέρουν με σαπιοκάραβα αθώους ανθρώπους.
Η αποφυγή απάντησης στον κ. Τσελίκ, ή πριν από τις εκλογές στην Τουρκία τον περασμένο Μάιο σε πρόσωπα όπως ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού, εκ των πλέον εμπρηστικών προσωπικοτήτων της προηγούμενης κυβέρνησης Ερντογάν, κινείτο σε σημαντικό βαθμό και στο πλαίσιο της συνολικότερης στάσης της Αθήνας. Πρόσωπα όπως ο κ. Τσελίκ ή παλαιότερα ο κ. Σοϊλού λειτουργούσαν και στο πλαίσιο της καλλιέργειας κλίματος στο εσωτερικό. Γι’ αυτό και σε επίπεδο υπουργείου Εξωτερικών όχι μόνο μετά τις 6 Φεβρουαρίου, αλλά και πριν από την ημερομηνία των καταστροφικών σεισμών στη νότια Τουρκία ήταν ορατή η προσπάθεια υποβάθμισης δηλώσεών τους, που στόχευαν κατά κύριο λόγο στο εσωτερικό κομματικό ακροατήριο.
Το άτυπο μορατόριουμ δηλώσεων δεν είναι, βέβαια, τόσο σημαντικό όσο στο πεδίο. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι και από την τουρκική πλευρά έχει εκπεμφθεί το ίδιο μήνυμα σε διάφορα επίπεδα, σε μια προσπάθεια ώστε τουλάχιστον μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν και αναμένεται να συζητηθούν τα πρώτα βήματα μετά το τετ α τετ του Βίλνιους, η ατμόσφαιρα να παραμείνει ήπια με ατζέντα κατά κύριο λόγο θετική και με παραδείγματα όπως αυτό της συνεργασίας σε επίπεδο ΝΑΤΟ.
