Του Βασίλη Νέδου
Στο γεγονός ότι η τριμερής συμφωνία Άγκυρας, Στοκχόλμης και Ελσίνκι, που θα επιτρέψει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με τη συμμετοχή Σουηδίας και Φινλανδίας, δεν επηρεάζει καθ’ οιονδήποτε τρόπο τα ελληνικά συμφέροντα επικεντρώνεται η Αθήνα, στον απόηχο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη που ολοκληρώνεται σήμερα. Αν και στο Μέγαρο Μαξίμου πιθανολογούσαν ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν επρόκειτο –όπερ και εγένετο– να θέσει τα ελληνοτουρκικά στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, οι εξελίξεις του τελευταίου 48ώρου υποδηλώνουν ότι το Αιγαίο βρέθηκε ως θέμα συζήτησης και στο τρίγωνο ανάμεσα στις Βρυξέλλες (γ.γ. ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ), την Άγκυρα και την Ουάσιγκτον. Μάλιστα, ως θέμα συνδεδεμένο με τη γενικότερη ανάγκη το ΝΑΤΟ να παρουσιάζει εικόνα συνοχής, ειδικά καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται αδιάκοπα.
Πέρα, πάντως, από αυτή την προφανή εξέλιξη είναι απολύτως σαφές ότι το δυνατό σήμα που εξέπεμψε η Ουάσιγκτον μέσω της βοηθού υπουργού Άμυνας για στήριξη του αιτήματος της Άγκυρας σχετικά με την αγορά 40 F-16 Viper και την αναβάθμιση 80 παλαιότερων σε αυτή την εκδοχή είναι και η βασική αμερικανική παραχώρηση στην άρση του βέτο των Τούρκων για την ένταξη Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Βέβαια, ο δρόμος μέχρι την οριστικοποίηση της συμφωνίας για τα F-16 είναι μακρύς για την Τουρκία, καθώς αυτή πρέπει να εγκριθεί και από το Κογκρέσο, το οποίο αυτή τη στιγμή είναι μάλλον αρνητικό σε αυτό το ενδεχόμενο. Από πλευράς ισορροπίας δυνάμεων, η εξέλιξη αυτή δεν προκαλεί καμία ανησυχία στην Αθήνα, καθώς ήδη αναβαθμίζονται 83 F-16 σε Viper, ενώ μόλις πριν από λίγες ημέρες εγκρίθηκε και η αναβάθμιση 38 σε F-16 block 50++, με εξαρτήματα που περισσεύουν. Παράλληλα, η Αθήνα εκκινεί σύντομα τη διαδικασία για την απόκτηση F-35 –αποστέλλοντας σχετική επιστολή στις ΗΠΑ–, τα πρώτα από τα οποία μπορεί να φθάσουν στην Ελλάδα το 2028, όταν ακόμα το πρόγραμμα αναβάθμισης των τουρκικών F-16 δεν θα έχει ολοκληρωθεί.
Κυβερνητικές πηγές ανέφεραν χθες, μεταξύ άλλων, ότι η συμφωνία Φινλανδίας, Σουηδίας και Τουρκίας «συνιστά ουσιαστικά μια αναδίπλωση της Τουρκίας, η οποία είχε εντείνει τη ρητορική της τους τελευταίους μήνες, χωρίς όμως να αποσπά κάτι ιδιαίτερα θετικό από πλευράς της και δεν θίγει με οποιονδήποτε τρόπο τα συμφέροντα της Ελλάδας, ούτε μπορεί να επηρεάσει τις σχέσεις Ε.Ε. – Τουρκίας».
Δηλώσεις Μητσοτάκη
Ως προς το «ναι» της Τουρκίας για την ένταξη Φινλανδίας και Σουηδίας, ο πρωθυπουργός από τη Μαδρίτη τόνισε ότι «τελικά πρυτάνευσε η κοινή λογική για το καλό της Συμμαχίας και ξεπεράστηκαν οι όποιες καιροσκοπικές και ωφελιμιστικές συμπεριφορές». Στο περιθώριο της συνόδου κορυφής συναντήθηκε με τον Βρετανό ομόλογό του Μπόρις Τζόνσον, με ευρεία γκάμα θεμάτων συζήτησης. Οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι στο ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε την ετοιμότητα τόσο του ελληνικού στόλου όσο και των ελληνικών λιμένων να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στη μεταφορά ουκρανικών σιτηρών στις διεθνείς αγορές. Ο κ. Μητσοτάκης συναντήθηκε, επίσης, με τους ομολόγους του της Σουηδίας Μαγκνταλένα Aντερσον, του Καναδά Τζάστιν Τριντό και της Αυστραλίας Aντονι Αλμπανέζε.
Παναγιωτόπουλος – Οστιν στην Ουάσιγκτον
Στις ΗΠΑ για συνάντηση με τον ομόλογό του Λόιντ Τζέιμς Οστιν θα μεταβεί μεταξύ 16 και 18 Ιουλίου ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Στην ατζέντα των επαφών ανάμεσα στους δύο υπουργούς θα βρεθεί σειρά ζητημάτων, με κύριο την κομβική θέση της Ελλάδας στην τρέχουσα συγκυρία. Ο κ. Παναγιωτόπουλος θα έχει στην Ουάσιγκτον επαφές και με στελέχη του Κογκρέσου αλλά και του ελληνοαμερικανικού λόμπι.
Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, πέντε ημέρες πριν από την άφιξη του κ. Παναγιωτόπουλου στην Ουάσιγκτον επίσκεψη στις ΗΠΑ προγραμματίζει και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνος Φλώρος. Τις επόμενες ημέρες, μάλιστα, αναμένεται να περάσουν από τη Βουλή δύο προγράμματα αμερικανικού ενδιαφέροντος, και συγκεκριμένα η προμήθεια δύο UAV τύπου MQ-9 και των αμφίβιων οχημάτων AAV-7 για τις Ενοπλες Δυνάμεις. Επίσης, στις 11 Ιουλίου αναμένεται μοίρα αμερικανικών F-35 και F-15 στη Σούδα, είδηση που η «Κ» αποκάλυψε πρώτη στις 11 Μαΐου. Σημειώνεται ότι χθες κυβερνητικές πηγές προανήγγειλαν την αποστολή της αναμενόμενης επιστολής για τα F-35, η οποία θα προωθηθεί από την Αθήνα στην Ουάσιγκτον τις επόμενες ημέρες.
Χθες, ο κ. Παναγιωτόπουλος συναντήθηκε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής με τη Γερμανίδα ομόλογό του Κριστίν Λάμπρεχτ, με την οποία και συμφώνησαν η ανταλλαγή τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης ΒΜP-1 με τα «Marder» να αρχίσει να υλοποιείται εντός Ιουλίου.
