Του Παύλου Νεοφύτου
Σύμφωνα με στοιχεία των Τμημάτων Πολεοδομίας και Κτηματολογίου, χιλιάδες είναι σήμερα οι κατασκευές πολιτών που εμπίπτουν στο εγκριμένο την περασμένη Παρασκευή από το Υπουργικό, Σχέδιο Πολεοδομικής Αμνηστίας. Αφορούν μικρής έκτασης αυθαίρετες κατασκευές σε υποστατικά, για τις οποίες στόχος είναι ο απεγκλωβισμός των ιδιοκτητών, ώστε καταβάλλοντας καθορισμένο χρηματικό αντιστάθμισμα να εκδώσουν τίτλους ιδιοκτησίας και να αξιοποιήσουν τις περιουσίες τους. Αιτήσεις θα υποβάλλονται στις Πολεοδομικές Αρχές παγκύπρια, δηλαδή στους πέντε Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, από τη ερχόμενη Δευτέρα, 23 Σεπτεμβρίου 2024.
Πεδίο εφαρμογής
Το νέο Σχέδιο αφορά περιπτώσεις υπέρβασης του συντελεστή δόμησης ή και κανονιστικές πολεοδομικές αποκλίσεις. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα οικοδομών, όπως οικιστικές, βιομηχανικές, γραφειακές, κτηνοτροφικές, αναψυχής/ψυχαγωγίας και άλλες αναπτύξεις. Εάν για παράδειγμα κάποιος, ο οποίος έλαβε πολεοδομική άδεια για την οικία του ή για μία εμπορική ανάπτυξη και υπερέβη τον συντελεστή δόμησης, πλέον θα μπορεί, νοουμένου ότι η υπέρβαση του συντελεστή εμπίπτει στα εγκρινόμενα όρια, που είναι τα 60 μέτρα ή 20%, να μπορεί να αποταθεί στο ΥΠΕΣ μέσω του Σχεδίου. Σύμφωνα με το Σχέδιο, η αμνηστία που θα δίνεται δε θα αφορά μόνο τον συντελεστή δόμησης, αλλά και άλλες αποκλίσεις μικρής κλίμακας, που είναι η ανέγερση πέργολας, η μειωμένη απόσταση από σύνορο (αντί 3,00 μέτρα μέχρι 2,50 μέτρα), η αύξηση ποσοστού κάλυψης (μέχρι 10% του ισχύοντος ΠΚ), οι υπερβάσεις σε σχέση με βοηθητική υποδομή και η μειωμένη απόσταση μηχανοστασίου από γείτονα.
Τα χρηματικά αντίτιμα
Το χρηματικό αντίτιμο που πρέπει να καταβληθεί κυμαίνεται από €300 μέχρι €3.000 βάσει της κατηγορίας της απόκλισης και την περιοχή στην οποία εμπίπτει η ιδιοκτησία, αν δηλαδή είναι σε περιοχή που εφαρμόζεται Τοπικό Σχέδιο ή Δήλωση Πολιτικής. Για παράδειγμα, στις οικιστικές αναπτύξεις, θα μπορεί κάποιος να πληρώσει 20 – 30% της πραγματικής αξίας του συντελεστή δόμησης.
Ενδεικτικά, για μικρής κλίμακας αποκλίσεις, υπάρχει ένα προκαθορισμένο ποσό, το οποίο θα πρέπει να πληρώσουν οι πολίτες, ανάλογα με το μέγεθος της υπέρβασης. Για ανέγερση πέργολας εμβαδού μέχρι 20 τ.μ., η εξαγορά από τον αιτητή θα είναι 2.000 ευρώ αν η ανάπτυξη εμπίπτει σε τοπικό σχέδιο και 1.000 ευρώ, αν εντάσσεται σε δήλωση πολιτικής. Τόσο η μειωμένη απόσταση από σύνορο (αντί 3,00 μέτρα μέχρι 2,50 μέτρα) όσο και η αύξηση ποσοστού κάλυψης (μέχρι 10% του ισχύοντος ΠΚ), θα στοιχίσουν 1.000 ευρώ αν η ανάπτυξη εμπίπτει σε τοπικό σχέδιο και 500 ευρώ αν εντάσσεται σε δήλωση πολιτικής.
Ασφαλιστικές δικλίδες
Μέσα από το Σχέδιο Πολεοδομικής Αμνηστίας, δίνεται διέξοδος στους ιδιοκτήτες να υποβάλουν αίτημα, με νέους όρους και απλοποιημένες διαδικασίες, για την εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας για τις μικρής κλίμακας αποκλίσεις, καταβάλλοντας καθορισμένο χρηματικό αντιστάθμισμα, όπως δήλωσε στον ΣΠΟΡ FM και την εκπομπή ΔΙΑΣΠΟΡΑ ΕΙΔΗΣΕΩΝ, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου. Αναφέρθηκε σε χαμηλά χρηματικά αντίτιμα, τονίζοντας ότι τέτοιο Σχέδιο δε θα ξαναεκδοθεί.
Την ίδια ώρα, με την εισαγωγή μιας σειράς αυστηρών και σαφών ασφαλιστικών δικλίδων περιορίζεται, όπως τόνισε, η πιθανότητα κατάχρησης του Σχεδίου. Πιο συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων παραμέτρων, το Σχέδιο θα εφαρμοστεί μια φορά, με άμεση ισχύ και διάρκεια έξι μηνών, δηλαδή μέχρι τον Μάρτιο του 2025. Το νέο Σχέδιο Πολεοδομικής Αμνηστίας θα εφαρμοστεί μόνο σε περιπτώσεις όπου οι αυθαίρετες κατασκευές έγιναν σε εγκεκριμένη οικοδομή, που έχει δηλαδή εκδοθείσα πολεοδομική άδεια ή και άδεια οικοδομής μέχρι και την Παρασκευή, 13 Σεπτεμβρίου 2024, όταν εγκρίθηκε το Σχέδιο από το Υπουργικό Συμβούλιο. Στην ίδια λογική, οι αυθαίρετες προσθήκες θα πρέπει να ολοκληρώθηκαν στις 13 Σεπτεμβρίου. Επίσης, ο χρόνος εκτέλεσης των πολεοδομικών αυθαιρεσιών θα πιστοποιείται με Υπεύθυνη Δήλωση του επαγγελματία μελετητή. Η περιορισμένη διάρκεια του Σχεδίου διασφαλίζει τη δυνατότητα των πολιτών για άμεσες ενέργειες για την υποβολή της αίτησης, ενώ το γεγονός ότι θα εξετάζονται μόνο οι περιπτώσεις εκείνες των παρατυπιών που έχουν ολοκληρωθεί, στοχεύει στον περιορισμό της πιθανότητας πρόσθετων αυθαίρετων κατασκευών.
Κατάθεση σε Ειδικά Ταμεία του ΚΟΑΓ
Η σημαντικότερη παράμετρος του Σχεδίου έγκειται στη διασύνδεσή του με τη στεγαστική πολιτική που υλοποιείται τους τελευταίους δέκα μήνες από την κυβέρνηση, τόνισε ο υπουργός Εσωτερικών. Εξασφαλίστηκε μέσω του Σχεδίου ότι το αντιστάθμισμα που θα καταβάλλεται για τη νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών, θα κατατίθεται σε Ειδικά Ταμεία του ΚΟΑΓ και θα διοχετεύεται για σκοπούς παραγωγής προσιτής κατοικίας. Αυτό σημαίνει ότι τα έσοδα θα είναι ανταποδοτικά, θα ενισχύσουν την προσπάθεια του Κράτους για αύξηση των επιλογών προσιτής στέγης και, κατ’ επέκταση, θα βοηθήσουν στην κάλυψη των στεγαστικών αναγκών κοινωνικό-οικονομικά ευάλωτων συμπολιτών μας, ενδυναμώνοντας την κοινωνική πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση.
Της έγκρισης του Σχεδίου από το Υπουργικό την Παρασκετή προηγήθηκε ενημέρωση του ΕΤΕΚ από το Υπουργείο Εσωτερικών, ενώ, σύμφωνα με τον υπουργό, θα αποστελλόταν σήμερα αναλυτικά το Σχέδιο στο Επιμελητήριο, ώστε να ενημερώσει τα μέλη του. Συσκέψεις για το Σχέδιο έγιναν και θα γίνουν μεταξύ του Υπουργείου και των πέντε Οργανισμών Επαρχιακής Αυτοδιοίκησης.
