Του Παύλου Νεοφύτου
Παραμένει μέχρι σήμερα η παράνομη κατασκευή μονής, ιδιοκτησίας της Μητρόπολης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου, στην τοποθεσία «Μαζερή του Κούκου», στο κεντρικό τμήμα της προστατευόμενης περιοχής του Κάβο Γκρέκο. Όπως διαφαίνεται, το ίδιο καθεστώς, χωρίς πολεοδομική και οικοδομική άδεια και χωρίς περιβαλλοντικές εγκρίσεις, θα συνεχίσει να επικρατεί και τους επόμενους μήνες, καθώς ουδέν έχει γίνει μέχρι τις 31 Αυγούστου, όταν έχει εκπνεύσει η περίοδος κατεδάφισης που δόθηκε από το δικαστήριο. Την ίδια ώρα θα συντηρείται η απορία στον κάθε περαστικό πολίτη για το μέγεθος της αδυναμίας της Πολιτείας στην πραγματική και άμεση επιβολή αποφάσεων, παρά το γεγονός ότι το χρονικό διάστημα αναλγησίας μπορεί να μετρά μήνες, από τον περασμένο Μάρτιο με το τελεσίγραφο του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως για άρση όλων των παρανομιών.
Η σημερινή εικόνα παράτασης του προβλήματος προέκυψε μέσα από ένα πλέγμα αιτιών. Κατ’ αρχάς, η Μητρόπολη έχει επιλέξει να εξαντλήσει όλα τα ένδικα μέσα, διεκδικώντας μέσω δικαστηρίων τη νομιμοποίηση των αυθαίρετων επεμβάσεων και των παράνομων κατασκευών. Μετά την απόρριψη στις αρχές του περασμένου Μαΐου, της ιεραρχικής της προσφυγής, από τον υπουργό Εσωτερικών Κωνσταντίνο Ιωάννου, κατέφυγε στο διοικητικό δικαστήριο με δύο αιτήματα, να αποτρέψει προσωρινά την επιβολή και να κάνει αγωγή κατά της απόφασης. Το δικαστήριο στις 25 Ιουλίου έδωσε το δικαίωμα στην πολεοδομική αρχή, που μετά την εφαρμογή της Μεταρρύθμισης και την κληρονομιά της «αμαρτωλής» διαχείρισης από τον δήμο Αγίας Νάπας, είναι πλέον ο ΕΟΑ Αμμοχώστου, να κατεδαφίσει το κτίσμα. Κι όμως, θα μπορούσε να το πράξει μέχρι τις 31 Αυγούστου, καθώς σύμφωνα με τους οριστικούς όρους του Τμήματος Περιβάλλοντος για την κατεδάφιση της παράνομης οικοδομής, τον Σεπτέμβριο είναι απαγορευτική η κατεδάφιση, για ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων στην πτηνοπανίδα. Ωστόσο, ο ΕΟΑ δεν προχώρησε, καθώς, όπως ανέφερε στην «Κ» καλά ενημερωμένη πηγή εντός του υπουργείου Εσωτερικών, έλαβε υπόψη την επιλογή της μονής να ασκήσει έφεση, προσφεύγοντας στο Ανώτατο Δικαστήριο, υπό τον φόβο ότι σε περίπτωση δικαίωσης της μονής η κατεδάφιση από τον ΕΟΑ θα προκαταλάμβανε το αποτέλεσμα της δικαστικής προσφυγής και θα τον ενέπλεκε σε δικαστικές περιπέτειες.
Πολιτικό κόστος
Ένα περίεργο πέπλο σιωπής είναι απλωμένο στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου για τη συγκεκριμένη υπόθεση, όπως διαπιστώνει η ίδια πηγή. Το αποδίδει στον τόσο μεγάλο αριθμό επιστολών προς τους αρμόδιους τοπικούς φορείς από οργανώσεις και ομάδες της περιοχής, που ζητούν νομιμοποίηση του κτίσματος, σε σημείο που δεν θα ήταν υπερβολή να λεχθεί ότι κανένας στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου δεν επιθυμεί την άρση των παρανομιών. Εδώ υπεισέρχεται και το ζήτημα του φόβου για το πολιτικό κόστος, που δημιουργεί την έλλειψη πολιτικής βούλησης.
Την ίδια ώρα, όπως δημοσιεύτηκε από την πρώτη στιγμή που έλαβε διαστάσεις το μέγεθος της παρανομίας, άτομα της πρώτης γραμμής της πολιτικής στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου και επικεφαλής των τοπικών αρχών, που είναι ταυτόχρονα οικοδομικές αρχές με βάση τον περί ρυθμίσεως οδών και οικοδομών νόμο, συμμετέχουν στη Θρονική Επιτροπή της τοπικής Μητρόπολης, σε ρόλο συμβούλου του μητροπολίτη Βασίλειου, προκύπτοντας έτσι θέμα ασυμβίβαστου. Τόσο ο τότε επικεφαλής της πολεοδομικής αρχής, που ήταν πριν από τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ο δήμος Αγίας Νάπας, δήμαρχος Χρίστος Ζαννέττου, όσο και ο σημερινός πρόεδρος του ΟΕΑ Αμμοχώστου, Γιάννης Καρούσος, αναφέρονται στην ιστοσελίδα της Μητρόπολης μεταξύ των λαϊκών μελών της Θρονικής Επιτροπής της Μητρόπολης. Τα υπόλοιπα μέλη είναι οι δρ Σίμος Ιωάννου, Θεόδωρος Πυρίλλης, Γιώργος Τάκκας, Άντρος Καραγιάννης, Ζήνα Λυσάνδρου Παναγίδη, Θεόδωρος Τάκκας, Μιχάλης Τζιώρτας, Δημήτριος Σκάρος, Αδάμος Χατζηχριστοδούλου, Γεώργιος Κάρουλλας, Βασίλειος Νικολαΐδης και Παναγιώτης Κωνσταντίνου.
«Επιβίωση του ελληνισμού»
Ιδιαίτερης προσοχής αξίζει αναφορά για το θέμα του κ. Ζαννέττου σε πρόσφατη συνέντευξή του, στις 25 Αυγούστου, στην ιστοσελίδα «stockwatch», όπου μεταξύ άλλων, τάχθηκε υπέρ της ολοκλήρωσης του επίμαχου έργου, επικαλούμενος γεωπολιτικές και στρατηγικές ανακατατάξεις στην περιοχή και τις εκκλησίες και τα κατεχόμενα. Συνέδεσε την αναγκαιότητα ανέγερσης της μονής με την «επιβίωση του ελληνισμού».
Η αφρόκρεμα της πολιτικής στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου και επικεφαλής των τοπικών αρχών, που είναι ταυτόχρονα οικοδομικές αρχές, συμμετέχουν στη Θρονική Επιτροπή της Μητρόπολης, προκύπτοντας έτσι θέμα ασυμβίβαστου.
Εργαλεία υπάρχουν
Στην απουσία πολιτικής βούλησης, ως κύρια πηγή του προβλήματος, εστίασε αρμόδια πηγή εκ μέρους του ΕΤΕΚ, διαβεβαιώνοντας στην «Κ» ότι τα εργαλεία υπάρχουν για να σταματούν τέτοιες παρανομίες από τα αρχικά στάδια, καθώς ο περί ρυθμίσεως οδών και οικοδομών νόμος, που είναι ισχυρός, δίνει αυτή την εξουσία. Διερωτήθηκε γιατί ο δήμος Αγίας Νάπας δεν ζήτησε αναστολή εργασιών από την πρώτη μέρα που ξεκίνησαν τα έργα. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, όλα τα παράνομα έργα δεν έγιναν με ένα μαγικό ραβδί σε μία νύχτα. «Τα γνώριζαν όλοι. Και ο δήμος και τα αρμόδια υπουργεία, καθώς δίπλα σε παράνομη αίθουσα δεξιώσεων γίνονταν γάμοι, όπου παρευρίσκονταν και υπουργοί και δήμαρχοι και διευθυντές τμημάτων υπουργείων. Επίσης, για καιρό γίνονταν έρανοι στις εκκλησίες της περιοχής για ανέγερση της μονής», σημείωσε. Σχετικά με το μέγεθος της δύναμης του περί ρυθμίσεως οδών και οικοδομών νόμου, αναφέρθηκε στο παράδειγμα παράνομου βοηθητικού κτίσματος στην Αγλαντζιά, για το οποίο από την πρώτη στιγμή που άρχισαν οι εργασίες κατασκευής, επενέβη ο δήμος και αυτές ανεστάλησαν, καθώς προειδοποίησε ότι θα οδηγούσε την υπόθεση στο δικαστήριο, αν δεν σταματούσαν εντός 24 ωρών.
Νομοθετική αλλαγή
Κληθείς να σχολιάσει τον έλεγχο και την άρση παρανομιών και αυθαιρεσιών σε οικοδομές, αρμοδιότητα που έχει μεταφερθεί πλέον στους ΕΟΑ, ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ανέφερε ότι το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει αυτό το ζήτημα χρήζει βελτίωσης και ότι ήδη το υπουργείο εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση. Όπως πληροφορείται η «Κ», ένας επόμενος μεγάλος στόχος για το υπουργείο θα είναι η ισχυροποίηση του περί πολεοδομίας και χωροταξίας νόμου, ώστε η επιβολή των αποφάσεων να είναι άμεση και πραγματική. Ωστόσο, η προσπάθεια είναι στα αρχικά στάδια επεξεργασίας και θα χρειαστεί χρόνος για να υπάρξει τελική εισήγηση σε συνεργασία με τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Επιτήρηση από τους ΕΟΑ
Την ίδια ώρα, οι πρόεδροι των ΕΟΑ επικαλούνται πρόβλημα στελέχωσης σε σχέση με τον εντοπισμό των παρανομιών και για αυτό τον λόγο σε πρόσφατη συνάντησή τους με τον υπουργό Εσωτερικών, ζήτησαν επιπλέον οικονομική ενίσχυση. Η απάντηση που έλαβαν ήταν αρνητική, καθώς το υπουργείο θεωρεί ότι υπάρχει το προσωπικό και το μόνο που απομένει είναι η αύξηση των ελέγχων, ώστε να εντοπίζονται στο ξεκίνημά τους οι παρανομίες. Ήδη, το υπουργείο προανήγγειλε ότι οι ΕΟΑ συστήνουν ομάδες επιτήρησης, με σκοπό να σταματούν άμεσα οι εργασίες, οι οποίες εκτελούνται χωρίς άδεια. Το υπουργείο Εσωτερικών θεωρεί ότι αυτές οι ομάδες πρέπει να αποτελούνται από 4-5 λειτουργούς, οι οποίοι θα κυνηγούν το ζήτημα της επιβολής των αποφάσεων, ενώ θα πρέπει να υιοθετήσουν πρακτικές που εφαρμόζονται στο εξωτερικό με αξιοποίηση της τεχνολογίας, όπως η παρακολούθηση των εργασιών μίας οικοδομής σε πραγματικό χρόνο μέσω καμερών.
Η ευθύνη των μελετητών
Αυτό το διάστημα το υπουργείο Εσωτερικών ετοιμάζει εγκυκλίους με αποδέκτη το ΕΤΕΚ, καθώς θεωρεί ότι πρέπει να είναι συλλογική η προσπάθεια αντιμετώπισης του φαινομένου παρανομιών και αυθαιρεσιών σε οικοδομές, το οποίο βλέπει να έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις σε όλα τα μέρη της Κύπρου. Συγκεκριμένα, το υπουργείο θα ζητήσει από το Επιμελητήριο να είναι πιο αυστηρό απέναντι σε μελετητές που εμπλέκονται σε αυτές τις υποθέσεις. Να αναπτύξει συνείδηση στους μηχανικούς του και όσους δε συμμορφώνονται να τους κυνηγά πειθαρχικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι για την υπόθεση της μονής στο Κάβο Γκρέκο βρίσκεται σε εξέλιξη η προβλεπόμενη διαδικασία από το πειθαρχικό συμβούλιο του Επιμελητηρίου. Συγκεκριμένα, αφού ακούστηκαν οι εκδοχές των μηχανικών που εμπλέκονται, ερευνών λειτουργός που διορίστηκε από το ΕΤΕΚ εξετάζει εάν αυτές ευσταθούν. Την ίδια ώρα, από την πλευρά του το ΕΤΕΚ καταλογίζει την ευθύνη για τις διαστάσεις που έλαβε το μέγεθος της παρανομίας, στη μη άμεση επέμβαση του δήμου Αγίας Νάπας και των υπουργείων Εσωτερικών και Περιβάλλοντος, ώστε τα έργα να αναστέλλονταν όταν άρχιζαν.
