Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Στην πρώτη του συνέντευξη έπειτα από την ανάληψη των καθηκόντων του στην τράπεζα και τις μεγάλες μετοχικές εξελίξεις, ο νέος CEO της Ελληνικής Τράπεζας, κ. Μιχάλης Λούης, αναλύει στην «Κ» τις εργασιακές προκλήσεις του νέου σχήματος, αναφέρει πότε θα γίνει η συγχώνευση και ποια τα σχέδια για διοχέτευση της ρευστότητας, εξηγεί το πλάνο της μερισματικής πολιτικής, ενώ μιλά για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που διανοίγονται για την τράπεζα, αλλά και για την Κύπρο.
- Μια πρόκληση είναι να συνδυάσετε την κουλτούρα των στελεχών που ήταν παραδοσιακά στην Ελληνική, εκείνων που προέρχονται από τον Συνεργατισμό και την κουλτούρα που φέρνετε εσείς ως διευθυντική ομάδα και μέτοχοι. Σας προβληματίζει;
- Η μεγαλύτερη πρόκληση σε κάθε οργανισμό είναι η ορθή διαχείριση του ανθρώπινου κεφαλαίου. Η απρόσκοπτη ενδυνάμωση των σχέσεων εμπιστοσύνης και των ανθρώπινων δεσμών σε μια επιχείρηση πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ο θεμελιώδης λίθος που μπορεί να εξασφαλίσει βιωσιμότητα και επιχειρηματική επιτυχία. Η αρχή αυτή αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία σε μία διαδικασία επιχειρηματικών ανακατατάξεων, όπως αυτή που συντελείται στην Ελληνική, όπου αναζητούμε τον βέλτιστο συγκερασμό νοοτροπιών από διαφορετικούς οργανισμούς. Εάν θέλουμε να πετύχουμε μια νέα, λειτουργική ισορροπία, η επικράτηση μιας ανασφαλούς αντιμετώπισης –τόσο προς το νέο όσο όμως και προς το παλιό– θα αποδειχθεί προβληματική και εντέλει αντιπαραγωγική. Επιδιώκουμε να συνδυάσουμε τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που όλες οι πλευρές εισφέρουμε στην Ελληνική Τράπεζα για να διαμορφώσουμε, όλοι μαζί, ένα ακόμη ισχυρότερο μέλλον. Ενδεικτική της δέσμευσής μας σε αυτή τη διαδικασία είναι η συμφωνία απόκτησης του ποσοστού 12,48% που κατέχει η ΕΤΥΚ. Στέκομαι ειδικά σε αυτό το σημείο καθώς πρόκειται για μια απόφαση που υπογραμμίζει την αδιαπραγμάτευτη, εδώ και τρεις δεκαετίες, στρατηγική της Eurobank να θέτει τον Άνθρωπο στο επίκεντρο. Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, μία τέτοια μετάβαση να γίνει χωρίς να αποτελεί για εμάς πρώτη προτεραιότητα να διαμορφώσουμε ένα ισορροπημένο εργασιακό περιβάλλον στη βάση αμοιβαία επωφελών σχέσεων με τους εργαζόμενους, που δίνει τον χώρο, τον χρόνο και τα εργαλεία για να αναπτυχθούν. Η απόφαση της ΕΤΥΚ να διαθέσει το ποσοστό της αποδεικνύει στην πράξη πως και οι εργαζόμενοι συμμερίζονται το όραμά μας και είμαστε σε θέση να επιτυγχάνουμε τους στρατηγικούς μας στόχους, όλοι μαζί, ως συνοδοιπόροι στο ίδιο ταξίδι. Μάλιστα, πριν από λίγες μέρες ανακοινώθηκε και η ανανέωση της νέας συλλογικής σύμβασης με την ΕΤΥΚ ικανοποιώντας μια σειρά αιτημάτων των εργαζομένων που παρέμεναν αδρανή εδώ και αρκετά χρόνια. Τα ισχυρά αποτελέσματα που ανακοίνωσε η τράπεζα στο εννεάμηνο, παρά τις αξιοσημείωτες προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε στο διεθνές περιβάλλον, αποτελούν την απόδειξη της επιτυχίας της στρατηγικής μας, κερδίζοντας όλοι –διοίκηση, μέτοχοι και εργαζόμενοι– την εμπιστοσύνη των πελατών μας.
Τρεις φορές το κυπριακό ΑΕΠ
- Μετά τις πρόσφατες ανακοινώσεις και τις συμφωνίες με ΕΤΥΚ και Δήμητρα/Logicom, πώς προχωρούν οι σχεδιασμοί για συγχώνευση των δυο τραπεζών στην Κύπρο;
- Με τις νέες συμφωνίες που ανακοινώθηκαν τον Νοέμβριο και μόλις ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες και δοθούν οι εγκρίσεις, η συμμετοχή της Eurobank στην Ελληνική Τράπεζα θα διαμορφωθεί στο 93,47%, θέτοντας στην τελική ευθεία μια επένδυση σχεδόν €1,3 δισ., η οποία ξεκίνησε πριν από περίπου 3 χρόνια και ολοκληρώνεται σταδιακά, ομαλά και απρόσκοπτα. Όπως προβλέπει ο νόμος με την ολοκλήρωση των συναλλαγών που ανακοινώθηκαν τον Νοέμβριο, η Eurobank θα προχωρήσει σε υποχρεωτική δεύτερη δημόσια πρόταση. Απώτερος στόχος είναι η απόκτηση του 100% των μετοχών της Ελληνικής και η συγχώνευση με τη Eurobank Κύπρου, που θα δρομολογηθεί μέσα στο τρίτο τρίμηνο του 2025. Αξίζει εδώ να σημειώσω ότι η επένδυση του €1,3 δισ. είναι ίσως η μεγαλύτερη επένδυση που έγινε ποτέ, με μετρητά στην Κύπρο. Με την ολοκλήρωση των συναλλαγών με ΕΤΥΚ, Δήμητρα, Logicom και της δημόσιας πρότασης, πάνω από €800 εκατ. θα βρεθούν σε κυπριακές τσέπες, ιδιωτών και επιχειρήσεων. Είναι ένα ποσό που αν αξιοποιηθεί σωστά θα συνεισφέρει σημαντικά στην περαιτέρω ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας. Η νέα τράπεζα που θα προκύψει από τη συγχώνευση θα είναι η μεγαλύτερη στην Κύπρο και θα αποτελέσει για τον Όμιλο Eurobank στρατηγική βάση εργασιών για περαιτέρω διείσδυση του Ομίλου σε πολλά υποσχόμενες μεγάλες αγορές, αλλά και πύλη εισόδου μεγάλων διεθνών παικτών στην ευρωπαϊκή αγορά. Με την πλήρη λογιστική ενοποίηση της Ελληνικής, δημιουργείται ένας τραπεζικός Όμιλος με €100 δισ. ενεργητικό, ο μεγαλύτερος ελληνικός τραπεζικός όμιλος που διαθέτει, παράλληλα, και τη μεγαλύτερη διασπορά δραστηριοτήτων. Για να έχουμε μια τάξη μεγέθους, μιλούμε για ενεργητικό που αντιστοιχεί σχεδόν στο μισό ελληνικό ΑΕΠ, ενώ είναι υπερτριπλάσιο του κυπριακού και η εξαγορά συντελείται σε μια περίοδο που στη μεγάλη μας ευρωπαϊκή οικογένεια, η διαρκής ισχυροποίηση των επιχειρήσεων, και ειδικά των τραπεζικών ομίλων, αποτελεί ζητούμενο προς όφελος της ανταγωνιστικότητας. Η επένδυση του Ομίλου Eurobank στην Ελληνική Τράπεζα είναι μακροπρόθεσμη και κομβική στο πλαίσιο του στρατηγικού μας σχεδιασμού για την ισχυροποίηση της παρουσίας του Ομίλου Eurobank στις τρεις βασικές αγορές που δραστηριοποιείται: Την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Βουλγαρία. Είμαστε απολύτως προσηλωμένοι σε αυτό τον σχεδιασμό. Για το άμεσο μέλλον οι δύο τράπεζες, η Ελληνική και η Eurobank Κύπρου, θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν ως ανεξάρτητες οντότητες. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι για την Eurobank, ως βασικός μέτοχος της Ελληνικής, μοναδικός γνώμονας των αποφάσεων και της συνολικής προσέγγισης είναι η ανάδειξη της αξίας της επένδυσης και η μεγιστοποίηση του οφέλους για όλους τους μετόχους, πρωτίστως όμως για την κυπριακή οικονομία και κοινωνία. Με αυτό ως επιδίωξη θα συνεχίσουμε την ανάπτυξη του επιχειρηματικού μας σχεδιασμού, με διάθεση εποικοδομητικής συνεργασίας με όλους όσοι συμμερίζονται αυτή τη στρατηγική στόχευση. Άλλωστε, όπως πρόσφατα δήλωσε και ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Eurobank, κ. Φωκίων Καραβίας, πρόθεση του μετόχου είναι να στηρίξει την Ελληνική Τράπεζα με κάθε τρόπο σε θέματα προϊόντων, υπηρεσιών, εποπτικών αρχών και τεχνολογίας για να μεγαλώσει και να αναβαθμιστεί ακόμα περισσότερο, με στόχο να γίνουμε η μεγαλύτερη και καλύτερη τράπεζα της Κύπρου. Σταθερή επιδίωξη πρέπει να είναι η παραγωγή πρόσθετης αξίας από έναν μεγάλο Οργανισμό που εξασφαλίζει ήδη χιλιάδες θέσεις εργασίας στην Κύπρο και μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην περαιτέρω θωράκιση της εγχώριας οικονομίας. Εκεί είναι που, προσωπικά θεωρώ ότι, οφείλει να στοχεύει ένας υπεύθυνος μέτοχος σε έναν Οργανισμό με συστημική βαρύτητα.
Η ρευστότητα
- Η Ελληνική διαθέτει αυξημένη ρευστότητα που δεν μπορεί να διοχετεύσει εξ ολοκλήρου στην τοπική αγορά, ενώ τα ομόλογα εμπερικλείουν κινδύνους λόγω γεωπολιτικών και οικονομικών εξελίξεων. Πώς θα κινηθείτε;
- Το πλήρες επιχειρηματικό πλάνο για την Ελληνική θα παρουσιαστεί στις αρχές του 2025, με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του Ομίλου για το έτος, ως μέρος του σχεδιασμού του Ομίλου για την τριετία 2025 - 2027. Εκεί θα περιέχονται συγκεκριμένοι ποσοτικοί στόχοι για την υλοποίηση συνεργειών που σχεδιάζουμε. Ένα γενικό περίγραμμα που μπορούμε να δώσουμε, όμως, στο οποίο αναφέρθηκε και ο κ. Καραβίας παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα του Ομίλου Eurobank για το 9μηνο 2024, είναι πως μιλούμε για συνέργειες της τάξης των €120 εκατ. σε ορίζοντα τριετίας, εκ των οποίων τουλάχιστον το ένα τρίτο, σχεδόν €40 εκατ., εκτιμάται πως θα επιτευχθούν εντός του 2025. Πρέπει να κατανοήσουμε βέβαια πως ο επιχειρηματικός σχεδιασμός καταρτίζεται σε περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις και είναι σημαντικό να ενσωματώσουμε όλους τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν με κάποιο τρόπο την τράπεζα και τα μεγέθη της. Οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη τη συγκυρία και όλα τα δεδομένα, όπως αυτά στα οποία αναφέρεστε και να είμαστε σε εγρήγορση, δεδομένων των γεωπολιτικών προκλήσεων. Δεν πρέπει να ξεχνούμε πως όταν αποφασίζει κάποιος να κάνει μια επένδυση που τελικά θα υπερβεί το €1 δισ., λειτουργεί ως μακροπρόθεσμος, στρατηγικός επενδυτής στην Κύπρο με χρονικό ορίζοντα που υπερβαίνει τους ετήσιους κύκλους της οικονομίας. Ο Όμιλος, ως μακροπρόθεσμος επενδυτής σε μια ιστορική τράπεζα για την Κύπρο, «βλέπει μπροστά», διαμορφώνοντας τις πλέον στέρεες βάσεις και προβλέψεις στις οποίες θα στηρίξει τον μεσομακροπρόθεσμο επιχειρησιακό σχεδιασμό, εντοπίζοντας ή/και δημιουργώντας νέα πεδία ανάπτυξης. Με τη στήριξη ενός ισχυρού Ομίλου, της Eurobank, ο οποίος απολαμβάνει την πολυετή εμπιστοσύνη ενός πολύ ισχυρού διεθνούς μετόχου του Ομίλου Fairfax, η Ελληνική μπορεί πλέον να «βλέπει» και νέες αγορές, νέα πεδία δράσης. Ως παράδειγμα, θα αναφέρω τη διεθνή αγορά κοινοπρακτικών δανείων, με ισχυρή δυναμική την οποία διερευνούμε ήδη. Η επένδυση της Eurobank στην Ελληνική, για τις αγορές λειτουργεί ως ψήφος εμπιστοσύνης στις προοπτικές της τράπεζας και της κυπριακής οικονομίας. Αυτό το σήμα ενισχύει και το «άνοιγμα» της τράπεζας σε νέα πεδία, με την ισχυροποίησή της στις επενδυτικές επιλογές. Θα θυμίσω μόνο τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσε η πρόσφατη έκδοση ομολόγου στην οποία προχώρησε η Ελληνική Τράπεζα, με τις αγορές να επιβραβεύουν τη δυναμική της τράπεζας αλλά και στην ενδυνάμωση των προοπτικών της ως μέλους ενός ισχυρού Ομίλου με παρουσία σε πέντε χώρες.
Το μέρισμα
- Παρά την εντυπωσιακή κερδοφορία, η Ελληνική δεν έχει ανακοινώσει μέρισμα, που όπως ξέρουμε απαιτεί έγκριση της ΕΚΤ, αφού προηγουμένως κατατεθεί κάποιο πλάνο κεφαλαίων. Τι ακριβώς επισημαίνουν οι επόπτες σχετικά με αυτή τη δυνατότητα για την Ελληνική;
- Είναι όπως ακριβώς το λέτε. Η διανομή μερίσματος απαιτεί μια αυστηρή εγκριτική διαδικασία από τους επόπτες και αφού έχουν προηγουμένως εξασφαλιστεί όλες οι συνθήκες βιωσιμότητας της τράπεζας. Η Διοίκηση της Ελληνικής και ο κύριος μέτοχός της πρέπει να μεριμνήσουν και να διασφαλίσουν ότι πληρούνται όλες οι συνθήκες και οι προϋποθέσεις που θα της επιστρέψουν να διαθέτει την απαραίτητη δυνατή κεφαλαιακή βάση και τις σημαντικές τεχνολογικές αναβαθμίσεις που απαιτούνται. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να έχουν υπολογιστεί και όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν από ενδεχόμενες απότομες αλλαγές της αγοράς ή της κοινωνίας, δυσχεραίνοντας, π.χ. τη δυνατότητα που έχουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις στην αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους. Εφόσον διασφαλιστούν αυτά, είναι βέβαιο ότι και οι επόπτες θα επιτρέψουν τη διανομή μερίσματος. Είναι όμως αναγκαίο να τεθούν όλα προς συζήτηση, προτάσσοντας το καλό της τράπεζας.
Τρεις ισχυρές δεξαμενές εσόδων
- Η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ θα ασκήσει πίεση στη μεσοπρόθεσμη κερδοφορία της τράπεζας. Πώς σκοπεύετε να διατηρήσετε τους προηγούμενους ρυθμούς κερδοφορίας;
- Στόχος μας είναι η ενίσχυση της κερδοφορίας. Όχι απλώς η διατήρησή της. Η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ θα εντείνει όντως τις πιέσεις στα έσοδα και την αναζήτηση νέων πηγών κερδοφορίας. Βέβαια είναι μια εξέλιξη που αναμένεται εδώ και καιρό. Στο πλαίσιο αυτό, ο σχεδιασμός του Ομίλου Eurobank εγκαίρως εστίασε στη χάραξη στρατηγικής για την ενίσχυση του επιχειρηματικού μοντέλου που στηρίζεται σε διαφοροποιημένες πηγές εσόδων και στη στοχευμένη, περιφερειακή ανάπτυξη. Αυτή η στρατηγική επιτρέπει, με τις κατάλληλες προσαρμογές ανάλογα με την αγορά δραστηριοποίησης, να επιτυγχάνεται διαρκώς ανοδική πορεία. Ξεχωρίζω τρεις ισχυρές δεξαμενές εσόδων. Η πρώτη είναι το asset/wealth management με στόχο την περαιτέρω αύξηση των υπό διαχείριση κεφαλαίων, μέσω νέων συνεργασιών ή/και εξαγορών αλλά και τη διαρκή αναβάθμιση των υπηρεσιών Private Banking. Το δεύτερο είναι το bancassurance. Η Ελληνική έχει κάνει μια δυναμική κίνηση σε αυτό το πεδίο με την εξαγορά της CNP επενδύοντας στη θετική δυναμική και την προοπτική των τραπεζοασφαλειών. Τρίτο πεδίο είναι η αγορά ακινήτων, στην οποία η Ελληνική Τράπεζα, τα τελευταία χρόνια, διατήρησε επιφυλακτική στάση. Θα συμφωνήσω, πως τα περιθώρια αύξησης της πιστωτικής επέκτασης στην κυπριακή αγορά είναι όντως περιορισμένα λόγω μεγέθους. Υπάρχουν, όμως, δυνατότητες συμμετοχής και της Ελληνικής στη διεθνή κοινοπρακτική αγορά δανείων τις οποίες –όπως είπα και προηγουμένως– διερευνούμε ήδη και σκοπεύουμε να δηλώσουμε παρόντες, πάντα μέσα στα πλαίσια που ορίζουν οι θεσμοί και η συντηρητική πολιτική δανειοδοτήσεων της τράπεζας.
Ως γενική στρατηγική κατεύθυνση θα επαναλάβω πως, ο Όμιλος δίνει μεγάλη έμφαση στην επέκταση στην Κύπρο, μια χώρα με κομβική γεωπολιτική θέση που μπορεί να αποτελέσει τη βάση ενός περιφερειακού αναπτυξιακού hub. Παράλληλα, επιζητά την ανάπτυξη νέων συνεργασιών με χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η ταχέως αναπτυσσόμενη Ινδία, όπου προχωρά μεταξύ άλλων και στη δημιουργία γραφείου αντιπροσωπείας.
Καλύτερα προετοιμασμένοι
- Στην Κύπρο παρατηρούμε την κρίση της αγοραστικής δύναμης των μισθών. Τι μέτρα λαμβάνετε για τη διασφάλιση της ποιότητας του ενεργητικού σας σε σχέση με την εξυπηρέτηση των δανείων ιδιωτών;
- Σύμμαχός μας στην αντιμετώπιση αυτής της εξέλιξης είναι η βαθιά και ουσιαστική γνώση του παρελθόντος. Είναι αλήθεια ότι πριν από μερικά χρόνια κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί μια δραματική οικονομική κρίση και τα αποτελέσματα που αυτή θα μπορούσε να επιφέρει οριζόντια στην οικονομία. Και είναι αλήθεια, επίσης, ότι όλος ο μηχανισμός αντιμετώπισης βρέθηκε απροετοίμαστος, με τα γνωστά αποτελέσματα. Όλοι πλέον είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν νέες προκλήσεις και υπάρχουν ειδικοί μηχανισμοί που μεριμνούν έτσι ώστε να αντιμετωπιστούν έγκαιρα τέτοια θέματα. Μια ισχυρή κεφαλαιακή διάρθρωση, καλή και υπερβάλλουσα ρευστότητα, σημαντικές προβλέψεις για πιθανή αδυναμία πληρωμής των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, είναι μερικές από τις συνθήκες που φροντίζουμε συνεχώς, οι οποίες φυσικά απαιτούνται και ελέγχονται από τις εποπτικές αρχές για να διασφαλίζεται η πλήρης βιωσιμότητα της τράπεζας.
- Έχετε αξιολογήσει τις τεχνολογικές δυνατότητες της τράπεζας σε σχέση με το επιθυμητό επίπεδο και έχετε ετοιμάσει κάποιο «gap analysis»;
- Δίνουμε έμφαση στον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των υποδομών μας και στην επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης για ακόμη πιο προηγμένα προϊόντα και υπηρεσίες, αξιοποιώντας τεχνολογία αιχμής. Στόχος μας είναι να κτίσουμε πάνω σε μια ανταγωνιστική δομή που προϋπάρχει και η πρώτη μας επιδίωξη είναι να δημιουργήσουμε μια σύγχρονη τράπεζα που θα εξυπηρετεί με ασφάλεια και ταχύτητα τις ανάγκες των πελατών μας είτε αυτοί είναι ιδιώτες ή μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Γι’ αυτόν το σκοπό είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τον Όμιλό μας για την παροχή know how σε όλα τα επίπεδα έτσι ώστε να μεταφέρουμε τεχνογνωσία, όπου αυτό απαιτείται και όπου θεωρούμε ότι υπάρχει προστιθέμενη αξία. Οφείλουμε, και αυτό κάνουμε, να σχεδιάσουμε με προσοχή την επόμενη τεχνολογική μας πρόταση που θα εμπεριέχει όλες τις δυνατότητες που έχουμε στη διάθεσή μας. Σε αυτό το πλαίσιο θα κινηθούμε και θα το πράξουμε έχοντας απόλυτη γνώση και ευθύνη της σημασίας της τεχνολογίας στην επόμενη ημέρα του Οργανισμού.
