Του Παύλου Νεοφύτου
Στη μέγγενη αυστηρού κοινοβουλευτικού ελέγχου για το επίπεδο του εποπτικού τους ρόλου απέναντι στην ακρίβεια, το ολιγοπώλιο και τα εμπόδια του υγιούς ανταγωνσιμού, βρέθηκαν σήμερα η πρόεδρος και τα μέλη της Επιτροπής Προστασίας Ανταγωνισμού, με τους βουλευτές να οδηγούνται στο τέλος σε συμπεράσματα απογοήτευσης. Μεταξύ άλλων, στην ατζέντα της συζήτησης, η οποία σε αρκετά σημεία διεξήχθη σε υψηλούς τόνους, βρέθηκαν ο ανταγωνισμός στις τράπεζες, τα καύσιμα και την υγεία.
Έρευνες για τις χρεώσεις των τραπεζών και τις τιμές στα καύσιμα
Το κλίμα έγινε τεταμένο, όταν οι βουλευτές διαπίστωσαν ότι τα τελευταία χρόνια η Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού δεν προχώρησε σε αυταπάγγελτες έρευνες όσον αφορά τις εκτοξεύσεις των τραπεζικών επιτοκίων και τις τιμές στα καύσιμα, αλλά αρκείτο στην εξέταση επώνυμων καταγγελιών και για τις δύο περιπτώσεις, με τις οποίες όμως ασχολείται για μεγάλο χρονικό διάστημα, για εξωγενείς παράγοντες καθυστέρησης. Επίμονο ήταν το ερώτημα των βουλευτών, γιατί η ίδια τότε δεν έχει προχωρήσει αυταπάγγελτα σε έρευνες, ώστε να μην είναι δέσμια αυτών των καθυστερήσειων και να παράγει έργο, με τα μέλη της Επιτροπής να επικαλούνται τον μικρό αριθμό λειτουργών, που είναι 17 συνολικά, απάντηση που, όπως φάνηκε, δεν άφησε ικανοποιημένους τους βουλευτές.
Η Τράπεζα Κύπρου και η Ελληνική έχουν μαζί μερίδιο στις καταθέσεις 80%, σύμφωνα με την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού
Ειδικότερα, η πρόεδρος της Επιτροπής, Εύα Παντζαρή, ενημέρωσε τους βουλευτές ότι βρίσκεται υπό εξέταση καταγγελία για τις χρεώσεις των τραπεζών, η οποία έγινε πριν από 2,5 χρόνια, όμως ακόμη δεν κατέληξαν στα συμπεράσματα, επικαλούμενη το χρονικό διάστημα 11 μηνών, μέχρι το δικαστήριο να αποφασίσει για τη νομιμότητα προηγούμενης σύνθεσης των μελών της Επιτροπής.
Σε σχέση με την ακρίβεια στα καύσιμα, αναφέρθηκε στην καταγγελία 1200 σελιδών που κατέθεσαν οι πρατηριούχοι, την οποία απέρριψαν ως ελλιπή. Εδώ υπήρξε διαφωνία μεταξύ των πρατηριούχων και της ΕΠΑ για το πότε κατατέθηκε, οι πρώτοι ανέφεραν το 2016 και η ΕΠΑ το 2023. Σύμφωνα με την κα Παντζαρή, ακολούθως στις 18 Δεκεμβρίου 2024 αρχίσανε αυταπάγγελτα κλαδική έρευνα για τα καύσιμα κίνησης. Όπως υποσχέθηκε, θα την ολοκληρώσουν σύντομα, επειδή την περιόρισαν για έκταση δύο χρόνων.
Επίμονο ήταν το ερώτημα των βουλευτών, γιατί η ΕΠΑ δεν προχωρά αυταπάγγελτα σε έρευνες.
Επιτόκια και συγχώνευση
Όσον αφορά τις επικρίσεις βουλευτών για συνεννόηση μεταξύ των τραπεζών για επιτόκια στο ίδιο ποσοστό, ενάντια στον ανταγωνισμό, η κα Παντζαρή είπε ότι, σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα, οι τράπεζες ανακοινώνουν τα καταθετικά επιτόκια στην ιστοσελίδα της Κεντρικής Τράπεζας, όπου, όπως τόνισε, διαφαίνεται μεγάλη διαφοροποίηση στα επιτόκια. «Αν υπάρξει ένδειξη ότι υπάρχουν προσυμφωνίες, τότε σίγουρα θα επέμβουμε. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ένδειξη που να μας δίνει το έναυσμα», ανέφερε.
Απέναντι στην παρατήρηση από βουλευτές, ότι η ΕΠΑ άναψε το πράσινο φως στη συγχώνευση της Ελληνικής Τράπεζας με τη Eurobank, ώστε να υπάρχει ολιγοπώλιο στον τραπεζικό τομέα απάντησε ότι με αυτόν τον τρόπο βρήκε ανταγωνιστή η Τράπεζα Κύπρου. Όπως εξήγησε, η Τράπεζα Κύπρου ήταν πολύ δυνατή, ενώ η Ελληνική Τράπεζα ήταν αδύνατη, έτσι βρήκε ανταγωνιστή η Τράπεζα Κύπρου, για να σημειώσει ότι χθες συζήτησε το θέμα αυτό με τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Χριστόδουλο Πατσαλίδη, ο οποίος, όπως είπε η κα Παντζαρή, έχει την ίδια εκτίμηση. Ακολούθως ο βουλευτής του ΔΗΚΟ, Ζαχαρίας Κουλίας, αμφισβήτησε τη θέση αυτή για την «αδύναμη» Ελληνική Τράπεζα, ζητώντας από την κα Παντζαρή να καταθέσει στην Επιτροπή στοιχεία.
Παίρνοντας τον λόγο ένα άλλο μέλος της ΕΠΑ, σημείωσε ότι αυτή η νέα επένδυση έδωσε σήμα και στις υπόλοιπες τράπεζες, ώστε να πλέον να διακρίνεται ενδιαφέρον και από τις άλλες τράπεζες να μεγαλώσουν τις εργασίες τους και να διεκδικήσουν περισσότερο μερίδιο αγοράς. «Μία επένδυση που έρχεται σε έναν τομέα, προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις, ώστε να έρθουν και άλλες επενδύσεις και να επανεκκινήσουμε αυτό το ταλαιπωρημένο σύστημα», συμπλήρωσε.
Εξάλλου ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, μετέφερε στην ΕΠΑ μία καταγγελία που ήρθε κοντά του για ενδεχόμενη παράβαση του νόμου από τις τράπεζες, ζητώντας από τα μέλη της Επιτροπής να την εξετάσουν. Συγκεκριμένα, αναφέρθηκε σε πρακτική των τραπεζών να διαφημίζουν ασφαλιστικά προϊόντα στις ιστοσελίδες τους, κατά παράβαση, όπως είπε, του νόμου των ασφαλιστικών εταιρειών.
«Προκλητική η πρόσκληση του Προέδρου της Δημοκρατίας σε δύο τράπεζες»
Σε δύο σημεία της συζήτησης ο πρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου χαρακτήρισε προκλητική την πρόσκληση του Προέδρου Χριστοδουλίδη μόνο σε δύο τράπεζες. Υπενθυμίζεται ότι στις 16 Δεκεμβρίου, στη συνάντηση του Προέδρου με τον διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας Κύπρου και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Ελληνικής Τράπεζας τέθηκαν, μεταξύ άλλων, επί τάπητος η πορεία της κυπριακής οικονομίας, του τραπεζικού συστήματος και οι εισηγήσεις της κυβέρνησης προς τις τράπεζες, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, τις χρεώσεις και τους συνεπείς δανειολήπτες.
«Με τις δύο τράπεζες να έχουν μερίδιο στις καταθέσεις 80%, όντως ήταν προκλητική η κίνηση του Προέδρου να καλέσει μόνο αυτές, αγνοώντας τις υπόλοιπες», είπε στη συνέχεια της συζήτησης ο κ. Δημητρίου, όταν ενημερώθηκε από την ΕΠΑ για το μερίδιο καταθέσεων των δύο τραπεζών.
Απέναντι στην παρατήρηση από βουλευτές, ότι η ΕΠΑ άναψε το πράσινο φως στη συγχώνευση της Ελληνικής Τράπεζας με τη Eurobank, ώστε να υπάρχει ολιγοπώλιο στον τραπεζικό τομέα, η πρόεδρος της Επιτροπής ανάφερε ότι με αυτόν τον τρόπο βρήκε ανταγωνιστή η Τράπεζα Κύπρου.
Οι εξαγορές νοσοκομείων
Εκτός από τις τράπεζες και τα καύσιμα, ένας άλλος τομέας που συζητήθηκε, ήταν αυτός της υγείας, με εστίαση στη CVC Capital, η οποία μετά το Απολλώνειο και το Αρεταίειο, το τελευταίο διάστημα εξαγόρασε και το 50% του American Medical Center. Μετά τις επικρίσεις που δέχθηκε η Επιτροπή για ανοχή απέναντι σε εξαγορές που παρεμποδίζουν τον υγιή ανταγωνισμό και λειτουργούν εις βάρος των ασθενών, απάντησε ότι η Επιτροπή δεν είναι αρμόδια για να αποφασίσει αν μπορεί ένα ταμείο του εξωτερικού να έρθει να αγοράσει ιδιωτικά νοσηλευτήρια στην Κύπρο, αλλά να δει τα ποσοστά και κατά πόσο αυτή η συγχώνευση θα παρακωλύσει τον ανταγωνισμό. Σε αυτό το ερώτημα θέλησε να καθησυχάσει, αναφέροντας ότι σε αυστηρή εξέταση που έκαναν, καθώς είδαν μόνο τη Λευκωσία, διαπίστωσαν ότι το μερίδιο της CVC δεν ξεπερνά το 18% των κλινών, δηλώνοντας ότι το μερίδιο κάτω του 20% δεν προκαλεί ανησυχία.
«Θα πρέπει να είσαστε έξω συνεχώς και να φοβούνται το ολιγοπώλιο»
«Βρείτε τον τρόπο να γίνετε πιο ενεργητικοί και πιο παθιασμένοι. Θα ήθελα και αυταπάγγελτη έρευνα στη βάση των καταγγελιών των πρατηριούχων. Αυτός είναι ο ρόλος σας, όχι να περιμένετε πότε θα γίνει μία καταγγελία. Εξάλλουν για να γίνει μία καταγγελία θα πρέπει και κάποιος να έχει χρήματα να τη στηρίξει για έξοδα δικηγόρων, τα οποία δεν έχει ο καθένας. Αυτός είναι ο ρόλος ο δικός σας, θα πρέπει να είσαστε έξω συνεχώς και να φοβούνται το ολιγοπώλιο», είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Δημήτρης Δημητρίου.
«Νιώθετε ότι το τραπεζικό σύστημα και περιβάλλον στην Κύπρο είναι αυτό που πρέπει; Ξέρω ότι δεν το νιώθετε και θέλω να βρείτε εκείνες τις πρόνοιες της νομοθεσίας, για να τους ‘‘πιάσετε το πόδι’’», τόνισε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης. «Είναι η αντίληψη του μέσου Κύπριου, είναι εξωφρενική η αίσθηση που έχουμε ως πολίτες απέναντί σας, ότι οι δύο τράπεζες έχουν συμφωνήσει και μας χρεώνουν για το παραμικρό. Αυτό τόσο καιρό δεν σας προβλημάτισε, ακούγοντας μία κοινωνία να βογγά;» διερωτήθηκε ο βουλευτής το ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς.
