Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Τον Μάιο του 2023 υπάρχει ένα «κοκτέιλ» κινδύνων για την παγκόσμια οικονομία, παρόλα αυτά οι Κύπριοι αν και συγκρατημένα, αισιοδοξούν. Οι κίνδυνοι απαρτίζονται κυρίως από τα απόνερα της πανδημίας του κορωνοϊού, από τις γεωπολιτικές εξελίξεις λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, από τη νευρικότητα στις αγορές, από τον πληθωρισμό, την ακρίβεια, την ενεργειακή κρίση, τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και την αστάθεια κυρίως της αμερικανικών τραπεζών. Οι επιπτώσεις διαφέρουν από χώρα σε χώρα, ωστόσο οι Κύπριοι αν και κράτησαν μικρό καλάθι για την κυπριακή οικονομία, οι εκτιμήσεις τους για το επόμενο τρίμηνο είναι ενθαρρυντικές.
Ο βαθμός της εμπιστοσύνης που έχουν οι ερωτηθέντες για τις αποταμιεύσεις τους στις τράπεζες παρουσιάζεται «σημαντικά μειωμένος».
Διαβάστε αναλυτικά τις τάσεις Ktrends για το τρίτο ΄τρίμηνο του 2023
Σημαντικά στοιχεία για τις τάσεις σε οικονομία, νοικοκυριά και αγορά περιλαμβάνονται στο τρίτο κύμα (3rd wave) της μεγάλης τριμηνιαίας έρευνας «Κtrends» της εφημερίδας «Η Καθημερινή» με τη στήριξη της PwC Κύπρου μέσω έρευνας της εταιρείας IMR σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.
Ενώ το καλοκαίρι του 2022 βάσει της έρευνας της εφημερίδας «Ktrends» τέσσερις στους 10 ανέμεναν να είναι χειρότερη η κυπριακή οικονομία στα επόμενα τρίμηνα, πλέον μόνο ένας στους 10 αναμένει το καλοκαίρι του 2023 να επιδεινωθεί. Το ποσοστό αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία, αν συνυπολογίσουμε ότι στο δεύτερο κύμα της έρευνας που διενεργήθηκε το φθινόπωρο του 2022 ανέμεναν δύο στους 10 να επιδεινωθεί. Για το πώς η οικονομία στο σύνολό της θα κινηθεί τους επόμενους τρεις μήνες, τρεις στους 10 εκτιμά πως θα γίνει κάπως χειρότερα, έναντι των τεσσάρων στους 10 που εκτιμούσε πως θα χειροτερεύσει στα προηγούμενα ευρήματα της έρευνας. Τρεις στους 10 αναμένει πως το καλοκαίρι του 2023 η οικονομία θα παραμείνει ίδια με την παρούσα κατάστασή της, ενώ την ίδια ώρα, το 16% των ερωτηθέντων εκτιμά πως θα κινηθεί «κάπως καλύτερα». Στο πρώτο κύμα της έρευνας που διενεργήθηκε το καλοκαίρι του 2022 ένα 11% εκτιμούσε ότι θα πήγαινε «κάπως καλύτερα» και το φθινόπωρο του 2022 που διαμορφωνόταν η δεύτερη έρευνα και παρουσιάστηκαν τα ευρήματά της τον Ιανουάριο του 2023, εκτιμούσε ένα 12% ότι η οικονομία θα πήγαινε «κάπως καλύτερα». Όπως γίνεται αντιληπτό, οι Κύπριοι αισιοδοξούν για την οικονομία στο σύνολό της.
Χαμηλά η εμπιστοσύνη
Σημαντικά στοιχεία και για τον βαθμό εμπιστοσύνης στις τράπεζες σε σχέση με τις αποταμιεύσεις περιλαμβάνονται στο τρίτο κύμα (3rd wave) της μεγάλης τριμηνιαίας έρευνας «Κtrends» με τη στήριξη της PwC. Εδώ τα πράγματα «αντιστρέφονται», καθώς ο βαθμός της εμπιστοσύνης που έχουν οι ερωτηθέντες για τις αποταμιεύσεις τους στις τράπεζες παρουσιάζεται «σημαντικά μειωμένος». Στο πρώτο κύμα της έρευνας που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2022 το 34% είχε αναφέρει ότι είναι σημαντικά μειωμένος ο βαθμός εμπιστοσύνης, στη συνέχεια «σημαντικά μειωμένο» έβλεπε το βαθμό το 36% και σε αυτό το ποσοστό έχει παραμείνει και στο τρίτο κύμα (36%). «Κάπως μειωμένο» βαθμό εμπιστοσύνης βλέπει το 24%-25% των ερωτηθέντων, ενώ την ίδια εμπιστοσύνη βλέπει ένα ποσοστό 23%-28% των ερωτηθέντων. Προς το θετικό πρόσημο βλέπουν λίγοι Κύπριοι, με ποσοστά που περιορίζονται από 8% και κάτω.
Αγορές με το σταγονόμετρο
Ο πληθωρισμός και η αύξηση των επιτοκίων έχουν δείξει τα δόντια τους στους Κύπριους όσον αφορά στην αγορά κύριας κατοικίας, εξοχικού, γης, καταστήματος ή γραφείου για τους επόμενους τρεις μήνες. Κάτω από το 5% προτίθεται να προχωρήσει σε αγορά τους επόμενους 3 μήνες, με την πρόθεση για αγορά γης να είναι ακόμα λιγότερη, και φτάνει στο 3% του πληθυσμού. Η αγορά εξοχικού παραμένει περιορισμένη, με τη ζήτηση να αφορά μόνο το 1% του εγχώριου πληθυσμού. Εξάλλου, αν θυμηθούμε τις τελευταίες μακροοικονομικές προβλέψεις της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για το 2023, είναι λογικό ο Κύπριος να κρατά στάση αναμονής μέχρι να πέσει ο πληθωρισμός. Βάσει των προβλέψεων, ο πληθωρισμός προβλέπεται να επιβραδυνθεί σημαντικά το 2023 στο 3,3% από 8,1% το 2022. Περαιτέρω εκτόνωση των πληθωριστικών πιέσεων αναμένεται τα έτη 2024 και 2025, στο 2,3% και 1,9%, αντίστοιχα, συνεπεία της ομαλοποίησης των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, της αναμενόμενης πλήρους διόρθωσης των διαταραχών στις αλυσίδες εφοδιασμού κατά το 2023 καθώς και λόγω του αναμενόμενου αντικτύπου στη ζήτηση από την άνοδο των επιτοκίων.
Σκοπός της τριμηνιαίας έρευνας είναι να αναδείξει τις εκτιμήσεις και τις προσδοκίες σε σχέση με την κυπριακή οικονομία, μέσα από ένα δείγμα 800 ατόμων σε γυναίκες και άνδρες 18 ετών και άνω. Η κάλυψη του δείγματος είναι σε παγκύπρια βάση, σε αστικές και αγροτικές περιοχές, ενώ η επιλογή του δείγματος γίνεται με τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Η τρίτη έρευνα για λογαριασμό της εφημερίδας «Η Καθημερινή» περιλαμβάνει ερωτήσεις με σκοπό τα πορίσματά της να αποτελέσουν χρήσιμο οικονομικό εργαλείο για επιχειρήσεις, αλλά και για ενεργούς πολίτες.
