Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Κέρδη πέραν του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ αναμένεται να καταγράψουν οι κυπριακές τράπεζες για το 2023, αφού όπως αποδεικνύεται οι αυξήσεις επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για να χτυπήσει τον πληθωρισμό θα είναι «χρυσάφι» για τα κυπριακά πιστωτικά ιδρύματα. Μόλις την Τρίτη, η Ελληνική Τράπεζα παρουσίασε κέρδη 240 εκατομμυρίων ευρώ για το εννιάμηνο του 2023, με τις προβλέψεις για τη χρονιά –όπως η ίδια αναφέρει στα αποτελέσματά της– να φτάνουν τα 350 εκατομμύρια ευρώ.
Η κότα με τα χρυσά αυγά δεν γεννά μόνο για την Ελληνική Τράπεζα κέρδη, αφού την προηγούμενη εβδομάδα η Τράπεζα Κύπρου παρουσίασε κέρδη 349 εκατομμυρίων ευρώ στο εννιάμηνο του 2023. Οι προβλέψεις για να κλείσει τη χρονιά είναι να φτάσει κοντά στα 500 εκατομμύρια ευρώ κερδών, ήτοι 0,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Από κοντά βρίσκεται και η Eurobank Κύπρου, που παραδοσιακά παρουσιάζει υψηλά κέρδη. Μπορεί να μην έχει παρουσιάσει αποτελέσματα εννιαμήνου 2023, ωστόσο στο εξάμηνο του έτους είχε παρουσιάσει κέρδη 90 εκατομμυρίων ευρώ. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια ένδειξη που να δείχνει ότι δεν θα είναι αντίστοιχα κερδοφόρα και για το υπόλοιπο μισό. Βάσει των τελευταίων διαθέσιμων οικονομικών αποτελεσμάτων των υπολοίπων τραπεζών που αφορούν το 2022, άρα και δεν είχαν ενσωματωθεί «για τα καλά» τα καθαρά έσοδα από τόκους, η Astrobank είχε παρουσιάσει κέρδη 12,2 εκατ. ευρώ, η Alpha Bank Κύπρου κέρδη 6,5 εκατ. ευρώ, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (Κύπρου) όπως και η Ancoria Bank κέρδη 3 εκατ. ευρώ και η CDB Bank απλά δεν είχε παρουσιάσει ζημιές.
Θεωρείται πως η ΕΚΤ ολοκλήρωσε τον κύκλο της νομισματικής σύσφιξης και θα παραμείνουν τα ποσοστά των επιτοκίων στα παρόντα επίπεδα, αφού «κόβει φόρα» ο πληθωρισμός.
Όπως γίνεται αντιληπτό, οι παραπάνω τράπεζες που ενόσω δεν έχουν παρουσιάσει αποτελέσματα για το 2023, τα κέρδη τους θα είναι αυξημένα σε σχέση με τα κέρδη από τα οικονομικά αποτελέσματα του 2022. Υπενθυμίζεται πως, τον Ιούλιο του 2022 άρχισαν να μπαίνουν σε θετική τροχιά τα επιτόκια από την ΕΚΤ, άρα και τα οφέλη που προκύπτουν είχαν «επί του εδάφους» θετικό αποτύπωμα σε επίπεδο κερδών από το τρίτο τρίμηνο του έτους και εντεύθεν. Το επιτόκιο πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης, το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων έχει φτάσει στα 4,5%, 4,75% και 4% αντίστοιχα.
Αυτά που «αυγατίζουν»
Η Ελληνική Τράπεζα παρουσιάζει στα αποτελέσματά της για το εννιάμηνο του 2023 πως έχει άνετη ρευστότητα, με Δείκτη Κάλυψης Ρευστότητας (LCR) στο 506%, ενώ 6 δισεκατομμύρια ευρώ έχει τοποθετημένα στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, επιτρέποντας στην Τράπεζα να επωφεληθεί από τις αυξήσεις των επιτοκίων. Ταυτόχρονα, στις 30 Σεπτεμβρίου 2023 το πλεόνασμα ρευστότητας του Δείκτη Κάλυψης Ρευστότητάς της ανήλθε σε 7,1 δισ. ευρώ.
Η Τράπεζα Κύπρου στα δικά της αποτελέσματα για το εννιάμηνο του 2023 αναφέρει πως, οι καταθέσεις μετρητών με την ΕΚΤ (εξαιρουμένων στοχευμένων πράξεων πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης ΣΠΠΜΑ ΙΙΙ ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ) ανήλθαν σε περίπου 7,6 δισ. ευρώ, αντικατοπτρίζοντας –όπως αναφέρει η ίδια– το άμεσο όφελος από τις αυξήσεις επιτοκίων. Τα έσοδα από τόκους δανείων για την Τράπεζα Κύπρου σταδιακά βελτιώθηκαν, καθώς στις 30 Σεπτεμβρίου 2023 πάνω από 95% του χαρτοφυλακίου δανείων του Συγκροτήματος έφερε κυμαινόμενο επιτόκιο. Τα καθαρά έσοδα από τόκους για το εννιάμηνο που έληξε στις 30 Σεπτεμβρίου 2023 ανήλθαν σε 572 εκατ., υπερδιπλασιασμένα σε σύγκριση με το αντίστοιχο εννιάμηνο 2022. Αυτή η αύξηση υποστηρίζεται –όπως βρίσκουμε στα αποτελέσματα της Τράπεζας Κύπρου– από νωρίτερες αυξήσεις επιτοκίων από ότι αναμενόταν και πιο ανοδικές από τις αναμενόμενες, καθώς και από τη συνεχιζόμενη χαμηλή μετακύλιση της αύξησης των επιτοκίων στο κόστος των εμπρόθεσμων καταθέσεων (pass-through). Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2023 ο Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας του Συγκροτήματος (LCR) ανήλθε σε 350%.
Κλείνουν «τρύπες»
Τα κέρδη που έχουν λάβει οι κυπριακές τράπεζες λόγω της μεγάλης ώθησης από την αύξηση των επιτοκίων είναι ευκαιρία να κλείσουν μεγάλες «τρύπες» και να τα επενδύσουν για βελτιστοποίηση των επιχειρηματικών τους μοντέλων. Η εποχή που θα σταματήσει να «βρέχει χρήματα» θα έρθει αργά ή γρήγορα. Δεν αποκλείεται προς τα τέλη του 2024 – αρχές του 2025 να μειώνονται τα επιτόκια και έτσι τα κέρδη που προκύπτουν από τα κατατεθειμένα χρήματα στις κεντρικές τράπεζες να περιοριστούν. Το απόθεμα των κερδών που θα έχουν δημιουργήσει μέχρι τότε θα ήταν ορθό να επενδυθεί για τους στόχους που οι ίδιες έχουν θέσει, ή για να πετύχουν τους στόχους που οι επόπτες θα τους έχουν θέσει μέχρι τότε. Ο δανεισμός έχει μειωθεί ελαφρώς, αυτό είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και όχι μόνο κυπριακό (αυτό ήθελε να πετύχει εξάλλου η ΕΚΤ) και είναι μία νέα πραγματικότητα που θα καλεστούν να διαχειριστούν στο άμεσο μέλλον.
Προετοιμάζονται για άμυνα
H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θεωρείται πως ολοκλήρωσε τον κύκλο της νομισματικής σύσφιξης και θα παραμείνουν τα ποσοστά των επιτοκίων σε αυτά τα επίπεδα, αφού βλέπει να «κόβει φόρα» ο πληθωρισμός.
Όπως ανακοίνωσε η Τράπεζα Κύπρου στα οικονομικά αποτελέσματα εννιαμήνου 2023, εφαρμόζει ενέργειες εκ των προτέρων για ενίσχυση της ανθεκτικότητας των καθαρών εσόδων από τόκους σε μελλοντικές μειώσεις των επιτοκίων. Αυτές οι ενέργειες περιλαμβάνουν –όπως αναφέρει η Τράπεζα– την αυξημένη επένδυση σε ομόλογα σταθερών επιτοκίων μεγαλύτερης διάρκειας και υψηλής μέσης πιστοληπτικής αξιολόγησης, την έναρξη αντίστροφων συμφωνιών επαναγοράς (reverse repos), την προσφορά δανεισμού με σταθερά επιτόκια και τη συμμετοχή σε συμφωνίες ανταλλαγής επιτοκίων (λήψη σταθερού επιτοκίου και πληρωμή κυμαινόμενου).
