Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Ενόσω την επόμενη Πέμπτη, 12 Σεπτεμβρίου αναμένεται να συνεδριάσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στο πλαίσιο της νομισματικής της πολιτικής για την πορεία των επιτοκίων, έχει «φουντώσει» ξανά η συζήτηση για τα επιτόκια και τις πολιτικές που ακολουθούν οι κυπριακές τράπεζες σε σχέση με τα δανειστικά και τα καταθετικά. Ο πληθωρισμός της ευρωζώνης υποχωρεί μεν στο στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ, αλλά, δεν είναι σίγουρο αν θα αποφασίσουν μία περαιτέρω μείωση επιτοκίων οι ευρωπαίοι επόπτες, τη δεύτερη δηλαδή εντός του 2024.
Στην Κύπρο σύμφωνα με τα δεδομένα Ιουλίου 2024 που παρουσίασε η ΚΤΚ, η ψαλίδα μεταξύ καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων παραμένει μεγάλη και έτσι τα κόμματα –δικαιολογημένα- κριτικάρουν τη στάση των τραπεζών. Συγκεκριμένα, το επιτόκιο για καταθέσεις προθεσμίας έως ενός έτους από νοικοκυριά σημείωσε μείωση στο 1,96%, σε σύγκριση με 2,17% τον Ιούνιο, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο για καταθέσεις από μη χρηματοδοτικές εταιρείες παρουσίασε μείωση στο 2,28%, σε σύγκριση με 2,35% τον Ιούνιο. Το επιτόκιο που αφορά καταναλωτικά δάνεια σημείωσε αύξηση στο 6,67%, σε σύγκριση με 6,18% τον Ιούνιο του 2024, ενώ το επιτόκιο που αφορά δάνεια για αγορά κατοικίας αυξήθηκε στο 4,59%, σε σύγκριση με 4,52% τον Ιούνιο. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά μέχρι €1 εκ. παρουσίασε αύξηση στο 5,57%, σε σύγκριση με 5,45% τον Ιούνιο του 2024 και το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά άνω του €1 εκ. κατέγραψε αύξηση στο 5,64%, σε σύγκριση με 5,33% τον Ιούνιο.
ΔΗΣΥ: Απαράδεκτη και προκλητική
Ο Δημοκρατικός Συναγερμός με ανακοίνωσή του, σημείωσε πως, η τάση που δείχνουν τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας για σταδιακή αύξηση των δανειστικών και μείωση των καταθετικών επιτοκίων από πλευράς εμπορικών τραπεζών, είναι απαράδεκτη και προκλητική. «Τούτο καθίσταται ακόμη πιο προκλητικό δεδομένου ότι στην παρούσα φάση η κατεύθυνση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι για μείωση των δανειστικών επιτοκίων», εξήγησε στην ανακοίνωση. Σύμφωνα με τον ΔΗΣΥ, πρέπει να αντιληφθούν οι τράπεζες ότι προκαλούν την κοινωνία, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Οφείλουν να αντιληφθούν ότι ευρισκόμενες σε συνεχή δυσαρμονία με το δημόσιο συμφέρον, δεν μπορεί παρά να υπάρξει σοβαρή αντίδραση.
Υπάρχει η πρόταση ΑΚΕΛ για υπερκέρδη
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΑΚΕΛ, «οι τράπεζες αυθαιρετούν ασύστολα σε βάρος του τόπου και του λαού και η κυβέρνηση τις καλύπτει». Σημειώνει σε ανακοίνωσή της, πως, ακόμα και τώρα που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα άρχισε να μειώνει τα δανειστικά επιτόκια, οι κυπριακές τράπεζες τα αυξάνουν κάνοντας νέα ρεκόρ υπερκερδών. Το ΑΚΕΛ υπέδειξε στην ανακοίνωσή του πως, υπάρχει σχετική πρόταση νόμου για φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών, η οποία κατά το κόμμα «αποτελεί ένα πραγματικό μήνυμα προς τις τράπεζες και ένα ουσιαστικό μέτρο γιατί με αυτούς τους πόρους θα επιδοτήσουμε το επιτόκιο για τα στεγαστικά δάνεια της πλειοψηφίας του κόσμου».
ΔΗ.ΠΑ: Να εφαρμοστούν λύσεις
Η ΔΗ.ΠΑ τονίζει σε σχετική της ανακοίνωση την ανάγκη να εφαρμοστούν ισορροπημένες λύσεις οι οποίες να εξυπηρετούν το σύνολο της κοινωνίας και όχι μόνο –όπως αναφέρει γραπτώς- τα συμφέροντα των λίγων. Στην ανακοίνωσή της αναφέρει ότι, «η Δημοκρατική Παράταξη παρακολουθεί με μεγάλη ανησυχία την ακολουθούμενη πολιτική των εμπορικών τραπεζών να προχωρήσουν σε νέες αυξήσεις των επιτοκίων, σε μια περίοδο, μάλιστα, που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ετοιμάζεται για τη δεύτερη μείωση τους, εντός του 2024». Το κόμμα εκτιμά πως, πρέπει να υπάρξει ισορροπία μεταξύ των καταθετικών και δανειστικών επιτοκίων, θα πρέπει να γίνει επίσπευση στην εξέταση και έγκριση των αιτήσεων για νέες Εταιρείες Χρηματοοικονομικών Τεχνολογιών (FINTECH), να γίνει απορρόφηση μέρους της αύξησης των επιτοκίων στους συνεπείς και να γίνουν μικρότερες οι χρεώσεις στις ευάλωτες ομάδες.
ΕΔΕΚ: Αυξάνουν δανειστικά και ρίχνουν καταθετικά
Η ΕΔΕΚ υποδεικνύει πως, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας οι τράπεζες σπεύδουν να αυξήσουν τα δανειστικά και να μειώσουν τα καταθετικά επιτόκια και ενόψει της μείωσης των δανειστικών επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δεν πρέπει να περάσει χωρίς αντίδραση από την πολιτεία, τη Βουλή και την ίδια την κοινωνία. Η ΕΔΕΚ θέτει στην ανακοίνωσή της μερικά ερωτήματα προς απάντηση, λέγοντας πως, «επιβάλλεται, σύντομα, να εξευρεθεί δραστικός τρόπος χαλιναγώγησης της ασυδοσίας των τραπεζών».
Καταλήγει πως, «η προκλητική στάση των τραπεζών, τις θέτει απέναντι από την κοινωνία, αλλά και απέναντι από την οικονομία, την οποία, με τις αποφάσεις τους, θέτουν σε κίνδυνο αποσταθεροποίησης».
Από 2025 στο 2% ο πληθωρισμός
Σημειώνεται πως, η ΕΚΤ αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει στον στόχο του 2% στο τέλος του 2025. Οι προσδοκίες για δεύτερη μείωση των επιτοκίων το 2024 κατά τη συνεδρία της ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο υπάρχουν, ωστόσο από ότι γίνεται αντιληπτό, δεν είναι τίποτα προκαθορισμένο.
