Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Τον δρόμο για υποστηρικτικές δράσεις για τους δανειολήπτες στο ασφυκτικό περιβάλλον αύξησης των επιτοκίων έδειξε η Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ). Σε μια κίνηση που πέρασε από το Διοικητικό της Συμβούλιο, η ΚΕΔΙΠΕΣ αποφάσισε να προχωρήσει σε επιδότηση τόκων για αναδιαρθρωμένες πιστωτικές διευκολύνσεις οι οποίες φέρουν ως βασικό επιτόκιο, βασικό επιτόκιο Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ως επιβράβευση των δανειοληπτών που τηρούν το πρόγραμμα αποπληρωμής των πιστωτικών διευκολύνσεών τους για το έτος 2023. Την ίδια ώρα, η ΚΕΔΙΠΕΣ δηλώνει πως, επεξεργάζεται και άλλες δράσεις για να βοηθήσουν τους δανειολήπτες τους λόγω των ευρύτερων επιπτώσεων στον προϋπολογισμό των νοικοκυριών εξαιτίας του πληθωρισμού.
Μέσα στο «μενού» των νέων μέτρων που εξετάζονται, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΚΕΔΙΠΕΣ Μάριος Παπαδόπουλος τόνισε κατά την παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων του οργανισμού για το 2022 ότι γίνεται επεξεργασία μιας νέας τιμολόγησης για τις αναδιαρθρώσεις, καθώς και μια διαφοροποίηση βασικών επιτοκίων στο χαρτοφυλάκιο που βρίσκεται κάτω από την περίμετρο των δανείων προς εξεύρεση λύσης.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», για αντίστοιχες πολιτικές σε δάνεια, όπως αυτά που εφάρμοσε η ΚΕΔΙΠΕΣ, οι τράπεζες δεν χρειάζονται να λάβουν κάποιου είδους έγκριση από τους επόπτες
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», για αντίστοιχες πολιτικές σε δάνεια, όπως αυτά που εφάρμοσε η ΚΕΔΙΠΕΣ, οι τράπεζες δεν χρειάζονται να λάβουν κάποιου είδους έγκριση από τους επόπτες. Εάν θελήσουν λοιπόν να προχωρήσουν σε πολιτικές που θα βοηθούν τους δανειολήπτες σε αυτό το πρωτόγνωρο σκηνικό που υπάρχει, τότε οι εποπτικές αρχές δεν θα έχουν κάποια αντίρρηση εάν και εφόσον δεν παραβιάζουν κάποιο κανόνα που είναι αναγκασμένες να ακολουθούν. Ως γεγονός, ότι αποφασίσουν (αν αποφασίσουν ποτέ), δεν θα πρέπει να επηρεάζει αρνητικά τους ισολογισμούς τους, από εκεί και πέρα θα είναι βάσει του «προσώπου» που θέλουν να παρουσιάσουν στην κοινωνία. Οι τράπεζες της Κύπρου έχουν βρεθεί με τεράστια αποθέματα ρευστότητας κατατεθειμένα σε κεντρικές τράπεζες, που ήταν βαρίδι από το 2015. Πλέον, έχει γυρίσει αντίστροφα και από τη μία κερδίζουν λόγω της αύξησης των επιτοκίων από τον δανεισμό που έχουν παραχωρήσει και από την άλλη κερδίζουν από αυτά τα χρήματα που είναι κατατεθειμένα στις Κεντρικές Τράπεζες. Στην ουσία, «βρέχει» χρήματα από τα χρήματα που είναι κατατεθειμένα στις Κεντρικές Τράπεζες, γι΄ αυτό και έχει ανοίξει η συζήτηση για να επιστρέψουν «κάτι» στους δανειολήπτες.
Οι λεπτομέρειες
Αναφορικά με το τι ανακοίνωσε η ΚΕΔΙΠΕΣ την Τρίτη, η επιδότηση τόκων στους λογαριασμούς θα είναι τέτοια ώστε το συνολικό επιτόκιο χρέωσης κατά την εκάστοτε κεφαλαιοποίηση, για το έτος 2023, να είναι ίσο με 3,5% για στεγαστικά δάνεια και 4% για πιστωτικές διευκολύνσεις άλλων σκοπών. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, για να τύχουν της επιδότησης, οι λογαριασμοί δεν θα πρέπει να παρουσιάζουν οποιεσδήποτε καθυστερήσεις κατά την ημερομηνία κεφαλαιοποίησης που προνοεί η σύμβασή τους (30/06/2023 ή/και 31/12/2023). Οι επηρεαζόμενοι λογαριασμοί θα πιστωθούν με την επιδότηση τόκων με ξεχωριστή εγγραφή στον λογαριασμό, μετά την ημερομηνία κεφαλαιοποίησης που προνοεί η σύμβασή τους (με ημερομηνία αξίας την ημερομηνία κεφαλαιοποίησης). Η ΚΕΔΙΠΕΣ εξήγησε ότι, η πίστωση των τόκων στους εν λόγω λογαριασμούς, δεν μεταβάλλει την υποχρέωση των δανειοληπτών για τήρηση του προγράμματος αποπληρωμής τους και σε καμία περίπτωση θα θεωρείται ως προπληρωμή δόσης. Τόνισε δε, ότι, η επιδότηση δεν τυγχάνει εφαρμογής σε σχέση με τους λογαριασμούς με δάνεια που εμπίπτουν σε οποιοδήποτε σχέδιο του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών και σε δάνεια σε Δήμους.
Νίκησαν οι τράπεζες με 65%
Η ΚΕΔΙΠΕΣ θα είναι ο φορέας υλοποίησης του Σχεδίου Ενοικίου Έναντι Δόσης (mortgage to rent). Μέχρι τον Απρίλη θεωρείται βέβαιο πως θα μπορέσει να μπει σε εφαρμογή, καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία είναι σε τελικές διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ενώ είχε «οριστικοποιηθεί» πως η ΚΕΔΙΠΕΣ θα αποκτά την κύρια κατοικία και θα καταβάλλει προς την Τράπεζα ή την Εταιρεία Εξαγοράς Πιστώσεων (αναλόγως που ανήκει το ακίνητο) περί το 65 της αγοραίας αξίας της εξασφάλισής τους. Μέχρι και την αρχή του χρόνου, το ποσοστό αυτό ήταν στο 60% και από ότι αποδεικνύεται οι τράπεζες «πίεσαν» το ποσοστό αυτό να πάει «προς τα πάνω», φυσικά, προς όφελός τους. Έτσι, οι τράπεζες και Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων θα ανακτήσουν το 65% της αγοραίας αξίας της εξασφάλισής τους, σε μια εξαιρετικά καλή τιμή ώστε να επιλύσουν ένα πολύ δύσκολο κομμάτι του χαρτοφυλακίου των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων τους, που μέχρι και οι ίδιες ενδεχομένως να το θεωρούσαν μέχρι πρότινος, «χαμένο».
Η ΚΕΔΙΠΕΣ βλέπει γενικότερα ως μία από τις προκλήσεις λειτουργίας της, τη διαχείριση του Σχεδίου Ενοικίου Έναντι Δόσης. Ο Οργανισμός θεωρεί ότι το σχέδιο «Ενοίκιο Έναντι Δόσης», το οποίο αφορά κυρίως δάνεια με εξασφάλιση πρώτης κατοικίας με αγοραία αξία μέχρι 250 χιλιάδες ευρώ, θα αποτελέσει σημαντικό μέτρο αντιμετώπισης αυτής της κατάστασης και θα επιφέρει μεγάλη ανακούφιση στους αποδεδειγμένα ευάλωτους συμπολίτες που αδυνατούν να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Η ΚΕΔΙΠΕΣ δήλωσε στο πλαίσιο παρουσίασης των αποτελεσμάτων της για το 2022 πως, συμμετέχει ενεργά στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση του Σχεδίου το οποίο έχει εγκριθεί πρόσφατα και από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΙΠΕΣ και δήλωσε έτοιμη να αρχίσει τις διαδικασίες για την εφαρμογή του, μόλις υπάρξει η σχετική έγκριση από τις αρμόδιες ευρωπαϊκές και κρατικές αρχές.
Ιδιοκτήτης ως ενοικιαστής
Σύμφωνα με τις άλλες πτυχές του Σχεδίου, δικαιούχοι είναι φυσικά πρόσωπα λήπτες συγκεκριμένων επιδομάτων, ενώ επίσης δικαιούχοι είναι οι επιλέξιμοι αλλά μη βιώσιμοι δανειολήπτες για ένταξη στο Σχέδιο Εστία και στο Σχέδιο Οικία. Σύμφωνα με το Σχέδιο, θα διενεργείται τεχνικός έλεγχος καταλληλόλητας και εκτίμηση της αξίας του ακινήτου, ενώ η τράπεζα ή η εταιρεία εξαγοράς πιστώσεων θα διαγράφει την πιστωτική διευκόλυνση που παραμένει μετά την αφαίρεση της τιμής απόκτησης του ακινήτου στον βαθμό που δεν καλύπτεται από άλλες εμπράγματες εξασφαλίσεις. Οι βασικές παράμετροι του Σχεδίου προνοούν πως, προηγείται η εξάλειψη επιβαρύνσεων επί της Κύριας Κατοικίας εντός προκαθορισμένων ποσοστών, ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία καταβάλλει ενοίκιο στην ΚΕΔΙΠΕΣ ύψους 65 του αγοραίου ενοίκου. Ο ιδιοκτήτης γίνεται ενοικιαστής και η διάρκεια ενοικίασης είναι ίση με 14 έτη, ή εφ’ όρου ζωής όπου ο ενοικιαστής είναι άνω των 65 ετών. Ο ενοικιαστής θα έχει δικαίωμα επαναγοράς της κατοικίας μετά την πάροδο 5 ετών και πριν την λήξη 14 ετών σε προκαθορισμένη τιμή η οποία αναγράφεται στη σύμβαση ενοικίασης. Τότε, η τιμή επαναγοράς θα λαμβάνει υπόψη διάφορες παραμέτρους (περιλαμβανομένων μεταβολών στις τιμές ακινήτων, εξόδων και πληρωμών ενοικίων) και θα παραμένει «ελκυστική».
