Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Πρεμιέρα για τη μεγάλη τριμηνιαία έρευνα «Κ Trends» της εφημερίδας «Η Καθημερινή» για τις τάσεις σε οικονομία, νοικοκυριά και αγορά. Σκοπός της έρευνας είναι να αναδείξει τις εκτιμήσεις και τις προσδοκίες σε σχέση με την κυπριακή οικονομία, μέσα από ένα δείγμα 800 ατόμων σε γυναίκες και άνδρες 18 ετών και άνω. Η κάλυψη του δείγματος είναι σε παγκύπρια βάση, σε αστικές και αγροτικές περιοχές, ενώ η επιλογή του δείγματος γίνεται με τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Η δεύτερη έρευνα για λογαριασμό της εφημερίδας «Η Καθημερινή» (η πρώτη είχε γίνει το καλοκαίρι του 2022 ώστε να υπάρχει μέτρο σύγκρισης τριμήνων) περιλαμβάνει ερωτήσεις με σκοπό τα πορίσματά της να αποτελέσουν χρήσιμο οικονομικό εργαλείο για επιχειρήσεις, αλλά και για ενεργούς πολίτες. Η έρευνα συγκρίνει δύο περιόδους, αυτή του πρώτου κύματος που αφορά το τέταρτο τρίμηνο του 2022 και του δεύτερου κύματος, που αφορά τις τάσεις που θα υπάρξουν στο πρώτο τρίμηνο του 2023.
Η κάλυψη του δείγματος είναι σε παγκύπρια βάση, σε αστικές και αγροτικές περιοχές, ενώ η επιλογή του δείγματος γίνεται με τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία.
Η κυπριακή οικονομία κατέγραψε σημαντική μεγέθυνση το 2022 παρόλες τις δυσοίωνες εκτιμήσεις που υπήρχαν λόγω πανδημίας, ουκρανικού και πληθωριστικών τάσεων. Όπως κατέγραφε σε σχετική έκθεση η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) στις μακροοικονομικές προβλέψεις της για την κυπριακή οικονομία, οι αυξημένες τιμές ενέργειας αναμένεται να μειώσουν την αγοραστική δύναμη των εισοδημάτων η οποία σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων, θα έχουν ως αποτέλεσμα τον αρνητικό επηρεασμό της εγχώριας ζήτησης κατά το 2023. Και αυτή η τάση φαίνεται να επιβεβαιώνεται τουλάχιστον για το πρώτο τρίμηνο του 2023. Σε όλες τις κατηγορίες, πλην του ρουχισμού/ένδυσης και των διακοπών, οι ερωτηθέντες λόγω των αυξήσεων των τιμών και του κόστους ζωής είναι διατεθειμένοι να μειώσουν την κατανάλωση. Αναλυτικότερα, το 16% των ερωτηθέντων είναι διατεθειμένοι να μειώσουν την καταναλωσή τους σε τρόφιμα, φούρνους και take away κατά το πρώτο τρίμηνο του 2023, έναντι 10% των ερωτηθέντων στην ίδια ερώτηση που αφορούσε στο τέταρτο τρίμηνο του 2022. Αντίστοιχα θα πράξουν για διασκέδαση και ψυχαγωγία, αφού στο πρώτο τρίμηνο του 2023 είναι διατεθειμένοι να μειώσουν τις δαπάνες τους το 24%, έναντι 21% στο πρώτο. Ωστόσο, οι ερωτηθέντες δεν αναμένεται να «κόψουν» τις διακοπές τους, αφού η τάση μείωσης των δαπανών έχει μειωθεί στο 23%, έναντι 29% στην πρώτη έρευνα που αφορούσε στο τέταρτο τρίμηνο του 2022. Για ρουχισμό και ένδυση, αντίστοιχα η τάση, στο 13% για το πρώτο τρίμηνο του 2023 έναντι 19% στο τέταρτο του 2023.
Δεν πιστεύουν σε απολύσεις
Μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει και για την τάση που αναμένουν οι ερωτηθέντες στην αγορά εργασίας και συγκεκριμένα για το αν η επιχείρηση που εργάζονται ή διευθύνουν θα προχωρήσει σε απολύσεις, θα μειώσει μισθούς, θα προσλάβει δυναμικό ή θα κρατήσει τους ίδιους αριθμούς εργαζομένων. Βάσει της έρευνας για το πρώτο τρίμηνο του 2023, μόλις το 9% εκτιμά πως θα προχωρήσει σε απολύσεις η επιχείρηση που εργάζεται, ενώ στην πρώτη έρευνα (πρώτο κύμα) για το τέταρτο τρίμηνο του 2022 που είχε γίνει το καλοκαίρι του 2022, εκτιμούσε το 14% ότι θα υπάρξουν απολύσεις. Άρα, πρέπει να έχουν φύγει τα «σύννεφα αβεβαιότητας» για τον τομέα της εργασίας, «σύννεφα» που –δικαιολογημένα- είχαν δημιουργηθεί λίγους μήνες μετά την έλευση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αντίστοιχα και η τάση για μείωση μισθών, εκτιμούσε το 5% ότι θα μείωναν μισθούς, τώρα το πιστεύει το 3% των ερωτηθέντων, ενώ τα 2/3 των ερωτηθέντων λένε πως οι επιχειρήσεις τους θα κρατήσουν τους ίδιους αριθμούς εργαζομένων.
Υπάρχει εμπιστοσύνη
Τέλος, αναφορικά με το κομμάτι που αφορά την εμπιστοσύνη στις τράπεζες και συγκεκριμένα με τις αποταμιεύσεις, οι κύπριοι φαίνεται να μην έχουν αλλάξει ιδιαίτερα τη στάση τους σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Αναλυτικότερα, εκτιμά το 28% των ερωτηθέντων πως ο βαθμός εμπιστοσύνης που υπάρχει στις τράπεζες σε σχέση με τις αποταμιεύσεις είναι ο ίδιος, έναντι 27% των ερωτηθέντων στο πρώτο κύμα (πρώτη έρευνα). Αντίστοιχα και τα αποτελέσματα αναφορικά με τον βαθμό της εμπιστοσύνης που έχουν στις τράπεζες για τις συναλλαγές τους, δεν υπάρχουν ιδιαίτερες διακυμάνσεις (41% στο δεύτερο κύμα έναντι 40% στο πρώτο). Μεγάλο ενδιαφέρον ωστόσο υπάρχει σε ερώτηση για το δανεισμό και το βαθμό ευκολίας για να λάβει δάνειο ένας πολίτης, δείχνοντας πως ο πληθωρισμός, η ακρίβεια και τα αυστηρότερα κριτήρια δανειοδότησης από τις τράπεζες να έχουν επηρεάσει το καταναλωτικό κοινό. Έτσι, βάσει της έρευνας «Ktrends» που δείχνει τις τάσεις για το πρώτο τρίμηνο του 2023, μόνο το 1% του δείγματος εκτιμά πως είναι πολύ εύκολο να λάβει νέο δάνειο σήμερα. Στον αντίποδα, το 51% των ερωτηθέντων απαντά πως είναι πολύ δύσκολο να λάβει δάνειο σήμερα ένας καταναλωτής.
Ταυτότητα Έρευνας
Οργανισμός Ερευνών: IMR/University of Nicosia.
Περίοδος Διεξαγωγής: Κύμα 2: Δεκέμβριος 2022 – Ιανουάριος 2023. Κύμα 1: Ιούνιος 2022.
Μέγεθος Δείγματος: 800 άτομα ανά κύμα.
Χαρακτηριστικά Δείγματος: Γυναίκες και άνδρες ηλικίας 18+.
Κάλυψη: Παγκύπρια, αστικές και αγροτικές περιοχές.
Επιλογή δείγματος: Τυχαία σωματοποιημένη δειγματοληψία.
Συλλογή στοιχείων: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου.
Διαβάστε ολόκληρη την έκθεση ΕΔΩ.
