Με θετικό μάτι κοιτάζει η κυβέρνηση τις προτάσεις Μέρκελ για ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ε.Ε. Σύμφωνα με πληροφόρηση, κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων, τόσο του Eurogroup όσο και του Ecofin, η κυπριακή κυβέρνηση τοποθετήθηκε θετικά, επί της αρχής, απέναντι στο γερμανικό προσχέδιο για νέα Συνθήκη που θα ενισχύει δραματικά τους κανονισμούς δημοσιονομικής πειθαρχίας ανάμεσα στα κράτη-μέλη.
Οι συζητήσεις για τη Συνθήκη βρίσκονται ακόμα στα πρώτα στάδια, αλλά αξίζει να σημειωθεί πως η «ενίσχυση» των όρων της, όπως αυτοί παρουσιάζονται στο προσχέδιο που κατέθεσε η Άνγκελα Μέρκελ, έχει την απόλυτη στήριξη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Σύμφωνα με σχολιαστές που έχουν άμεση εμπλοκή στην όλη διαδικασία στο Συμβούλιο, οι όροι που κατατέθηκαν την περασμένη εβδομάδα είναι ακόμα πιο αυστηροί από τις αρχικές προτάσεις των Γερμανών, γεγονός που ικανοποίησε ιδιαίτερα τον Μάριο Ντράγκι και την ΕΚΤ.
Η ΕΚΤ
Του νέου προσχεδίου προηγήθηκε, στα μέσα Ιανουαρίου, επιστολή από τον Γιουργκ Άσμουσεν, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ. Στην επιστολή, η οποία εξέφραζε εν πολλοίς τη θέση της ΕΚΤ και του ίδιου του Μάριο Ντράγκι, ζητείτο από τη Γερμανία να προωθήσει «ουσιαστικές αλλαγές» στο προσχέδιο, μεταξύ των οποίων και η αρμοδιότητα του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) σε περιπτώσεις δημοσιονομικής απειθαρχίας κάποιου κράτους-μέλους.
Η ΕΚΤ ζήτησε επίσης να «κλείσουν τα παραθυράκια» τα οποία επιτρέπουν σε κράτη-μέλη να αποφεύγουν τις κυρώσεις σε περιπτώσεις όπου τα ελλείμματά τους ξεπερνούν το 3%, αλλά και να συνεχιστεί η πορεία συντονισμού των δημοσιονομικών πολιτικών των μελών της Ευρωζώνης.
Η Γερμανία ανταποκρίθηκε, πάντως, στις «εκκλήσεις» της ΕΚΤ και παρουσίασε το περασμένο σαββατοκύριακο νέο προσχέδιο για τη Συνθήκη, το οποίο περιλαμβάνει πολλά από τα σημεία που ζήτησε ο κ. Άσμουσεν. Πάντως, όλα δείχνουν πως η επιστολή Άσμουσεν «βοήθησε» τη Γερμανία στη «σκλήρυνση» των προτάσεών της, αφού λειτούργησε και ως «άλλοθι».
Η στήριξη που έδωσε η κυπριακή κυβέρνηση στις προτάσεις Μέρκελ, κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντική, ιδίως από τη στιγμή που οι αντιδράσεις είναι αρκετά έντονες. Ήδη, από πλευράς του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχουν καταγραφεί πολύ έντονες ενστάσεις. Με κοινή τους ανακοίνωση, ευρωβουλευτές σχολίασαν πως η διατύπωση στο προσχέδιο είναι ασύμβατη με υφιστάμενες Συνθήκες της Ε.Ε., ζητώντας ριζικές αλλαγές. Την επιστολή υπέγραψαν οι Έλμαρ Μπροκ (Γερμανία, ΕΛΚ), Γκι Βέρχοφσταντ (Βέλγιο, Φιλελεύθεροι) και Ρομπέρτο Γκουατιέρι (Ιταλία, Σοσιαλιστές). Η επιρροή που έχουν οι τρεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ουσιαστικά εξασφάλιζε πλειοψηφία στο σώμα, σε περίπτωση που το θέμα έφτανε σε ψηφοφορία. Η ανακοίνωση φέρει επίσης και την υπογραφή του Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ (Γαλλία, Πράσινοι), με λιγότερη επιρροή.
Παρότι δύο απαιτήσεις που έθεσε ο Έλμαρ Μπροκ (ρητή αναφορά στις υφιστάμενες συνθήκες και δικαίωμα στους πολιτικούς αρχηγούς του Κοινοβουλίου να απευθυνθούν στις Συνόδους Κορυφής της Ευρωζώνης) έχουν ικανοποιηθεί, εντούτοις οι αντιδράσεις παραμένουν αρκετά έντονες, από πολλές χώρες.
Γενικότερα, πέρα από τις αντιδράσεις που εντοπίζονται εντός της Γερμανίας, του Βελγίου και της Ιταλίας, όπως αυτές αντικατοπτρίζονται στις αντιδράσεις ευρωβουλευτών με αρκετά μεγάλη επιρροή, πληροφορίες αναφέρουν πως έντονες είναι επίσης και οι αντιδράσεις της Φινλανδίας και ορισμένων πρώην ανατολικών κρατών. Έτσι, η στήριξη που δίνει η Κύπρος στο προσχέδιο της Συνθήκης, κρίνεται ως σημαντική απόφαση πολιτικής από πλευράς της κυβέρνησης.
Σε σχετική ερώτηση της «Καθημερινής», ο υπουργός Οικονομικών, Κίκης Καζαμίας, σχολίασε χαρακτηριστικά πως «από τη στιγμή που όλοι στην Ευρωζώνη κρινόμαστε ως ομάδα, όλοι οι παίκτες της ομάδας πρέπει να λογοδοτούν στους συμπαίκτες τους» για την απόδοσή τους. Η κυβέρνηση θεωρεί σημαντικό στοιχείο τη δημοσιονομική πειθαρχία στην Ευρωζώνη, γεγονός που μπορεί ενδεχομένως να ερμηνευτεί και ως ένδειξη πως έχει κάθε πρόθεση να προχωρήσει στη λήψη των μέτρων που απαιτούνται για να πειθαρχήσει και η Κύπρος.
Οι διαφωνίες της Κύπρου
Πάντως, η Κύπρος, παρά τη στήριξη που δίνει στο προσχέδιο της Συνθήκης, έχει εκφράσει διαφωνία σε δύο σημεία, τα οποία, σύμφωνα με τον κ. Καζαμία, κρίνονται ως «υπερβολικά αυστηρά». Το πρώτο έχει να κάνει με το δικαίωμα που δίνεται σε κάποιο κράτος-μέλος να προσφύγει στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), όταν κάποιο άλλο κράτος-μέλος δεν ικανοποιεί τους όρους δημοσιονομικής πειθαρχίας. Σύμφωνα με τον κ. Καζαμία, θέση της Κύπρου είναι πως μόνο τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., δηλαδή η Κομισιόν και το Συμβούλιο, θα πρέπει να έχουν αρμοδιότητα για παραπομπή κράτους-μέλους ενώπιον δικαστηρίου (Άρθρο 8 του προσχεδίου).
Επιπλέον, η κυβέρνηση βρίσκει «πολύ αυστηρές» εξουσίες που δίνονται στα θεσμικά όργανα, και δη στην Κομισιόν, η οποία θα «εγκρίνει» (endorse) τα σχέδια των κρατών-μελών για δημοσιονομική εξυγίανση. Η Δημοκρατία, σύμφωνα με τον κ. Καζαμία, δεν έχει «καμία ένσταση» στη «γνωμοδότηση» από πλευράς της Ε.Ε. για τους εθνικούς προϋπολογισμούς, αλλά «ίσως να είναι υπερβολική» η εκ των προτέρων έγκριση.
Μεγάλες οι προσδοκίες για τα μέτρα ανάπτυξης
Αναμένονται ανακοινώσεις την Τρίτη, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν και εκπλήξεις
Πολύ μεγάλες είναι οι προσδοκίες στην αγορά, όσον αφορά στα μέτρα για τόνωση της ανάπτυξης που θα ανακοινωθούν, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, την ερχόμενη Τρίτη, μετά και την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων με τους κοινωνικούς εταίρους και τα κόμματα.
Στο Υπουργείο Οικονομικών τηρούν σιγήν ιχθύος για τα μέτρα και αρνούνται να αποκαλύψουν το παραμικρό όσον αφορά στις προθέσεις τους, εν όψει και του διαλόγου που ακόμα συνεχίζεται με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Ωστόσο, η ανυπομονησία που δείχνει η αγορά είναι πολύ μεγάλη, αφού όλα δείχνουν πως αυτά τα μέτρα αποτελούν την καλύτερη ευκαιρία για την αγορά ώστε να σωθεί η χρονιά.
Πάντως, είναι γνωστό πως στο Υπουργείο Οικονομικών προσανατολίζονται προς την επίσπευση μεγάλων έργων (μαρίνες, γκολφ, αναπτύξεις κτλ.), σε συνεργασία και με το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο εντόπισε τα «ώριμα έργα του ιδιωτικού τομέα», τα οποία φτάνουν, δυνητικά, σε αξία 3 δισ. ευρώ. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί πως, ακόμα κι αν προχωρήσουν οι αδειοδοτήσεις, κάτι τέτοιο δεν θα σημαίνει και πολλά εάν δεν βρεθεί και η απαιτούμενη χρηματοδότηση. Αυτό είναι και το δυσκολότερο σημείο της όλης προσπάθειας, με δεδομένο το ύψος των επιτοκίων αλλά και τη στεγνή ρευστότητα στην αγορά.
Προς το ίδιο εμπόδιο κινείται και ένα δεύτερο προαναγγελθέν μέτρο, εκείνο της εγγυοδότησης μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ). Αυτό είναι, ίσως, και το πιο σημαντικό από όλα τα μέτρα που εξετάζει η κυβέρνηση. Ωστόσο, χωρίς απτή συμφωνία με τα τραπεζικά ιδρύματα, τα οποία ούτως ή άλλως δεν προσφέρουν ρευστότητα στην αγορά, θέτοντας την πιστωτική επέκταση για τις επιχειρήσεις σε αρνητικά νούμερα, αυτό το μέτρο δεν θα μεταφραστεί σε ανάπτυξη. Έτσι, θα πρέπει την Τρίτη να ανακοινωθεί και κάποια συμφωνία με τραπεζικά ιδρύματα, αλλιώς το μέτρο της «εγγυοδότησης δανείων για ΜμΕ» θα είναι χωρίς ουσία. Δεν είναι γνωστό εάν υπήρξε κάποια έκβαση στις επαφές με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Επιπλέον κώλυμα αποτελεί και το ύψος των επιτοκίων, αλλά και τα επίπεδα του πληθωρισμού, τα οποία δεν επιτρέπουν φθηνότερο δανεισμό. Σε αυτή την εικόνα συμβάλλει και το κόστος ρεύματος, το οποίο αυξάνει δραματικά, πέρα από τον πληθωρισμό, και το κόστος παραγωγής στις επιχειρήσεις. Τα στοιχεία ενεργητικού των νοικοκυριών, δε, παραμένουν πολύ χαμηλά (λόγω τιμών ακινήτων και μετοχών, αλλά και λόγω απολύσεων και μειώσεων σε μισθούς), γεγονός που επιδεινώνεται από τον πληθωρισμό, και ιδίως τις τιμές ρεύματος.
Σημαντικά θα είναι επίσης και τα μέτρα για «αύξηση της τουριστικής κίνησης μέσω της ενθάρρυνσης επέκτασης αεροπορικών πτήσεων προς την Κύπρο», τα οποία, όπως φαίνεται (βλέπε Ryanair), έχουν ήδη προχωρήσει, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται και η προαναγγελθείσα «προώθηση καινοτόμων έργων» σε τομείς όπως η παιδεία και η υγεία.
Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να αναμένεται νέα αναφορά στην αδειοδότηση καζίνων, στη «μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις κατά 20%», στην απλοποίηση των φόρων ακινήτων και στη «διεύρυνση της φορολογικής βάσης, με χαμηλούς συντελεστές».
Τέλος, δεν αποκλείεται την Τρίτη να γίνουν και ανακοινώσεις για «νέα έργα υποδομής με κοινοπραξίες δημόσιου-ιδιωτικού τομέα ή/και ΒΟΤ», ενώ πληροφορίες αναφέρουν πως θα γίνει και ανακοίνωση σχετικά με το Κατάρ.
