Kathimerini.gr
Ελευθερία Κούρταλη
Σε πλήρη σύγχυση βρίσκονται οι αγορές όσον αφορά τα… καμώματα του Ντόναλντ Τραμπ, καθώς ουδείς είναι σε θέση να γνωρίζει τελικά αν αυτά που λέει και ανακοινώνει τα εννοεί, αν απλώς θέλει να προκαλεί «ντόρο» και μετά να το… ξανασκέφτεται, και αν οι δασμοί δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα διαπραγματευτικό εργαλείο του Αμερικανού προέδρου. Το πρωί της Δευτέρας, λόγω των ανησυχιών για το ξέσπασμα ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου που θα «χτυπήσει» την οικονομική ανάπτυξη διεθνώς, οι αγορές δέχτηκαν τσουνάμι ρευστοποιήσεων και ισχυρούς κραδασμούς που πριν από το τέλος της ημέρας όχι απλώς περιορίστηκαν, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις ανατράπηκαν.
Η ημέρα ξεκίνησε με τους επενδυτές να γνωρίζουν το εξής από το Σαββατοκύριακο: με τρία εκτελεστικά διατάγματα ο Τραμπ ανακοίνωσε δασμούς 25% στα εισαγόμενα προϊόντα από Καναδά (με εξαίρεση το πετρέλαιο που θα επιβαρυνθεί με 10%) και Μεξικό, και πρόσθετους δασμούς 10% στις εισαγωγές από Κίνα, ξεκινώντας από σήμερα, Τρίτη. Παράλληλα ανέφερε ότι «σίγουρα» θα επιβάλει δασμούς και στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο Καναδάς και το Μεξικό αντέδρασαν άμεσα ανακοινώνοντας αντίποινα με δασμούς, ενώ η Κίνα δήλωσε ότι θα προσφύγει στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και θα λάβει άλλα «αντίμετρα».
Στη συνέχεια, μετά από τηλεφωνική συνομιλία που είχαν ο Ντόναλντ Τραμπ και η Μεξικανή πρόεδρος Κλαούντια Σέινμπαουμ, συμφώνησαν οι δασμοί στο εμπόριο αγαθών μεταξύ ΗΠΑ και Μεξικού να ανασταλούν για ένα μήνα, με «αντάλλαγμα» την άμεση αποστολή 10.000 Μεξικανών εθνοφρουρών στα σύνορα. Αμέσως μετά την ανακοίνωση των δύο προέδρων, η Wall Street, η οποία είχε ανοίξει με sell-off, περιόρισε σημαντικά τις απώλειες, οι βασικές αγορές της Ευρώπης (Φρανκφούρτη, Παρίσι, Λονδίνο) «μάζεψαν» και αυτές την πτώση και έκλεισαν με απώλειες κοντά στο 1% από 2% νωρίτερα, το μεξικανικό πέσο πέρασε σε θετικό έδαφος, ενώ νωρίτερα κατέγραφε βουτιά σε χαμηλό τριών ετών έναντι του δολαρίου, το δολάριο Καναδά περιόρισε επίσης τις απώλειες, και το ευρώ, που νωρίτερα είχε φθάσει στο 1,02 έναντι του δολαρίου, ανέκαμψε στο 1,03. Ο δείκτης του δολαρίου από ράλι σε υψηλά τριών εβδομάδων το πρωί, τελικά έκλεισε με απώλειες. Οι μετοχές στο Τόκιο πάντως, οι οποίες είχαν κλείσει νωρίς και δεν πρόλαβαν τις εξελίξεις, υποχώρησαν σχεδόν 3%. Η αγορά της Κίνας ήταν κλειστή λόγω αργίας.
Το bitcoin υποχώρησε αρχικά έως τα 91.439,89 δολάρια, στο χαμηλότερο επίπεδο τριών εβδομάδων, πριν ανακάμψει ελαφρώς στη συνέχεια, ενώ oι τιμές του πετρελαίου υποχώρησαν, ενώ νωρίτερα κατέγραφαν ράλι άνω του 2%. Κατά τους αναλυτές, η «αναστολή» των δασμών στο Μεξικό δείχνει ότι ο Τραμπ είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις, ωστόσο δεν σημαίνει ότι στο τέλος δεν θα αποφασίσει να τους επιβάλει. «Το όπλο των δασμών παραμένει γεμάτο», επισημαίνουν. Αυτό ισχύει και για άλλες χώρες και περιοχές. Οπότε το μόνο σίγουρο είναι ότι η αβεβαιότητα θα παραμείνει υψηλή, γεγονός που κάθε άλλο παρά θα ηρεμήσει τα νερά των αγορών.
Με το προσωρινό «πάγωμα» των δασμών να μη σημαίνει και την ακύρωσή τους, οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το δασμολογικό σχέδιο του Τραμπ θα επιβραδύνει την παγκόσμια ανάπτυξη, θα οδηγήσει τις τιμές υψηλότερα για τους Αμερικανούς, ενώ θα περιορίσει την οικονομική παραγωγή και θα αυξήσει τους φόρους για τα νοικοκυριά στις ΗΠΑ. Παράλληλα επισημαίνουν πως οι δασμοί, εάν τελικά προχωρήσουν, θα μπορούσαν να ρίξουν τον Καναδά και το Μεξικό σε ύφεση, ασκώντας πίεση στα νομίσματα και στον πληθωρισμό των δύο χωρών, και να οδηγήσουν τις ΗΠΑ σε «στασιμοπληθωρισμό» – υψηλός πληθωρισμός, στάσιμη οικονομική ανάπτυξη και αυξημένη ανεργία.
Η Deutsche Bank σημείωσε πως οι δασμοί θα αποτελέσουν το μεγαλύτερο σοκ στην παγκόσμια εμπορική πολιτική από την κατάρρευση του νομισματικού συστήματος Bretton Woods, ενώ αν εφαρμοστούν τελικά στο Μεξικό, καθώς και στον Καναδά, βλέπει άμεση ύφεση στις δύο οικονομίες και ευρύ αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της, ο ονομαστικός πληθωρισμός στις ΗΠΑ θα αυξηθεί κατά 1% εάν οι δασμοί διατηρηθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οσον αφορά την Ευρώπη, οικονομολόγοι της Deutsche Bank υπολογίζουν πλήγμα 0,5% στο ΑΕΠ εάν ο Τραμπ επιβάλει δασμούς 10%, ενώ η Citigroup εκτιμά ότι το «χτύπημα» στο ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα είναι της τάξης του 0,3%.
