Του Παναγιώτη Ρουγκάλα
Επισπεύδει την έξοδο στις αγορές η Κυπριακή Δημοκρατία, θέλοντας να εκμεταλλευθεί το μομέντουμ με τις καλές αξιολογήσεις – αναβαθμίσεις των Οίκων Αξιολόγησης Fitch και Standard And Poor’s που ανέβασαν το αξιόχρεο της χώρας στο BBB+. Το μομέντουμ των αναβαθμίσεων από τους δύο Οίκους «back to back» τις τελευταίες δύο Παρασκευές έφερε την Κύπρο ενώπιον μιας «αναγκαστικής» εξόδου στις αγορές την Τετάρτη και άφησε πίσω διά παντός τις σκέψεις για αναβολή της έκδοσης χρέους και μετάθεσή της τον Σεπτέμβριο με το νέο άνοιγμα των αγορών. Ο πρώτος κύκλος αξιολογήσεων των Οίκων Αξιολόγησης έκλεισε εκ των πραγμάτων με το «δεξί» και αυτό θα φανεί πιθανόν και από το πόσοι επενδυτές θα «τρέξουν» για να συμμετάσχουν στην έκδοση του 7ετούς ομολόγου EMTN 1 δισεκατομμυρίου ευρώ που θα προχωρήσει. Την ίδια ώρα, μετά τις αναβαθμίσεις των Fitch και S&P που θα χρησιμοποιήσει η Κύπρος ως «όπλο», θα πετύχει καλύτερους όρους δανεισμού και θα φανεί σωστή η αρχική της απόφαση για μετάθεση της εξόδου στις αγορές που ήταν να πραγματοποιηθεί τον περασμένο Απρίλη. Τέλος, η Κυπριακή Δημοκρατία αποδεικνύει με αυτή της την κίνηση ότι δεν πτοείται από το ευρύτερο πολιτικό σκηνικό με τη διάλυση του γαλλικού Κοινοβουλίου και τους σεισμούς στις ευρωαγορές.
Λήγει σε λιγότερο από 10 ημέρες, στις 27 Ιουνίου συγκεκριμένα, ένα 7ετές ευρωπαϊκό ομόλογο EMTN 850 εκατομμυρίων ευρώ, που είχε βγει στις αγορές η ΚΔ το 2017.
Αξίζει να σημειωθεί ότι λήγει σε λιγότερο από 10 ημέρες, στις 27 Ιουνίου συγκεκριμένα, ένα 7ετές ευρωπαϊκό ομόλογο EMTN 850 εκατομμυρίων ευρώ, που είχε βγει στις αγορές η ΚΔ το 2017. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Κ.Δ. για το 2024 είναι στο 1,3 δισ. ευρώ. Το ομόλογο δεν θα είναι βιωσιμότητας ή πράσινο, καθώς με τέτοιου τύπου βγήκε για πρώτη φορά στην ιστορία της η Κύπρος το δεύτερο τρίμηνο του 2023 και γι’ αυτού του τύπου τα ομόλογα δεν χρειάζεται τα κράτη να βγαίνουν στις αγορές σε ετήσια βάση.
Οι Fitch και οι S&P αναβάθμισαν την Κύπρο στο BBB+ τον Ιούνιο, αλλά τους προηγούμενους 3 μήνες υπήρξαν επίσης ενθαρρυντικές και καλές αξιολογήσεις από τους Οίκους Scope, Moody’s και DBRS. Ο Moody’s δε, τον Μάιο αναβάθμισε τις προοπτικές της οικονομίας από σταθερές σε θετικές, που σημαίνει ότι πιθανότατα στον δεύτερο γύρο αξιολογήσεων της Κύπρου από Σεπτέμβριο (τον Νοέμβριο θα αξιολογήσει ο Moody’s συγκεκριμένα) θα αναβαθμίσει και αυτός το αξιόχρεο της χώρας. Ο Scope τον Μάιο δεν είχε προχωρήσει σε κάποια αξιολόγηση και είχε βγάλει απλώς ένα «update report» για την Κύπρο, ενώ ο DBRS τον Μάρτιο είχε κρατήσει στάση αναμονής και είχε επιβεβαιώσει την μακροχρόνια πιστοληπτική αξιολόγηση της Κύπρου στο ΒΒΒ (high), διατηρώντας σταθερή την προοπτική.
Τι είδε ο Fitch
Οι Fitch και Standard and Poor’s βλέπουν βελτιωμένες πιστωτικές μετρήσεις στη χώρα, μειωμένους κινδύνους στον τραπεζικό τομέα, ότι ο ιδιωτικός τομέας απομοχλεύεται (μειώνεται το ιδιωτικό χρέος «λαϊκά»), ότι παρουσιάζει ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις και ότι αποδείχτηκε ανθεκτική η χώρα σε εξωτερικούς κλονισμούς.
Όπως είχε αναφέρει ο Fitch προ δύο εβδομάδων η αναβάθμιση και οι θετικές προοπτικές αντικατοπτρίζουν τη μειωμένη ευπάθεια σε χρηματοπιστωτικούς κλυδωνισμούς, την ανθεκτικότητα στις εξωτερικές αντιδράσεις και τις ευνοϊκές μεσοπρόθεσμες δημοσιονομικές τάσεις, οι οποίες υποστηρίζονται από την ισχυρή δέσμευση για δημοσιονομική σύνεση και οι οποίες αναμένουμε ότι θα συνεχίσουν να οδηγούν σε συνεχείς βελτιώσεις των πιστωτικών δεικτών της χώρας.
Είχε τονίσει πως, το πιστωτικό προφίλ του τραπεζικού τομέα συνεχίζει να ενισχύεται χάρη στη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού, την αύξηση της κερδοφορίας και τα μεγάλα αποθέματα ρευστότητας και κεφαλαίων. Σε συνδυασμό με τη σημαντική απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα κατά την τελευταία δεκαετία, θεωρούσε ότι αυτό έχει μειώσει τους κινδύνους για τη μακροοικονομική σταθερότητα και γύρω από τις ενδεχόμενες υποχρεώσεις προς το κράτος, παρόλο που ορισμένα παλαιότερα ζητήματα θα εξακολουθήσουν να υφίστανται μεσοπρόθεσμα. Ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) ήταν 7,9% στο τέλος του 2023, ο χαμηλότερος από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση και από το μέγιστο επίπεδό τους, κοντά στο 50%. Η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω χάρη στην ισχυρή ανάπτυξη και τις σταθερές προοπτικές των αγορών εργασίας και κατοικίας.
Ο Fitch είχε τονίσει πως, η Κύπρος έχει πολύ ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις από το 2022 και οι προοπτικές για τα δημόσια οικονομικά είναι ευνοϊκές. Αναμένει ότι το συνολικό πλεόνασμα θα είναι κατά μέσο όρο 3,1% του ΑΕΠ το 2024-2025 (παρόμοιο με το 2023) με πρωτογενές πλεόνασμα 4,5%, το υψηλότερο στην ευρωζώνη.
Τι είδε ο S&P
Ο S&P σημείωσε στο πλαίσιο της αξιολόγησης της περασμένης Παρασκευής ότι, η αναβάθμιση αντανακλά την πρόοδο που έχει σημειώσει η Κύπρος τα τελευταία χρόνια για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ανισορροπιών, εν μέσω ανθεκτικής ανάπτυξης. Προβλέπει ότι το ακαθάριστο χρέος της γενικής κυβέρνησης θα μειωθεί κάτω από το όριο του 60% της Συνθήκης του Μάαστριχτ έως το 2027, ενώ τόνισε ότι, πέρυσι, το πλεόνασμα της κυβέρνησης ανήλθε στο 3,1% του ΑΕΠ –πάνω από τις προσδοκίες– χάρη στην αύξηση των επιπέδων απασχόλησης, την έντονη κατανάλωση του ιδιωτικού τομέα και τη συνεχιζόμενη σταδιακή εφαρμογή των υψηλότερων συντελεστών εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. Παρά τις πιέσεις στις δαπάνες, ο Οίκος εξακολουθεί να πιστεύει ότι η κυβέρνηση θα είναι σε θέση να επιτύχει κατά μέσο όρο ενοποιημένο δημοσιονομικό πλεόνασμα 2,1% του ΑΕΠ την περίοδο 2024- 2027, την ισχυρότερη –πρόβλεψή του– και για τα 20 μέλη της Ευρωζώνης.
Ο S&P στην αναφορά του σημείωνε την Παρασκευή το βράδυ ότι, μετά την επιβράδυνση του περασμένου έτους στο 2,5%, η ανάπτυξη θα επιταχυνθεί και πάλι για να φτάσει κατά μέσο όρο στο 3% την περίοδο 2024 - 2027. Υποδείκνυε πως, η οικονομική δραστηριότητα έχει διαφοροποιηθεί όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια, επιτρέποντας στην Κύπρο να αποσείσει τις επιπτώσεις της παγκόσμιας πανδημίας του 2020 - 2021, ακολουθούμενη από την επιβολή κυρώσεων της ΕΕ το 2022 κατά βασικών εμπορικών εταίρων, καθώς και από τον τελευταίο πόλεμο Ισραήλ - Χαμάς. Οι S&P αναμένουν ότι οι Αρχές της Κύπρου θα διατηρήσουν την εστίασή τους στη δημοσιονομική βιωσιμότητα, εφαρμόζοντας τις μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, την κρίση του κόστους ζωής και τις μεταρρυθμίσεις του τραπεζικού τομέα.
