Kathimerini.gr
Εν αναμονή της επόμενης κίνησης του Ντόναλντ Τραμπ, που έχει προειδοποιήσει την Ευρώπη ότι μετά τους γείτονες των ΗΠΑ και την Κίνα έρχεται η δική της σειρά, η Ε.Ε. έχει πάρει θέση μάχης και ετοιμάζει το οπλοστάσιό της για να αντεπιτεθεί. Σχεδιάζει να επιστρατεύσει το λεγόμενο «μπαζούκα», όπως το έχουν χαρακτηρίσει ατύπως ορισμένα στελέχη της, και στο στόχαστρό της έχει πρωτίστως τη Σίλικον Βάλεϊ και ειδικότερα τους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς. Πρόκειται για το λεγόμενο «εργαλείο κατά του εξαναγκασμού», τη θεσμοθετημένη δυνατότητά της Ε.Ε. να αμυνθεί σε κινήσεις εναντίον της και να επιβάλει περιορισμούς στο εμπόριο υπηρεσιών αν κρίνει πως μια τρίτη χώρα χρησιμοποιεί τους δασμούς ως εργαλείο για να εκβιάσει πολιτικές αλλαγές. Τέτοια περίπτωση που θα ενεργοποιήσει άμεσα το «μπαζούκα» αποτελεί η απειλή του Τραμπ πως θα επιβάλει δασμούς στα προϊόντα της Δανίας για να την εξαναγκάσει να εκχωρήσει τη Γροιλανδία στις ΗΠΑ. Επίσης, μια άλλη περίπτωση που θα νομιμοποιήσει τη χρήση του «μπαζούκα» είναι οι δασμοί με τους οποίους απειλεί ο Τραμπ την Ε.Ε. προκειμένου να την αναγκάσει να υπαναχωρήσει στις έρευνες που διεξάγει στους αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς με την κατηγορία της μονοπωλιακής συμπεριφοράς.
Τα σχέδια της Ε.Ε. ανέφερε στους Financial Times αξιωματούχος της Ε.Ε. που τόνισε πως «είναι στο τραπέζι όλες οι δυνατότητες» και πρόσθεσε πως ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί το εν λόγω όπλο, μάλλον η πιο σκληρή αντίδραση στην επιθετικότητα του Αμερικανού προέδρου, η οποία όμως δεν θα παραβιάσει το διεθνές δίκαιο. Το «μπαζούκα» είναι το όπλο που θέσπισε η Ε.Ε. στη διάρκεια της πρώτης θητείας Τραμπ και στη συνέχεια το επιστράτευσε για να αποτρέψει ορισμένες κινήσεις της Κίνας.
Εχει τεθεί σε ισχύ από το 2023 και δίνει στην Ε.Ε. τη δυνατότητα να επιλέξει ανάμεσα σε μεγάλο εύρος αντιποίνων, όπως, για παράδειγμα, να ανακαλέσει την προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας στη χρήση λογισμικού και υπηρεσιών παροχής μουσικού ή άλλου περιεχομένου. Κάτι τέτοιο θα έπληττε αυτομάτως τα συμφέροντα των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών. Παράλληλα, το εν λόγω εργαλείο δίνει στην Ε.Ε. τη δυνατότητα να μπλοκάρει τις άμεσες ξένες επενδύσεις σε μια χώρα ή να εμποδίσει την πρόσβαση ξένων εταιρειών στην αγορά τραπεζικών υπηρεσιών ή άλλων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών. Σημειωτέον ότι η Ε.Ε. είναι σημαντικός εταίρος της υπερδύναμης στο εμπόριο, αλλά πρωτίστως ο σημαντικότερος όσον αφορά την επενδυτική δραστηριότητα, καθώς αντιπροσωπεύει το 60% των άμεσων ξένων επενδύσεων στο έδαφός της.
Ευελιξία
Στο μεταξύ, άλλος αξιωματούχος της Ε.Ε. που μίλησε στους Financial Times σε καθεστώς ανωνυμίας υπογράμμισε πως η Ε.Ε. έχει επιδείξει ευελιξία και ετοιμότητα στην επιβολή δασμών σε προϊόντα, αλλά έως τώρα δίσταζε να επεκτείνει τα αντίποινά της σε νέους τομείς, όπως ο ζωτικός τομέας των υπηρεσιών και τα πνευματικά δικαιώματα. Ολα δείχνουν, όμως, πως αυτή τη φορά είναι έτοιμη να το κάνει και γενικώς να χρησιμοποιήσει κάθε όπλο για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και να αντικρούσει την επιθετικότητα του Ντόναλντ Τραμπ. Αυτό προκύπτει και από τα ελάχιστα που αποκάλυψαν οι αξιωματούχοι της Ε.Ε. για όσα συζητήθηκαν στο συνέδριο των υπουργών Εμπορίου της Ε.Ε. που έγινε την Τρίτη στη Βαρσοβία. Ερωτώμενος σχετικώς, ο επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς τόνισε πως ο ίδιος θα ήθελε να διαπραγματευτεί με την Ουάσιγκτον έτσι ώστε να αποφευχθεί ένας πόλεμος δασμών, αλλά πρόσθεσε κατηγορηματικά ότι «αν όμως δεχθούμε χτύπημα, θα αντιδράσουμε σταθερά».
Διπλωματική πηγή της Ε.Ε. που προτίμησε την ανωνυμία τόνισε, πάντως, πως ορισμένα κράτη-μέλη ανησυχούν για τις επιπτώσεις που θα είχε τώρα ένας εμπορικός πόλεμος με την υπερδύναμη, δεδομένου ότι είναι πολύ χαμηλοί οι ρυθμοί ανάπτυξης της Ε.Ε., ενώ οι δύο μεγαλύτερες ευρωπαϊκές οικονομίες, η Γερμανία και η Γαλλία, βρίσκονται σε ιδιαιτέρως δεινή θέση, με την πρώτη σε ύφεση και τη δεύτερη σε στασιμότητα. Τα περιθώρια όμως στενεύουν, καθώς την περασμένη εβδομάδα ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε πως θα επιβάλει «οπωσδήποτε» δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα επειδή η Ε.Ε. διεξάγει έρευνες κατά των αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών αλλά και επειδή η Ευρώπη έχει τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα από το διμερές εμπόριό της με τις ΗΠΑ.
