Kathimerini.gr
Μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες, οι τζιχαντιστές και οι σύμμαχοί τους στη Συρία κατάφεραν να σαρώσουν τεράστια τμήματα της χώρας και εν τέλει να προελάσουν μέχρι τη Δαμασκό, ανατρέποντας τον πρόεδρο, Μπασάρ Αλ Ασαντ.
Δεκατρία χρόνια μετά την έναρξη του εμφύλιου πολέμου της Συρίας, εικόνες και βίντεο με πανηγυρισμούς για την πτώση του καθεστώτος Ασαντ έκαναν τον γύρο του κόσμου. Ωστόσο, το μέλλον της Συρίας παραμένει αβέβαιο καθώς συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται διαφορετικές ομάδες ανταρτών που ελέγχουν διαφορετικά τμήματα της χώρας.
Η επίθεση που οδήγησε στην πτώση του καθεστώτος έγινε υπό την ηγεσία της τζιχαντιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Αλ Ταχρίρ (HTS) και μπορεί οι ισλαμιστές αντάρτες να ελέγχουν τις κυριότερες πόλεις της Συρίας, αλλά δεν κυβερνούν όλη τη χώρα. Για παράδειγμα, η βορειοανατολική Συρία ελέγχεται από κουρδικές οργανώσεις ενώ σε άλλες περιοχές τον έλεγχο έχουν αντάρτες που υποστηρίζονται άμεσα από την Τουρκία.
Με κόκκινο οι περιοχές που ελέγχουν οι τζιχαντιστές του HTS και οι σύμμαχοί τους. Με κίτρινο οι περιοχές που ελέγχουν η Τουρκία και οι υποστηριζόμενοι από την Τουρκία αντάρτες. Με πορτοκαλί οι περιοχές που ελέχουν ομάδες ανταρτών – Φωτ.: ISW / BBC
Η προέλαση των τζιχαντιστών
Με τα μέτωπα «παγωμένα» επί χρόνια, οι τζιχαντιστές ξεκίνησαν στα τέλη Νοεμβρίου την επίθεσή τους η οποία οδήγησε τελικά στην πτώση του Ασαντ. Αφού κατέλαβαν το Χαλέπι, συνέχισαν την επίθεσή τους, κινούμενοι νότια για να πάρουν τον έλεγχο της πόλης Χάμα την περασμένη Πέμπτη. Η προέλαση συνεχίστηκε με ταχύτητα και σύντομα καταλήφθηκε και η Χομς. Τα χαράματα της Κυριακής οι κυβερνητικές δυνάμεις έχασαν την πρωτεύουσα Δαμασκό.
Η προέλαση των ισλαμιστών ανταρτών από το Χαλέπι μέχρι τη Δαμασκό – Φωτ.: ISW / BBC
Η αντίδραση του Ισραήλ
Με φόντο τη μετάβαση της εξουσίας στη Συρία, ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη φέρονται να έχουν πραγματοποιήσει εκατοντάδες αεροπορικά πλήγματα τα τελευταία 24ωρα σε ολόκληρη τη χώρα. Το Ισραήλ φέρεται να βομβαρδίζει στρατιωτικές εγκαταστάσεις του άλλοτε κυβερνητικού συριακού στρατού, όπως αποθήκες όπλων, αποθήκες πυρομαχικών, αεροδρόμια, ναυτικές βάσεις και ερευνητικά κέντρα.
Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο αναφέρει ότι έχει καταγράψει περισσότερα από 300 πλήγματα του Ισραήλ στη Συρία από την πτώση του καθεστώτος Ασαντ την Κυριακή, μεταξύ άλλων και στη Δαμασκό. Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι οι ενέργειές του αποσκοπούν στο να αποτρέψουν το ενδεχόμενο τα όπλα να περάσουν «στα χέρια εξτρεμιστών», καθώς η Συρία περνά στη μετα-Ασαντ εποχή.
Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί στη Συρία από τις 8 Δεκεμβρίου – Φωτ.: ΙSW / Syrian Observatory for Human Rights / BBC
Το Ισραήλ έχει επίσης εισβάλει στην αποστρατιωτικοποιημένη «νεκρή» ζώνη πέραν των κατεχόμενων περιοχών στα Υψίπεδα του Γκολάν, λέγοντας ότι η συμφωνία του 1974 με τη Συρία «κατέρρευσε» λόγω της πτώσης του Ασαντ. Παράλληλα, διέψευσε ότι ισραηλινά άρματα μάχης πλησιάζουν τη Δαμασκό, αλλά επιβεβαίωσε ότι έχει στρατεύματα τα οποία επιχειρούν στο συριακό έδαφος πέραν της νεκρής ζώνης.
Τα Υψίπεδα του Γκολάν είναι ένα βραχώδες οροπέδιο περίπου 60 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Δαμασκού. Το Ισραήλ κατέλαβε την περιοχή από τη Συρία στα τελευταία στάδια του Πολέμου των Εξι Ημερών το 1967 και προχώρησε σε μονομερή προσάρτηση το 1981. Η κίνηση αυτή δεν έχει αναγνωριστεί από κανένα κράτος διεθνώς πλην των Ηνωμένων Πολιτειών.
Τα Υψίπεδα του Γκολάν – Φωτ.: ISW / BBC
Η κατάσταση στη βόρεια Συρία
Στη βόρεια πόλη του Μανμπίτζ σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ ανταρτών, υποστηριζόμενων από την Τουρκία δυνάμεων και δυνάμεων των Κούρδων. Και οι δύο πλευρές ισχυρίστηκαν ότι έχουν καταλάβει τμήματα της πόλης και οι μάχες φέρονται να συνεχίζονται σε ορισμένες γειτονιές.
Αναλυτές του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου δήλωσαν ότι δεν μπορούν ακόμη να εξακριβώσουν ποιος έχει τον έλεγχο της Μανμπίτζ.
Με μωβ χρώμα οι Κούρδοι και με κίτρινο οι αντάρτες που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Στο σκούρο μωβ χρώμα διεξάγονται μάχες μεταξύ των δύο πλευρών για τον έλεγχο της Μανμπίτζ – Φωτ.: ISW / BBC
Πού βρίσκονται οι ρωσικές βάσεις;
Το 2015, η Ρωσία έστειλε χιλιάδες στρατιώτες στη Συρία για να βοηθήσει τον Ασαντ. Σε αντάλλαγμα, η Ρωσία έλαβε 49ετή μίσθωση δύο στρατιωτικών βάσεων στα παράλια της χώρας.
Το λιμάνι της Ταρτούς είναι η μόνη μεγάλη υπερπόντια ναυτική βάση της Ρωσίας και επίσης η μόνη ναυτική βάση της στη Μεσόγειο. Μαζί με την αεροπορική βάση στο Χμεινίμ κοντά στη Λατάκια, η οποία χρησιμοποιείται συχνά για τις πτήσεις προς την Αφρική, οι δύο βάσεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ικανότητα της Ρωσίας να προβάλει ισχύ σε περιφερειακό επίπεδο.
Το Κρεμλίνο έχει δηλώσει ότι θα διεξαγάγει συζητήσεις με τη νέα διοίκηση της Συρίας σχετικά με το μέλλον και των δύο στρατιωτικών βάσεων.
Και οι δύο στρατιωτικές βάσεις της Ρωσίας βρίσκονται στα παράλια της Συρίας στη Μεσόγειο – Φωτ.: Open Street Map / Google
