Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου συγκαλεί εκ νέου το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο, το οποίο θα συνεδριάσει στις 2 μ.μ. για να αποφασίσει τις επόμενες ενέργειές του σε απάντηση για την επίθεση με drone και πυραύλους από το Ιράν το Σαββατοκύριακο, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή που επικαλείται το Reuters.
Το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο, αποτελούμενο από τον Νετανιάχου, τον υπουργό Aμυνας Γιόαβ Γκάλαντ, τον πρώην υπουργό Αμυνας Μπένι Γκαντς και αρκετούς παρατηρητές, είχε συνεδριάσει και το βράδυ της Κυριακής χωρίς να λάβει συγκεκριμένες αποφάσεις.
Οπως έγινε γνωστό μετά τη χθεσινή συνεδρίαση, το Ισραήλ θα απαντήσει με τον τρόπο και κατά τη χρονική στιγμή που θα επιλέξει.
Ακροδεξιά μέλη της κυβέρνησης του Νετανιάχου έχουν ζητήσει ταχεία, επιθετική απάντηση.
Ωστόσο, αυξάνεται η διεθνής πίεση προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό να μην προχωρήσει σε αντίποινα έναντι του Ιράν, που θα απειλούσαν να σύρουν την περιοχή σε ολοκληρωτικό πόλεμο.
Εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προέτρεψε την ισραηλινή κυβέρνηση να αρκεστεί στη «νίκη» επί της Τεχεράνης, κατά την επίθεση που δέχτηκε το Ισραήλ το Σαββατοκύριακο, την πρώτη επί του εδάφους του, και να μην προβεί σε αντίποινα. Επιπλέον, η Ουάσιγκτον ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ δεν θα συμμετάσχουν σε αντίποινα κατά του Ιράν.
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης προέτρεψαν επίσης και τις δύο χώρες δημοσίως σε αυτοσυγκράτηση. «Ο τερματισμός της κρίσης στη Γάζα το συντομότερο δυνατό, κυρίως μέσω μιας άμεσης κατάπαυσης του πυρός, θα κάνει τη διαφορά», υπογράμμισε επίσης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Η Γαλλία θα κάνει ό,τι μπορεί για να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν στη Μέση Ανατολή, ανέφερε ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Το Ισραήλ πρέπει να σκέφτεται με το «κεφάλι και όχι με την καρδιά» καθώς ζυγίζει την απάντηση, ανέφερε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέβιντ Κάμερον.
«Περαιτέρω κλιμάκωση δεν είναι προς το συμφέρον κανενός. Ως εκ τούτου, φυσικά, υποστηρίζουμε ότι όλες οι διαφωνίες θα πρέπει επιλύονται αποκλειστικά με πολιτικές και διπλωματικές μεθόδους», ανέφερε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. Το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας απηύθυνε επίσης έκκληση για ηρεμία.
Το ενδεχόμενο αντιποίνων του Ισραήλ προκαλεί σφοδρότερες αντιδράσεις αραβικών κρατών όπως η Ιορδανία και η Σαουδική Αραβία, που αναζητούν εξισορροπημένη στάση, η οποία θα διασφαλίζει την εσωτερική τους σταθερότητα χωρίς να υπονομεύει την προοπτική συνεργασίας τους με τις ΗΠΑ, ακόμη και με το Ισραήλ.
Ενα χτύπημα του Ισραήλ κατά του Ιράν θα τους απέτρεπε από το να συμμετάσχουν σε συνασπισμό μαζί του.
Η επίθεση του Ιράν
Το Ιράν, απαντώντας για την επίθεση εναντίον της πρεσβείας του στη Δαμασκό της Συρίας, την 1η Απριλίου, κατά την οποία σκοτώθηκαν δύο στρατιωτικοί του σύμβουλοι και άλλοι αξιωματούχοι, προέβη το βράδυ του Σαββάτου σε αντίποινα.
Η επίθεση ήταν μεγαλύτερη από ό,τι περίμεναν πολλοί αναλυτές. Για πρώτη φορά το Ιράν εκτόξευσε όπλα –περίπου 300 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, πυραύλους κρουζ και βαλλιστικούς πυραύλους– από το έδαφός του στο έδαφος του Ισραήλ.
Σχεδόν όλα αναχαιτίστηκαν από την αεράμυνα του Ισραήλ, την οποία ενίσχυσαν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Ιορδανία.
Το Ιράν επιχείρησε να αποκαταστήσει το αίσθημα ισχύος ως προς τις δυνατότητες αποτροπής που διαθέτει, που επλήγη μετά την επίθεση στο προξενείο του. Κάτι που αποδείχθηκε δύσκολο, καθώς το Ισραήλ και οι σύμμαχοί του αναχαίτισαν σχεδόν όλα τα βλήματα που εκτοξεύτηκαν εναντίον τους.
Ωστόσο, δεν ήταν μία πλήρους κλίμακας επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ και των συμμάχων του. Η Τεχεράνη ενισχύει τις δυνάμεις της με πυραύλους εδώ και χρόνια. Θα μπορούσε να έχει εκτοξεύσει πολύ περισσότερα όπλα.
Επιπλέον, η Χεζμπολάχ στον Λίβανο θα μπορούσε να είχε πάρει μέρος σε μία ολομέτωπη επίθεση, αλλά δεν το έκανε. Η πολιτοφυλακή του Λιβάνου είναι ο ισχυρότερος σύμμαχος του Ιράν και διαθέτει αξιόλογο οπλοστάσιο με πυραύλους και ρουκέτες.
Το Ιράν έχει καταστήσει σαφές ότι επιδιώκει να σταματήσει περαιτέρω κλιμάκωση. Ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε την «απάντησή» του για την επίθεση στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό και διαμήνυσε ότι θα προχωρήσει σε νέα αντίποινα μόνο εάν δεχθεί νέα επίθεση.
Η «νίκη» του Ισραήλ
Ο Νετανιάχου, τις προηγούμενες εβδομάδες, είχε βρεθεί σε κλοιό πίεσης λόγω της ανθρωπιστικής καταστροφής και της αποτυχίας του Ισραήλ να επιτύχει τους πολεμικούς του στόχους για απελευθέρωση των ομήρων και συντριβή της Χαμάς.
Μετά την επίθεση από το Ιράν, η διεθνής προσοχή μετατοπίστηκε. Πριν από λίγες ημέρες, τα βλέμματα ήταν στραμμένα στη ρήξη Μπάιντεν – Νετανιάχου σχετικά με τον κίνδυνο λιμού που δημιούργησε ο αποκλεισμός της Γάζας από το Ισραήλ και το ενδεχόμενο χερσαίας επίθεσης στη Ράφα στον Νότο του παλαιστινιακού θυλάκου. Τώρα γίνεται λόγος για ενότητα.
Ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας, Γιόαβ Γκάλαντ, δήλωσε ότι η επιτυχής αναχαίτιση της επίθεσης από την αεροπορία της χώρας και αρκετούς συμμάχους ήταν ευκαιρία για νέα «στρατηγική συμμαχία» κατά του Ιράν.
Ο Νετανιάχου ενίσχυσε και την εικόνα του ως αποφασιστικός ηγέτης και προστάτης του λαού του, παρόλο που πολλοί πολιτικοί του αντίπαλοι στο Ισραήλ απαιτούν την απομάκρυνσή του και ισχυρίζονται ότι οι πολιτικές του πριν από τις 7 Οκτωβρίου οδήγησαν τη Χαμάς στο να πιστέψει ότι το Ισραήλ ήταν ευάλωτο.
Πλέον, δέχεται νέες πιέσεις να ζυγίσει την απάντησή του, προκειμένου να μην προκαλέσει διεθνείς συμμάχους, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, που τον βοήθησαν να αποκρούσει την ιρανική επίθεση και τώρα του ζητούν να αποφύγει κλιμάκωση.
Ο κίνδυνος εξάπλωσης
Ο Μπάιντεν επανέλαβε την υπόσχεσή του για «αλύγιστη» βοήθεια προς το Ισραήλ, ωστόσο απαίτησε αυτοσυγκράτηση.
Εκκληση για αυτοσυγκράτηση απηύθυνε και ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Ο Γκουτέρες δήλωσε ότι είναι «καιρός να κάνουμε ένα βήμα πίσω από το χείλος του γκρεμού», μετά την πρώτη άμεση επίθεση του Ιράν κατά του Ισραήλ.
Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να υποθέσουμε ότι η κρίση Ιράν – Ισραήλ έχει τελειώσει, ανέφερε αναλυτής με εξειδίκευση στο Ιράν, τονίζοντας ότι η απειλή περιφερειακής πυρκαγιάς παραμένει, παρόλο που δεν έχει υπάρξει απάντηση στα ιρανικά πλήγματα.
«Είναι πολύ νωρίς για ανακούφιση: και τα δύο κράτη εξακολουθούν να κραδαίνουν τα όπλα τους και το Ισραήλ ενδέχεται να απαντήσει στις επιθέσεις του Ιράν με περισσότερα πλήγματα. Τα δύο κράτη θα μπορούσαν να συνεχίσουν να ανταλλάσσουν κλιμακούμενα χτυπήματα που θα οδηγούσαν σε επεκτεινόμενο πόλεμο», προειδοποίησε ο Αλί Βάεζ, επικεφαλής του Iran Project στο International Crisis Group, σύμφωνα με το Al Jazeera.
«Εάν το Ισραήλ απαντήσει με πλήγματα σε ιρανικό έδαφος, η κατάσταση θα μπορούσε γρήγορα να εκτραχυνθεί. Τα δύο κράτη θα μπορούσαν να βρεθούν αντιμέτωπα με διαρκείς, άμεσες εχθροπραξίες που θα είχαν ως αποτέλεσμα μεγάλες απώλειες και περαιτέρω αποσταθεροποίηση σε μία ήδη επικίνδυνη περιοχή. Μία τέτοια σύγκρουση θα μπορούσε να εξαπλωθεί γρήγορα», επισήμανε ο αναλυτής.
Πιθανός αντίκτυπος στη Γάζα
Πάντως, οι ισραηλινοί στρατιωτικοί αναλυτές είναι διχασμένοι σχετικά με το αν μια πιο άμεση αντιπαράθεση του Ισραήλ με το Ιράν θα είχε αντίκτυπο στον πόλεμο στη Γάζα, ο οποίος έχει εισέλθει στον έβδομο μήνα του.
Ο πόλεμος στον παλαιστινιακό θύλακο εξαρτάται κυρίως από το αν το Ισραήλ θα αποφασίσει να καταδιώξει τη Χαμάς στη νότια πόλη Ράφα, όπου έχουν καταφύγει περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι, εν μέσω ανθρωπιστικής κρίσης.
Ο Σλόμο Μπρομ, ταξίαρχος εν αποστρατεία και πρώην επικεφαλής του τμήματος στρατηγικού σχεδιασμού του ισραηλινού στρατού, δήλωσε ότι αν το Ισραήλ απαντήσει με σημαντική δύναμη στην ιρανική επίθεση, θα μπορούσε να πυροδοτήσει πολυμέτωπο πόλεμο που θα ανάγκαζε την ισραηλινή ηγεσία να μετατοπίσει την προσοχή της μακριά από τη Γάζα.
Σε περίπτωση σημαντικής περιφερειακής κλιμάκωσης, ανέφερε ο στρατηγός Μπρομ, σύμφωνα με τους ΝΥΤ, το Ισραήλ θα μπορούσε να επιλέξει να καθυστερήσει τα σχέδιά του να εισβάλει στη Ράφα, την οποία Ισραηλινοί αξιωματούχοι περιγράφουν ως το τελευταίο προπύργιο της Χαμάς.
Ο Νετανιάχου έχει δεσμευτεί να στείλει χερσαίες δυνάμεις εκεί, παρά τις διεθνείς πιέσεις να αναστείλει την επιχείρηση.
Ισραηλινός αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας επίσης στους ΝΥΤ, ανέφερε αντίθετα ότι η ιρανική επίθεση δεν θα έχει επίδραση στο σχέδιο του στρατού να εισβάλει στη Ράφα.
Ευρείας κλίμακας άμεση αντιπαράθεση με το Ιράν θα μπορούσε ενδεχομένως να φέρει το τέλος του πολέμου στη Γάζα, επέμεινε από την πλευρά του ο στρατηγός Μπρομ.
Ωστόσο, για να τερματιστεί ο πόλεμος με έναν τέτοιο τρόπο, θα χρειαζόταν ευρύτερη εκεχειρία που θα περιελάμβανε πολλά μέρη, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, του Ιράν και των υποστηριζόμενων από το Ιράν οργανώσεων Χαμάς και Χεζμπολάχ.
«Υπάρχει η ιδέα ότι για να επιλυθεί μία κρίση, η κατάσταση πρέπει πρώτα να χειροτερέψει», πρόσθεσε ο ίδιος, εξηγώντας ότι μετά την κλιμάκωση, θα ακολουθούσε συνολική κατάπαυση του πυρός με το Ιράν που θα μπορούσε να ωθήσει τη χώρα να καλέσει τους περιφερειακούς εντολοδόχους της να σταματήσουν να πολεμούν εναντίον του Ισραήλ.
Τα μέλη του πολεμικού υπουργικού συμβουλίου του Ισραήλ δεν εξέδωσαν επίσημη δήλωση μετά τη συνάντησή τους την Κυριακή, ωστόσο, Ισραηλινός αξιωματούχος ανέφερε ότι η χώρα θα απαντήσει στην ιρανική επίθεση – αν και υπήρχε σημαντική αβεβαιότητα ως προς το πότε και το πώς.
Παρόλα αυτά, κάποιοι αναλυτές επισήμαναν ότι η επιτυχία του συνασπισμού που απέκρουσε την ιρανική επίθεση, ο οποίος περιελάμβανε δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών, της Βρετανίας και της Ιορδανίας, θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για το Ισραήλ ώστε αξιοποιώντας τη δυναμική να ξεπεράσει τη διεθνή κριτική και να τερματίσει τον πόλεμο στη Γάζα.
Κάτι που ωστόσο, θα ήταν κόντρα στη δέσμευση του Νετανιάχου για «ολοκληρωτική νίκη» και κατάκτηση της Ράφα.
«Μετρώντας» στρατιωτικές δυνάμεις
Το Ιράν είναι πολύ μεγαλύτερο από το Ισραήλ γεωγραφικά και έχει πληθυσμό σχεδόν 90 εκατομμυρίων, περίπου δέκα φορές μεγαλύτερο από το Ισραήλ αλλά αυτό δεν μεταφράζεται σε μεγαλύτερη στρατιωτική ισχύ.
Το Ιράν έχει επενδύσει πολλά σε πυραύλους και drones. Εχει τεράστιο οπλοστάσιο. Επιλέον, παρέχει σημαντικά ποσά σε οργανώσεις που ελέγχει στην περιοχή, όπως οι Χούθι στην Υεμένη και η Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Υστερεί, ωστόσο, σε σύγχρονα συστήματα αεράμυνας και μαχητικά αεροσκάφη. Η Ρωσία εκτιμάται ότι συνεργάζεται με το Ιράν για να τα βελτιώσει, σε αντάλλαγμα για τη στρατιωτική υποστήριξη που παρείχε η Τεχεράνη στη Μόσχα στον πόλεμό της με την Ουκρανία – κυρίως με τη μορφή μη επανδρωμένων αεροσκαφών Shahed που φέρεται να κατασκευάζουν τώρα οι ίδιοι οι Ρώσοι.
Αντίθετα, το Ισραήλ διαθέτει μία από τις πιο προηγμένες αεροπορικές δυνάμεις στον κόσμο. Σύμφωνα με το IISS, το Ισραήλ διαθέτει τουλάχιστον 14 μοίρες τζετ – συμπεριλαμβανομένων των F15, F16 και των πιο πρόσφατων μαχητικών stealth F-35.
Το Ισραήλ έχει επίσης εμπειρία σε χτυπήματα βαθιά μέσα σε εχθρικά εδάφη.
