ΑΛΕΞ ΤΡΑΒΕΛΙ, ΟΥΕΪ ΚΑΪ / THE NEW YORK TIMES
Κρίσιμη γεωπολιτική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι η Ινδία φέρεται να έχει ήδη ξεπεράσει την Κίνα σε πληθυσμό, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ. Με 1,428 δισ. κατοίκους, η Ινδία είναι πια πολυπληθέστερη από την ηπειρωτική Κίνα. Την ίδια ώρα, η συρρίκνωση του κινεζικού πληθυσμού αναμένεται να συνεχισθεί και το δημογραφικό άνοιγμα μεταξύ των δύο κρατών θα εξακολουθήσει να διευρύνεται με το πέρας του χρόνου.
Η δημογραφική άνοδος της Ινδίας προκαλεί τον φθόνο πολλών ανεπτυγμένων κρατών με γερασμένο πληθυσμό.
Μέσα στον Ιούνιο η Ινδία αναμένεται να αναδειχθεί η πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη, ξεπερνώντας την Κίνα κατά τρία εκατομμύρια. A.P. Photo / Rajanish Kakade, File
– Μπορεί η Ινδία να εκμεταλλευθεί το μέγεθός της;
– Οι δύο χώρες επιδίωξαν στο παρελθόν να περιορίσουν την αύξηση του πληθυσμού τους, αν και μόνο η Κίνα επέβαλε περιορισμούς στις γεννήσεις. Οι μέθοδοι αυτές, όμως, εγκαταλείφθηκαν οριστικά. Η δημογραφική άνοδος της Ινδίας προκαλεί, στο μεταξύ, τον φθόνο πολλών ανεπτυγμένων κρατών με γερασμένο πληθυσμό. Οι Ινδοί ζουν περισσότερο, χωρίς το ποσοστό της γεννητικότητας να έχει υποχωρήσει στο παραμικρό τα τελευταία χρόνια. Σε αντίθεση με την Κίνα, η Ινδία δεν αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις τής «πολιτικής τού ενός παιδιού». Παρότι η Ινδία πλήττει βάναυσα το περιβάλλον προκειμένου να σιτίσει τον πληθυσμό της, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου προστατεύει από φαινόμενα όπως οι λιμοί του παρελθόντος και κάνει πολλούς να μιλούν για «αιώνα της Ινδίας».
– Θα απολαύσει η Ινδία οφέλη από το «θετικό δημογραφικό ισοζύγιο»;
– Η ύπαρξη διογκούμενης δεξαμενής εργατικού δυναμικού είναι ένα από τα δυνατά σημεία της Ινδίας. Ποσοστό άνω του 75% του πληθυσμού είναι μεταξύ 15 και 59 ετών. Η ευκαιρία αυτή κρύβει, όμως, μεγάλους κινδύνους. Το θετικό δημογραφικό ισοζύγιο μπορεί να εξελιχθεί σε καταστροφή. Παρότι η Ινδία κέρδισε πρόσφατα τον τίτλο της ταχύτερα αναπτυσσόμενης μεγάλης οικονομίας, ουδέποτε επεκτάθηκε επαρκώς προκειμένου να παραγάγει θέσεις εργασίας για όλους. Η χώρα πρέπει να δημιουργεί 9 εκατομμύρια θέσεις εργασίας κάθε χρόνο προκειμένου να διατηρήσει τον αναπτυξιακό της ρυθμό. Η Ινδία απειλείται από την υποαπασχόληση, με τους μισθούς να παραμένουν «παγωμένοι» εδώ και οκτώ χρόνια. Η οικονομική ανάπτυξη χωρίς παράλληλη αύξηση των θέσεων εργασίας καταδικάζει την ινδική κοινωνία σε μόνιμη ανισότητα, ενισχύοντας τις πιθανότητες αναταραχής.
– Μπορεί η Ινδία να προσελκύσει περισσότερες γυναίκες στην αγορά εργασίας;
– Η Ινδία εμφανίζει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά γυναικείας απασχόλησης στον κόσμο, ξεπερνώντας ελάχιστα το 20%. Το ποσοστό εργαζόμενων γυναικών στην Κίνα είναι διπλάσιο, υψηλότερο από αυτό των ΗΠΑ και του παγκόσμιου μέσου όρου. Πολύ ανησυχητική είναι η υποχώρηση του ποσοστού γυναικών στην αγορά εργασίας στην Ινδία, παρά τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Οικονομολόγοι αποδίδουν το φαινόμενο στις ιδιαίτερα χαμηλές αμοιβές για την εργασία των γυναικών στην Ινδία, που πείθουν τις Ινδές να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους αμέσως μόλις το εισόδημα της οικογένειας το επιτρέψει.
– Μπορεί η Ινδία να χαράξει αυτόνομη πορεία προς την ευμάρεια;
– Το κινεζικό μοντέλο δεν μπορεί να αποτελέσει σωστό πρότυπο για την Ινδία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 η Κίνα υιοθέτησε το παράδειγμα άλλων οικονομιών της ανατολικής Ασίας (Ιαπωνία, Νότια Κορέα, Ταϊβάν) για να γίνει κυρίαρχη εξαγωγική δύναμη. Η Ινδία αντιμετωπίζει σημαντικά προσκόμματα σε μια τέτοια προσπάθεια, όπως η κρατική αναποτελεσματικότητα, οι ανεπαρκείς υποδομές, οι περιορισμένες δαπάνες στην παιδεία και στην υγεία και η νομοθεσία που περιορίζει τη χρήση γης. Το πρόγραμμα ενίσχυσης της εθνικής βιομηχανίας, που εγκαινίασε πριν από οκτώ χρόνια ο πρόεδρος Μόντι, δεν έχει αποδώσει καρπούς. Ορισμένοι τομείς προσφέρουν όμως σημαντικές ελπίδες, όπως η κατασκευή ημιαγωγών και ο τομέας των διαδικτυακών υπηρεσιών.
