«Δεν σχεδιάζουμε να καταλάβουμε το ουκρανικό έδαφος. Δεν σκοπεύουμε να επιβάλουμε τίποτα σε κανέναν με τη βία», δήλωνε τότε ο Πούτιν, «αλλά οι δηλώσεις του τώρα φαίνονται σχεδόν γραφικές υπό το πρίσμα ενός βάναυσου πολέμου για τη διατήρηση και την επέκταση εδαφών στην Ουκρανία που κατέχουν στρατεύματά» της Ρωσίας, σχολιάζει η Washington Post.
Ο Πούτιν προβάλει τώρα την εικόνα ενός πολέμου που έχει προκληθεί από τη Δύση και απειλεί την ύπαρξη της Ρωσίας. Και το αφήγημα αυτό βρίσκει απήχηση, ιδίως στον «παγκόσμιο νότο» όπου ορισμένες χώρες θεωρούν πως οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επεμβατική στρατηγική. Πρόκειται για χώρες που δεν πήραν ανοιχτά θέση.
Το ερώτημα για το κατά πόσο μαίνεται ένας «πόλεμος δι’ αντιπροσώπων» μεγάλων δυνάμεων στην Ουκρανία, έχει εξελιχθεί σε διανοητικό και πολιτικό «πεδίο μάχης». Στο λεξικό, ο αγγλικός όρος proxy περιγράφεται ως – ένα πρόσωπο ή μία οντότητα που έχει εξουσιοδοτηθεί να ενεργεί για λογαριασμό κάποιου άλλου. Αλλά για πολλούς έχει καταλήξει να σημαίνει «να στέλνεις κάποιον άλλο να κάνει τη δική σου βρωμοδουλειά», σχολιάζει η WP.
Δεκάδες εικόνες που διέρρευσαν πρόσφατα στο διαδίκτυο, πολλές με απόρρητες εκτιμήσεις του αμερικανικού στρατού και των μυστικών υπηρεσιών, καταδεικνύουν πόσο βαθιά εμπλέκονται οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδόν σε κάθε πτυχή του πολέμου, χωρίς φυσικά να έχουν σταλεί Αμερικανοί στρατιώτες, προσθέτει η αμερικανική εφημερίδα.
Πηγή Associated PressXάρτες απεικονίζουν τις θέσεις των στρατευμάτων, τα σχέδια μάχης και τις πιθανές εκδοχές στο πεδίο της μάχης, ακόμα και στις μικρότερες πόλεις, μαζί με τις θέσεις και την πολεμική ισχύ της ρωσικής άμυνας. Υπάρχουν κατάλογοι των οπλικών συστημάτων και των δύο πλευρών, εκτιμήσεις για τις απώλειες, περιλήψεις συνομιλιών που παρακολουθήθηκαν μυστικά, και αξιολογήσεις για τα πάντα, από τις δυνατότητες των ειδικών δυνάμεων μέχρι τα πυρομαχικά που έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί.
Οι διαρροές επιβεβαιώνουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποιούν την τεράστια γκάμα των εργαλείων κατασκοπείας και παρακολούθησης – συμπεριλαμβανομένων των δορυφόρων τελευταίας τεχνολογίας – για να κρατούν το Κίεβο «ένα βήμα μπροστά» από τα πολεμικά σχέδια της Μόσχας και να βοηθήσουν τους Ουκρανούς να πλήξουν τις ρωσικές δυνάμεις.
ΗΠΑ: Αμυντικός ο πόλεμος
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν απορρίπτουν κατηγορηματικά την ταμπέλα του «πολέμου δι’ αντιπροσώπου», υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για έναν αμυντικό πόλεμο που δεν ξεκίνησε η Ουκρανία, και ότι το Κίεβο μάχεται για την ίδια του την επιβίωση.
Παρότι διακυβεύονται αμερικανικά συμφέροντα στον πόλεμο, και οι ΗΠΑ έχουν νόμιμο δικαίωμα παροχής βοήθειας σε άλλη κυβέρνηση, η Ουκρανία λαμβάνει τις αποφάσεις για τις επιχειρήσεις στα εδάφη της.
«Είναι ένας πόλεμος που διάλεξε ο Πούτιν» δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν. «Δεν είμαστε σε πόλεμο με τη Ρωσία και δεν θα πάμε σε πόλεμο με τη Ρωσία (….) Ήταν εξαρχής επιλογή της Ρωσίας».
Όσο κι αν αληθεύει αυτό, η αμερικανική κυβέρνηση έχει προσφέρει στην Ουκρανία στρατιωτική και οικονομική βοήθεια άνω των 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μαζί με εξελιγμένα οπλικά συστήματα στα οποία έχει εκπαιδεύσει τις δυνάμεις του Κιέβου. Παράλληλα έχει φροντίσει για υποβοήθηση της στόχευσης σε πραγματικό χρόνο, παρατηρεί η Washington Post.
Ρεπουμπλικανικά πυρά εκ των έσω
Στο εσωτερικό, επικριτές της πολιτικής του Μπάιντεν απηχούν ανοιχτά κάποιες πτυχές της θέσης του Πούτιν. Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε ένα πρόσφατο βίντεο της προεκλογικής εκστρατείας, αποκάλεσε τον πόλεμο «μάχη δι’ αντιπροσώπων» και δήλωσε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν «προσποιείται ότι αγωνίζεται για την ελευθερία». Αντίθετα, είπε, οι υπέρμαχοι της παγκοσμιοποίησης της πλευράς Μπάιντεν τον χρησιμοποιούν για να αποσπάσουν την προσοχή των Αμερικανών «από τον όλεθρο που δημιουργούν εδώ στην πατρίδα».
Σε tweet του περασμένο μήνα, η βουλευτής των Ρεπουμπλικάνων Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, χαρακτήρισε τον πόλεμο «γελοίο», προσθέτοντας ότι η Ρωσία δεν αποτελούσε κίνδυνο για τις ΗΠΑ ή τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ. «Πληρώνουμε για… έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων με τη Ρωσία, αλλά δεν έχω δει λεπτομερή σχέδιά του Πούτιν για εισβολή στην Ευρώπη», πρόσθεσε. «Δεν πιστεύω τα ψέματα που μου λένε γι’ αυτό».
Αν και αργότερα αποκάλεσε τον Πούτιν «εγκληματία πολέμου», και ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης της Φλόριντα Ρον Ντε Σάντις, δήλωνε τον Φεβρουάριο στο “Fox & Friends”: «Δεν νομίζω ότι είναι προς το συμφέρον μας να εμπλακούμε σε έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων με την Κίνα, να εμπλακούμε για πράγματα όπως τα σύνορα ή για την Κριμαία».
Πηγή Associated Press
Στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη τον περασμένο Ιούνιο, ο Μπάιντεν προειδοποιούσε ότι οι Αμερικανοί θα πρέπει να είναι έτοιμοι να πληρώσουν πιο ακριβά την βενζίνη και την ηλεκτρική ενέργεια, «για όσο χρειαστεί» για να ηττηθεί η Ρωσία.
Ενώ ξεκαθάρισε ότι δεν θα επιχειρήσουν στρατεύματα των ΗΠΑ ή του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία, είπε ότι ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει με μια «στρατηγική αποτυχία» για τη Ρωσία. «Στην Ουκρανία δεν θα νικήσει ποτέ η Ρωσία. Ποτέ», έλεγε ο Αμερικανός πρόεδρος, στην επέτειο της έναρξης του πολέμου, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Κίεβο τον Φεβρουάριο.
Οι περισσότεροι δυτικοί σύμμαχοι συμφωνούν. «Ποιανού αντιπρόσωπος είναι ο Πούτιν; Είναι ένας πόλεμος κατοχής», είχε δηλώσει ο υπουργός Εξωτερικών της Λιθουανίας Γκαμπριέλιους Λάντσμπεργκις σε συνέντευξή του κατά τη διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον.
Ο Λάντσμπεργκις δεν είναι ο μόνος που κάνει λόγο για επεκτατικά σχέδια της Ρωσίας στον πόλεμο στην Ουκρανία. Σχεδόν όλοι οι δυτικοί εταίροι -που συλλογικά έχουν υποσχεθεί πάνω από 80 δισεκατομμύρια δολάρια για την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας- ζητούν όχι μόνο τη νίκη του Κιέβου, αλλά και την ήττα του Πούτιν.
Η θεωρία
Ενώ οι μάχες συνεχίζονται, μελετητές του διεθνούς δικαίου και αναλυτές συγκρούσεων διαφωνούν έντονα για το κατά πόσον η σύρραξη στην Ουκρανία συνιστά «πόλεμο δι’ αντιπροσώπων». Η σύντομη απάντηση είναι ότι αυτό εξαρτάται από τον ορισμό.
«Δυστυχώς για όσους θέλουν οι στρατηγικές έννοιες να είναι εξίσου ακριβείς με τα καλύτερα σύγχρονα όπλα, ο όρος “πόλεμος δι’ αντιπροσώπων» δεν έχει ένα νόημα με το οποίο να συμφωνούν όλοι, και χρησιμοποιείται με διαφορετικούς τρόπους», έγραψε ο Λόρενς Φρίντμαν, ομότιμος καθηγητής πολεμικών σπουδών στο King’s College του Λονδίνου, σε δοκίμιο που δημοσιεύθηκε τον Ιανουάριο στο βρετανικό New Statesman.
«Η βασική ιδέα είναι ότι βάζεις κάποιον άλλον να πολεμήσει για λογαριασμό σου», έγραψε ο Φρίντμαν, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει για την περίπτωση του πολέμου στην Ουκρανία.
Πηγή Associated Press
Αλλά ο Χαλ Μπραντς, καθηγητής στη Σχολή Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, θεωρεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους κάνουν αυτό ακριβώς στην Ουκρανία. «Η Ρωσία είναι ο στόχος ενός από τους πιο αδίστακτα αποτελεσματικούς πολέμους δι’ αντιπροσώπων στη σύγχρονη ιστορία», έγραψε σε άρθρο γνώμης στο Bloomberg λίγο μετά την έναρξη του πολέμου.
«Το “κλειδί” της στρατηγικής είναι να βρεθεί ένας αφοσιωμένος εταίρος στην περιοχή – ένας πληρεξούσιος που είναι πρόθυμος “να σκοτώσει και να πεθάνει” – και στη συνέχεια να προμηθευτεί αφειδώς όπλα, χρήματα και πληροφορίες που απαιτούνται για να επιφέρει συντριπτικά πλήγματα σε έναν ευάλωτο αντίπαλο», έγραψε ο Μπραντς. «Αυτό ακριβώς κάνουν σήμερα η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της στη Ρωσία».
Όμως οι Ηνωμένες Πολιτείες ούτε «βρήκαν», ούτε επιστράτευσαν την Ουκρανία για να πολεμήσει τη Ρωσία και «σίγουρα δεν της λένε τι να κάνει», λέει ο Φρίντμαν. «Η ουκρανική κυβέρνηση θέτει τους στόχους και οι Ουκρανοί διοικητές είναι υπεύθυνοι για τις επιχειρήσεις».
Το πιο σημαντικό είναι ότι οι στόχοι των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ είναι αμυντικοί -προστατεύοντας τη δική τους ανατολική πλευρά από τη ρωσική επέκταση και διασφαλίζοντας ότι τα εδαφικά κέρδη δεν μπορούν να παγιωθούν με τη βία. Tο ΝΑΤΟ έχει νόμιμο συμφέρον από την απόκρουση μιας πράξης «κατάφωρης επιθετικότητας», έγραψε ο Φρίντμαν.
Οι διαρροές
Έγγραφα που διέρρευσαν από το Πεντάγωνο φαίνεται πως καταγράφουν σημαντικές ρωσικές αδυναμίες, συμπεριλαμβανομένης της αποδυνάμωσης των επίλεκτων δυνάμεων στην πρώτη γραμμή του μετώπου – και δείχνουν ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ήταν σε θέση να συγκεντρώσουν ένα εξαιρετικό επίπεδο πληροφοριών σχετικά με τις ρωσικές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα ήταν σε θέση να υπολογίσουν πόσοι πύραυλοι φορτώνονται σε βομβαρδιστικά και, σε ορισμένες περιπτώσεις, για ποιους στόχους στην Ουκρανία προορίζονται.
Εν τω μεταξύ οι δυτικοί σύμμαχοι προσπαθούσαν να διατηρήσουν μια σταθερή ροή όπλων και πυρομαχικών προς την Ουκρανία.
Καθώς επικεντρώνονται στην παρούσα φάση του πολέμου πολλοί Αμερικανοί και Δυτικοί ηγέτες, αν και διστάζουν να το πουν δημοσίως, ιδιωτικώς δηλώνουν πεπεισμένοι πως οι λειτουργικές σχέσεις με τη Ρωσία δεν μπορούν να αποκατασταθούν όσο ο Πούτιν παραμένει στην εξουσία. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Πούτιν έχει δίκιο πως ο στόχος τους είναι να «τελειώσουν« τη Ρωσία.
«Το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε είναι η Ρωσία να κατακερματιστεί και η τύχη όλων αυτών των πυρηνικών όπλων να είναι αβέβαιη», δήλωσε πρόσφατα ο πρώην υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ και διευθυντής της CIA Ρόμπερτ Μ. Γκέιτς. «Χρειαζόμαστε ένα συνεκτικό ρωσικό κράτος και μια ισχυρή κυβέρνηση στη Μόσχα».
Πηγή: Washington Post
