Του Γιάννη Ιωάννου
Η έξοδος του «Aμπντουλχαμίντ» στην ανατολική Μεσόγειο δεν συνοδεύτηκε τελικά από την μετακίνηση του εντός περιοχής άσκησης κυριαρχικών δικαιωμάτων της ΚΔ (πχ τεμάχιο «6» επί της κυπριακής ΑΟΖ) αλλά ούτε και σε σημείο εγγύς του 28ου μεσημβρινού που θα δημιουργούσε προϋποθέσεις κρίσης -αντίστοιχης του 2020- μεταξύ Αθήνας κι Άγκυρας.
Στο εσωτερικό της χώρας δε την επόμενη ημέρα υπήρξαν αντιδράσεις από κύκλους «δεξιότερα» του Ερντογάν με τον ίδιο τον Τζιχάντ Γιαϊτζί, τον αντιναύαρχο εα και εμπνευστή του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» να επιτίθεται στον Ερντογάν: «Οι φόβοι μας έγιναν πραγματικότητα! Η πρώτη αποστολή του Αμπντουλχαμίντ Χαν είναι εντός χάρτη Σεβίλλης, που μας εγκλωβίζει μέσα στον κόλπο της Αττάλειας. Δεν ξέρουμε τι να πούμε...», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Τούρκος απόστρατος αξιωματικός. Αυτό που φαίνεται να προκύπτει, προς το παρόν, είναι πως τόσο η ΕΕ δια στόματος Βερολίνου όσο και οι ΗΠΑ λειτούργησαν παρασκηνιακά για να περάσουν το μήνυμα προς την Άγκυρα πως πιθανή γεώτρηση της ΤΡΑΟ σε αμφισβητούμενες περιοχές δεν θα ήταν, στην παρούσα συγκυρία, χωρίς επιπτώσεις.
Το παρασκήνιο
Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές της «Κ», η πρώτη νύξη μεταξύ Άγκυρας και Βερολίνου έγινε σε υψηλό πολιτικό επίπεδο με το δεύτερο να σινιαλιάρει στον Τούρκο σύμβουλο του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, πως γεώτρηση του «Αμπντουλχαμίντ» στην κυπριακή ΑΟΖ θα οδηγήσει, αναπόφευκτα, σε κυρώσεις προς την Τουρκία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης -στη τρέχουσα συγκυρία. Το εν λόγω μήνυμα φαίνεται πως μετέφερε και η Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αναλένα Μπέρμποκ στην πρόσφατη συνάντησή της με τον Τούρκο ομόλογό της, Τσαβούσογλου. Έμπειροι παρατηρητές επισημαίνουν στην «Κ» πως το μήνυμα δείχνει να έχει παραληφθεί από την Άγκυρα, χωρίς ωστόσο αυτό να μεταφράζεται απαραίτητα πως μετά το πέρας του Οκτωβρίου και την γεώτρηση ανοικτά της Αττάλειας, το τουρκικό πλωτό γεωτρύπανο δεν θα μπορούσε να μετακινηθεί -αναλόγως και των εξελίξεων στο εσωτερικό της Τουρκίας- εγγύτερα της Κύπρου ή εντός της ΑΟΖ της.
Παρακολουθεί η Ουάσιγκτον
Και η Ουάσιγκτον δείχνει να παρακολουθεί με ενδιαφέρον την επαναδραστηριοποίηση του τουρκικού γεωτρητικού προγράμματος στην ανατολική Μεσόγειο. Η μία πτυχή είναι η ενεργή εμπλοκή της αμερικανικής διπλωματίας (διαμεσολάβηση) στην περιοχή στο ζήτημα του διαλόγου Λιβάνου-Ισραήλ για την επίλυση ζητημάτων αμφισβητούμενων περιοχών επί των θαλασσίων συνόρων των δύο χωρών -πτυχή που συνδέεται και με το ερευνητικό πρόγραμμα των γεωτρήσεων στο πεδίο “Karish”. H δεύτερη, σύμφωνα με πηγές της «Κ», φαίνεται να είναι η διαβεβαίωση της Άγκυρας προς την αμερικανική πλευρά πως δεν θα προβούν, στο παρόν στάδιο, σε ερευνητικές γεωτρήσεις σε «αμφισβητούμενες περιοχές» -πτυχή που φωτογραφίζει περισσότερο την διάσταση των ελληνοτουρκικών σχέσεων κι όχι την εικόνα στην κυπριακή ΑΟΖ. Και διάσταση που σύμφωνα με έμπειρους παρατηρητές δεικνύει και την πολυπλοκότητα των αμερικανοτουρκικών σχέσεων την τρέχουσα περίοδο ιδίως σε ζητήματα που αφορούν τον πόλεμο στην Ουκρανία, το Συριακό και το ζήτημα των F-16/S-400.
