Kathimerini.gr
«Λίγοι περίμεναν πως θα έφτανε τόσο μακριά» σχολιάζει ο Economist στο κύριο άρθρο του, λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση των αναμενόμενων, πλην απρόβλεπτα σαρωτικών δασμών του Ντόναλντ Τραμπ.
Στο άρθρο γίνεται λόγος για μια συνταρακτική αλλαγή στην αμερικανική οικονομική στρατηγική, με τον Τραμπ να γνωστοποιεί από τον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου οριζόντιους δασμούς 10% σε όλες τις εισαγωγές, καθώς και υψηλότερους «ανταποδοτικούς» συντελεστές –πολύ υψηλότερους σε ορισμένες περιπτώσεις– σε μία προσπάθεια «εκδίκησης» των χωρών που, σύμφωνα με τον ίδιο, έχουν φερθεί μη έντιμα στην Αμερική.
«Συνυπολογίζοντας άλλους δασμούς που ανακοίνωσε από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, το αποτέλεσμα είναι ότι, μέσα σε δέκα εβδομάδες, ο Τραμπ έχει υψώσει ένα τείχος προστασίας γύρω από την αμερικανική οικονομία που μοιάζει με εκείνο των τελών του 1800», σημειώνεται στο δημοσίευμα.
Σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, τα μέτρα αυτά αποτελούν ένα επιχειρούμενο τέλος στην εποχή του ελεύθερου παγκόσμιου εμπορίου, ενός οικονομικού ανοίγματος που, όπως υποστήριξε, επέτρεψε σε άλλες χώρες να εκμεταλλεύονται την Αμερική.
«Επί χρόνια, οι σκληρά εργαζόμενοι Αμερικανοί πολίτες αναγκάζονταν να βρίσκονται στο περιθώριο, καθώς άλλα κράτη πλούτιζαν και ισχυροποιούνταν, εν μέρει εις βάρος μας. Τώρα είναι η σειρά μας να αναπτυχθούμε», είπε χαρακτηριστικά στην ομιλία του.
«Τον βολεύει να αγνοεί δύο γεγονότα, πως η παγκοσμιοποίηση έχει προσφέρει πρωτοφανή ευημερία στην Αμερική και ότι οι ΗΠΑ υπήρξαν ο κύριος “αρχιτέκτονας” των κανόνων που διέπουν το διεθνές εμπόριο. Τώρα, αν ο Τραμπ προχωρήσει έτσι, η οικονομική τάξη που οικοδομήθηκε αργά και σταθερά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο πνέει τα λοίσθια. Αντιθέτως, ο Τραμπ εκθείασε την ευημερία της Αμερικής στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν η χώρα ήταν πολύ φτωχότερη από ό,τι σήμερα», συνεχίζει το άρθρο.
Επιχειρήσεις, επενδυτές και διπλωμάτες προσπαθούν ακόμη να κατανοήσουν τις λεπτομέρειες των νέων αλλαγών. «Ομως, αν τις δούμε στο σύνολό τους, φαίνεται να είναι πιο ζοφερές από τα χειρότερα σενάρια για τις εμπορικές πολιτικές του που ευαγγελιζόταν ακόμη και πριν από λίγες ημέρες», εκτιμά ο Economist, που επικαλούμενος την εταιρεία ερευνών ISI Evercore σημειώνει πως οι εισαγωγές στην Αμερική θα αντιμετωπίζουν πλέον έναν σταθμισμένο μέσο δασμολογικό συντελεστή σχεδόν 29% – μια δραματική αύξηση από το 2% περίπου πέρυσι.
Καθώς οι οριζόντιοι δασμοί 10% για όλες τις χώρες θα τεθούν σε ισχύ στις 5 Απριλίου και οι ανταποδοτικοί –που στοχεύουν σε χώρες με μεγάλα πλεονάσματα στο διμερές εμπόριο με την Αμερική– στις 9 Απριλίου, ελάχιστο χρόνο προσαρμογής έχουν τόσο οι Αμερικανοί όσο και ο υπόλοιπος κόσμος.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, για τον υπολογισμό των αμοιβαίων συντελεστών σταθμίστηκαν οι δασμοί κάθε χώρας έναντι της Αμερικής, μαζί με άλλους παράγοντες, όπως η χειραγώγηση του νομίσματος και οι εμπορικοί φραγμοί, προτού το αποτέλεσμα διαιρεθεί περίπου στη μέση, «μια πράξη μεγάλης καλοσύνης», όπως το έθεσε ο ίδιος ο Τραμπ. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Economist, τα δεδομένα υποδηλώνουν πως μπορεί απλώς να εξετάστηκαν χονδροειδώς τα ελλείμματα της Αμερικής ως μερίδιο του διμερούς εμπορίου, προκειμένου να υπολογιστούν οι ανταποδοτικοί συντελεστές.
Ως συνέπεια αυτής της προσέγγισης, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα βρεθεί πλέον αντιμέτωπη με δασμούς 20%, με 26% η Ινδία και 46% το Βιετνάμ. Ο Τραμπ υποσχέθηκε επίσης να κλείσει ένα «παραθυράκι» που επιτρέπει στις ξένες εταιρείες, συνήθως κινεζικές, να στέλνουν προϊόντα αξίας κάτω των 800 δολαρίων στην Αμερική χωρίς δασμούς, μια ενέργεια που εκτιμάται πως θα προκαλούσε χάος στον κλάδο του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Σε μία κίνηση… επιείκιας, οι δασμοί σε συγκεκριμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας εισφοράς 25% στα αυτοκίνητα, θα εξαιρεθούν από τους συντελεστές της χώρας, πράγμα που σημαίνει ότι τα αυτοκίνητα που κατασκευάζονται για παράδειγμα στη Γερμανία θα αντιμετωπίζουν μόνο την προσαύξηση του 25%, χωρίς τον πρόσθετο δασμό της Ε.Ε. Η ίδια λογική ισχύει και για τις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα. Τα αγαθά από το Μεξικό και τον Καναδά, τους δύο μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής, θα είναι επίσης απαλλαγμένα από δασμούς, υπό την προϋπόθεση ότι συμμορφώνονται με την USMCA (ένα βορειοαμερικανικό εμπορικό σύμφωνο το οποίο ο Τραμπ είχε επαναδιαπραγματευτεί κατά την πρώτη του θητεία). Οσοι δεν το κάνουν, θα εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δασμούς 25%.
Μέχρι πρόσφατα πολλοί αναλυτές εστίαζαν την προσοχή τους σε δύο αισιόδοξες ερμηνείες της επιθετικής πολιτικής του προέδρου Τραμπ. Σύμφωνα με την πρώτη, ο Τραμπ απειλούσε να επιβάλει δασμούς κυρίως για να αποκτήσει διαπραγματευτικό πλεονέκτημα στις παραχωρήσεις που επεδίωκε από άλλες χώρες. Σύμφωνα με τη δεύτερη, το ενδιαφέρον του Τραμπ για το χρηματιστήριο θα τον ανάγκαζε να υπαναχωρήσει ως προς τους ανταποδοτικούς δασμούς, στην περίπτωση που οι επενδυτές αντιδρούσαν επιφυλακτικά ή με νευρικότητα.
Ωστόσο, όπως σχολιάζει ο Economist, και οι δύο αυτές αισιόδοξες εικασίες άρχισαν να καταρρέουν άμα τη αναλήψει των καθηκόντων του Τραμπ, με μπαράζ δασμολογικών αλλαγών και αποκορύφωμα τις χθεσινές ανακοινώσεις.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το επιχείρημα περί διαπραγματευτικού πλεονεκτήματος κατέπεσε, με τον Τραμπ να δηλώνει σταθερά σκεπτικιστής για το ελεύθερο εμπόριο και να θεωρεί πως η χώρα του πέφτει θύμα εκμετάλλευσης άλλων χωρών. Οσον αφορά το χρηματιστήριο, φάνηκε να υποβαθμίζει τη σημασία του, επιμένοντας ότι η πραγματική απόδειξη της επιτυχίας του θα προέλθει από την αναζωογόνηση των αμερικανικών εργοστασίων.
Αναταράξεις, όπως η πτώση των δεικτών της Wall Street, «είναι μόνο μια πρόγευση του πλήγματος που περιμένει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Λόγω του εκτεταμμένου εύρους των δασμών, από το Μπαγκλαντές έως το Βιετνάμ, που προμηθεύουν βασικά αγαθά στην Αμερική, οι τιμές είναι βέβαιο ότι θα ανέβουν. Ο πληθωρισμός, ο οποίος είχε αρχίσει να επιστρέφει αργά προς ένα ετήσιο ποσοστό 2%, μπορεί τώρα να ξεπεράσει το 4% πριν από το τέλος του έτους, σύμφωνα με την Capital Economics», σημειώνει ο Economist, επισημαίνοντας ωστόσο πως το πλήγμα στην οικονομική ανάπτυξη ενδέχεται να είναι πολύ σοβαρότερο απ’ό,τι έχει εκτιμηθεί έως τώρα. Η ύφεση είναι αναπόφευκτη, αν εφαρμοστούν πλήρως όσα ανακοινώθηκαν, αναφέρει το δημοσίευμα, επικαλούμενο τον Μαρκ Ζάντι του οίκου αξιολόγης Moody’s.
«Η βραχυπρόθεσμη ταλαιπωρία είναι ένα τίμημα που ο Τραμπ φαίνεται πρόθυμος να πληρώσει για να εκπληρώσει το όραμά του για την Αμερική. Εκτός από την αποκατάσταση της κατασκευαστικής υπεροχής της χώρας, οι δασμοί θα αποφέρουν, σύμφωνα πάντα με τον Τραμπ, “τρισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια δολάρια” σε έσοδα για την κυβέρνηση, επιτρέποντάς της να μειώσει τους φόρους και να αποπληρώσει το εθνικό χρέος».
«Τέτοιες προβλέψεις είναι εξωπραγματικές», αντιτείνει ο Economist. Και καταλήγει: «Η πρόσδεση σε ένα μεγάλο, μόνιμο δασμολογικό τείχος που προστατεύει μη ανταγωνιστικές εταιρείες θα υπερκαλύψει κάθε πιθανό όφελος. Αλλά ο Τραμπ είναι πεπεισμένος ότι, μέσα στην ευφυΐα του, έχει καταλάβει την απάτη που συνιστά το παγκόσμιο εμπόριο. Στην πραγματικότητα του Τραμπ, η Αμερική –η πλουσιότερη και πιο ισχυρή χώρα του κόσμου– είναι το θύμα και είναι καιρός να αντεπιτεθεί».
