Καθώς έβγαινε από το Οβάλ Γραφείο στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου για να χαιρετίσει τη συμφωνία της Τρίτης μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ, ο Τζο Μπάιντεν έδωσε το στίγμα των ακόμη πιο τολμηρών φιλοδοξιών του: «Η συμφωνία αυτή μάς υπενθυμίζει πως η ειρήνη είναι εφικτή. Επαναλαμβάνω: Η ειρήνη είναι εφικτή. Οσο ισχύει αυτό, δεν θα σταματήσω ούτε στιγμή για την επίτευξή της».
Το ερώτημα που εγείρεται τώρα, όπως συνοψίζουν οι New York Times, είναι αν η εκεχειρία στον Λίβανο θα είναι το διπλωματικό «κύκνειο άσμα» του Τζο Μπάιντεν στη Μέση Ανατολή ή ένα σκαλοπάτι σε ακόμη πιο σαρωτικές συμφωνίες που θα μπορούσαν να προλειάνουν τον δρόμο για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στη Γάζα και ενδεχομένως να θέσουν τα θεμέλια για έναν ευρύτερο περιφερειακό μετασχηματισμό.
Με μόλις 55 ημέρες να απομένουν για τη λήξη της θητείας του, ο Μπάιντεν δίνει αγώνα δρόμου με την Ιστορία: «Θα προτιμούσε να τον θυμούνται ως τον πρόεδρο που έβαλε τη Μέση Ανατολή σε τροχιά διευθέτησης των χρόνιων εχθροπραξιών αντί για κάποιον που παρέδωσε ένα χάος στον διάδοχό του», σχολιάζουν οι ΝΥΤ.
Με τη συμφωνία στον Λίβανο δρομολογημένη, ο Αμερικανός πρόεδρος πιέζει πλέον για μία κατάπαυση πυρός στην πολύπαθη Γάζα, σε συνεργασία με την Αίγυπτο, το Κατάρ και την Τουρκία, απευθύνοντας κάλεσμα τόσο στο Ισραήλ όσο και στη Χαμάς να αξιοποιήσουν τη συγκυρία.
«Και στη Γάζα αξίζουν ένα τέλος στις εχθροπραξίες και στον εκτοπισμό. Οι άνθρωποι εκεί έχουν βιώσει την κόλαση. Ο κόσμος τους κατέρρευσε. Πάρα πολλοί άμαχοι στη Γάζα έχουν υποστεί τα πάνδεινα», ανέφερε ο ίδιος, περιγράφοντας, με πιο αυθόρμητο και γλαφυρό ύφος από ό,τι είχε συνηθίσει τη διεθνή κοινή γνώμη τους τελευταίους 14 μήνες, τα όσα συμβαίνουν στον παλαιστινιακό θύλακο.
Ο ίδιος επέρριψε το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης για τις συνεχιζόμενες μάχες στη Γάζα στη Χαμάς, η οποία «αρνείται εδώ και μήνες να διαπραγματευτεί μια καλόπιστη κατάπαυση του πυρός και μια συμφωνία για τους ομήρους», είπε. Παράλληλα, εγκάλεσε και το Ισραήλ, το οποίο «υπήρξε τολμηρό στο πεδίο της μάχης», να είναι τώρα «τολμηρό στο να μετατρέψει τα τακτικά κέρδη κατά του Ιράν και των πληρεξουσίων του σε μια συνεκτική στρατηγική».
Η παύση των εχθροπραξιών στη Γάζα, από κοινού με την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, θα ήταν το ύστατο διπλωματικό «πυροτέχνημα» εν είδει «αντίο» του Μπάιντεν. Ο υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, το έχει θέσει ως ύψιστη προτεραιότητα των τελευταίων εβδομάδων της θητείας του. Οι σύμβουλοι Τζέικ Σάλιβαν, Τζον Φάινερ, Μπρετ ΜακΓκουρκ και Αμος Χόχσταϊν, μαζί με τον διευθυντή της CIA, Γουίλιαμ Τζ. Μπερνς, έχουν αφιερώσει μεγάλο μέρος του τελευταίου έτους στο εγχείρημα αυτό.
Σε πολλές περιπτώσεις, βρέθηκαν στα πρόθυρα μιας συμφωνίας η οποία ξανά και ξανά κατέρρεε μετά από ακόμη μία έκρηξη βίας, κάποια στοχευμένη δολοφονία ηγετών της Χαμάς ή εκτέλεση Ισραηλινών ομήρων.
«Ωστόσο συνέχισαν να επιστρέφουν στις συνομιλίες ξανά και ξανά, χωρίς ποτέ να τα παρατάνε, αφελείς ίσως κατά ορισμένους, αλλά σίγουρα αποφασισμένοι και ανένδοτοι», σχολιάζουν οι ΝΥΤ. Και προσθέτουν: «Μετά από τόσες φορές που έφτασαν τόσο κοντά, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι θα μπορούσαν να τα καταφέρουν στον χρόνο που τους απομένει, ιδίως εφόσον ο Ισραηλινός πρωθυπουργός είχε καταλήξει πως θα ήταν καλύτερα να περιμένει τον νεοεκλεγέντα Τραμπ να αναλάβει καθήκοντα, στις 20 Ιανουαρίου».
Ο πήχυς ψηλά
Ακόμη πιο ελκυστικός, αν και πρακτικά δυσχερής, ως στόχος θα ήταν για τον Μπάιντεν η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας, που εκτροχιάστηκαν μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, την 7η Οκτωβρίου του 2023. Ακόμη και τώρα, στο παρά πέντε της εξόδου του από τον Λευκό Οίκο, ο Μπάιντεν δήλωσε πως είναι σε θέση να πετύχει μια συμφωνία, παράσχοντας αμερικανικές δεσμεύσεις ασφαλείας και (μη στρατιωτική) πυρηνική βοήθεια στο βασίλειο και ανοίγοντας ουσιαστικά τον δρόμο για ένα βιώσιμο παλαιστινιακό κράτος.
«Πιστεύω πως αυτή η ατζέντα παραμένει ζωντανή», δήλωσε ο Μπάιντεν. «Στον χρόνο που μου απομένει στο αξίωμα, θα εργαστώ άοκνα για να προωθήσω αυτό το όραμα για μια ενοποιημένη, ασφαλή και ευημερούσα περιοχή, η οποία ενισχύει την εθνική ασφάλεια της Αμερικής».
«Οι πιθανότητες φαίνονται ελάχιστες, αλλά αν μη τι άλλο, ελπίζει ότι μπορεί να προλειάνει το έδαφος για την ολοκλήρωση μιας τέτοιας συμφωνίας από την επόμενη κυβέρνηση», σημειώνει το δημοσίευμα.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης δήλωσαν ότι παραμένουν σε επαφή με την ομάδα του Τραμπ προς αυτή την κατεύθυνση. Λίγο μετά τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, αλλά και το τελευταίο διήμερο, ο Χοχστάιν ενημέρωσε τους συμβούλους εθνικής ασφάλειας του νεοεκλεγέντος προέδρου, αποκομίζοντας την εικόνα –σύμφωνα με ανώτερο διοικητικό στέλεχος που συζήτησε τις ευαίσθητες επαφές υπό τον όρο της ανωνυμίας– πως η νέα ομάδα της επικείμενης διοίκησης είναι «υποστηρικτική».
Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, «τα άστρα, πολιτικά και γεωπολιτικά, ευθυγραμμίζονται» για μία συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία – η οποία θα βασιστεί στις συμφωνίες εξομάλυνσης που υπογράφηκαν μεταξύ του Ισραήλ και πολλών μικρότερων αραβικών εθνών με τη συνδρομή Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας. Ο Τραμπ έχει στενή σχέση με τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν της Σαουδικής Αραβίας, ο οποίος έχει ξεκαθαρίσει ότι είναι πρόθυμος για μια συμφωνία, εάν μπορεί να επιτευχθεί.
Αλλωστε, αξιωματούχος της προεκλογικής εκστρατείας του επερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι η ειρηνευτική συμφωνία που επιτεύχθηκε υπό την απερχόμενη κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν ωθήθηκε από την εκλογική νίκη του Τραμπ. «Ο πρόεδρος Τραμπ προέβλεψε δικαίως ότι οι παράγοντες στην περιοχή θα κάνουν κινήσεις προς την ειρήνη λόγω της ιστορικής του νίκης – και αυτό ακριβώς βλέπουμε να συμβαίνει», ανέφερε ο αξιωματούχος.
Αυτή τη στιγμή, το μόνο απτό είναι η συμφωνία στον Λίβανο – με ζητούμενο πάντα τη μακροημέρευσή της. Για τον απερχόμενο πρόεδρο, παρά τις υψηλές προσδοκίες, ο χρόνος στο πρώτο αξίωμα της χώρας μετράει αντίστροφα. Ωστόσο «προς το παρόν εξακολουθεί να βρίσκεται στην εξουσία. Και η τελική κληρονομιά του δεν έχει ακόμη γραφτεί», σύμφωνα με τους ΝΥΤ.
Πηγή: New York Times
