Ronen Bergman και Patrick Kingsley/New York Times
Το σχέδιο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου να περιορίσει δραματικά τις εξουσίες του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ισραήλ έχει προκαλέσει διαδηλώσεις εδώ και εβδομάδες, συγκλονίζει τον τεχνολογικό τομέα της χώρας και έχει εγείρει φόβους για ξέσπασμα πολιτικής βίας.
Τώρα, οι διαμαρτυρίες εμφανίζονται ακόμα και εντός του στρατού.
Εκατοντάδες έφεδροι στρατιώτες είτε έχουν υπογράψει επιστολές εκφράζοντας απροθυμία να συμμετάσχουν σε μη ουσιώδη καθήκοντα είτε έχουν ήδη αποσυρθεί από εκπαιδευτικές αποστολές, δήλωσαν αξιωματούχοι. Οι πληγείσες μονάδες περιλαμβάνουν το Τμήμα 8200 που ασχολείται με το σήμα και την κυβερνοασφάλεια και οι απόφοιτοι του οποίου έχουν συμβάλει στην ώθηση της τεχνολογικής βιομηχανίας της χώρας, καθώς και των επίλεκτων μονάδων μάχης.
Η στρατιωτική ηγεσία φοβάται ότι η αυξανόμενη οργή στις στρατιωτικές τάξεις για τα σχέδια της κυβέρνησης θα επηρεάσει την επιχειρησιακή ετοιμότητα των ενόπλων δυνάμεων του Ισραήλ, σύμφωνα με ανώτερους στρατιωτικούς αξιωματούχους.
Επιπλέον ανησυχίες προκαλούνται για την αναταραχή εντός της Πολεμικής Αεροπορίας, με τους έφεδρους πιλότους να αναστατώνονται όλο και περισσότερο από τα κυβερνητικά σχέδια, ανέφεραν οι αξιωματούχοι. Φοβούνται επίσης ότι μπορεί να τους ζητηθεί να συμμετάσχουν σε παράνομες επιχειρήσεις και ότι οι περιορισμοί στο δικαστικό σώμα του Ισραήλ μπορεί να ενισχύσουν τις ξένες εκκλήσεις για δίωξή τους στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ανέφεραν οι αξιωματούχοι. Οι έφεδροι πιλότοι συχνά ηγούνται των τακτικών αεροπορικών επιδρομών του Ισραήλ στη Συρία και τη Λωρίδα της Γάζας, ενώ θα εμπλέκονταν επίσης σε οποιαδήποτε μεγάλη ισραηλινή επίθεση σε πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν.
Εφεδροι στους δρόμους. (©Associated Press)
Η αναταραχή εντός του στρατού είναι η τελευταία έξαρση της αντίθεσης στα σχέδια της κυβέρνησης να αναθεωρήσει το δικαστικό σύστημα μετά τις διαδηλώσεις που έφεραν εκατοντάδες χιλιάδες Ισραηλινούς στους δρόμους πόλεων όπως το Τελ Αβίβ. Εξέχοντες Αμερικανοεβραίοι επέκριναν επίσης τα κυβερνητικά σχέδια και την Κυριακή ο Μάικλ Μπλούμπεργκ, ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης, έγραψε σε ένα άρθρο στους New York Times αναφέροντας ότι ο Νετανιάχου «φλερτάρει με την καταστροφή».
Για πολλούς Ισραηλινούς, όμως, η οργή εντός του στρατού είναι ίσως η πιο ανησυχητική και σημαντική αντίδραση στους σχεδιασμούς, οι οποίοι θα αυξήσουν τον κυβερνητικό έλεγχο στον τρόπο επιλογής των δικαστών, θα περιορίσουν τη δυνατότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου να απορρίπτει νέες νομοθεσίες και θα διευκολύνουν το Κοινοβούλιο να ακυρώνει αποφάσεις του δικαστηρίου.
Σχεδόν 50 μοίραρχοι που εκπροσωπούν εκατοντάδες έφεδρους πιλότους συναντήθηκαν την Παρασκευή με τον αρχηγό της ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας για να εκφράσουν τις αμφιβολίες τους σχετικά με τις προσπάθειες της δικαστικής αναθεώρησης, σύμφωνα με πέντε Ισραηλινούς στρατιωτικούς αξιωματούχους που είτε παρακολούθησαν τη συνάντηση είτε ενημερώθηκαν γι’ αυτήν και οι οποίοι επέμεναν στην ανωνυμία επειδή δεν είχαν εξουσιοδότηση να μιλήσουν δημόσια. Το σώμα των πιλότων στελεχώνεται στη συντριπτική του πλειονότητα από εφέδρους, που κατά κανόνα παρουσιάζονται για υπηρεσία τρεις ή τέσσερις φορές τον μήνα.
Τριάντα επτά πιλότοι από βασική μοίρα μαχητικών αεροσκαφών F-15 απηύθυναν αργότερα επιστολή στον αρχηγό της Πολεμικής Αεροπορίας, λέγοντας ότι θα αποχωρήσουν από την εκπαίδευση για μέρος αυτής της εβδομάδας, ενώ τόνισαν ότι παραμένουν διαθέσιμοι για μάχιμες αποστολές, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για την επιστολή.
Πολλοί Ισραηλινοί πιστεύουν ότι το σχέδιο της κυβέρνησης για αναμόρφωση του δικαστικού συστήματος θα υπονομεύσει τη δημοκρατία της χώρας. Αυτή την άποψη συμμερίζονται πολλοί αξιωματικοί του στρατού, αρκετοί από τους οποίους έχουν συμμετάσχει σε τακτικές διαδηλώσεις, ακόμα και παρά το γεγονός ότι η ανάλυση των δημοσκοπήσεων από τις γενικές εκλογές του Νοεμβρίου υποδηλώνει ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός έλαβε ισχυρή υποστήριξη και από στρατιώτες.
Για τους υποστηρικτές της κυβέρνησης, οι δικαστικές αλλαγές που προωθεί μέσω του Κοινοβουλίου είναι ένα ουσιαστικό μέσο για να δοθεί στην πλειοψηφία των εκλεγμένων νομοθετών το προβάδισμα έναντι των μη εκλεγμένων δικαστών. Εντούτοις, για τους επικριτές της, η αναθεώρηση θα αφαιρέσει έναν από τους ελάχιστους ελέγχους έναντι της αυθαιρεσίας της κυβέρνησης, σε μια χώρα που δεν διαθέτει επίσημο σύνταγμα, απειλώντας τα δικαιώματα των μειονοτήτων του Ισραήλ.
Και οι δύο πλευρές έχουν κατηγορήσει η μία την άλλη για απόπειρα πραξικοπήματος και μια πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι περισσότερο από το ένα τρίτο των Ισραηλινών φοβάται ότι μπορεί να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος λόγω της κρίσης. Οι Ισραηλινοί γίνονται μάρτυρες μαζικών συγκεντρώσεων κάθε εβδομάδα ενάντια στις προτάσεις της κυβέρνησης από την αρχή του έτους, σε ένα από τα μεγαλύτερα κύματα διαμαρτυριών στην ιστορία του Ισραήλ.
Αυτές οι εντάσεις αναστατώνουν τον στρατό, ο οποίος προηγουμένως θεωρείτο κοινωνικός ισοπεδωτής που ενοποίησε κατά τα άλλα κατακερματισμένα τμήματα της κοινωνίας και ο οποίος παραμένει ουσιαστικός παράγων για την ασφάλεια μιας χώρας που βρίσκεται εγκλωβισμένη σε πολλές συγκρούσεις χαμηλής έντασης, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν.
Η συνάντηση της Παρασκευής μεταξύ των σχεδόν 50 αξιωματικών από το σώμα των έφεδρων πιλότων και του διοικητή της Πολεμικής Αεροπορίας, υποπτέραρχου Τόμερ Μπαρ, πραγματοποιήθηκε στο αρχηγείο της Πολεμικής Αεροπορίας και ήταν τεταμένη και φορτισμένη, είπαν οι συμμετέχοντες.
Σύμφωνα με αρκετούς στρατιωτικούς αξιωματούχους, οι ανησυχίες των εφέδρων περιελάμβαναν ερωτήματα για την ίδια τη δικαστική αναθεώρηση, καθώς και τον φόβο ότι η κυβέρνηση, στην οποία ηγούνται εν μέρει ακροδεξιοί ηγέτες, μπορεί να τους διατάξει να εφαρμόσουν κάτι που θα έκριναν παράνομο.
Εφεδροι στους δρόμους. (©Associated Press)
Την περασμένη εβδομάδα, ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Μπαζαλέλ Σμότριτς ζήτησε από το κράτος να «εξαφανίσει» παλαιστινιακή πόλη που βρίσκεται στο επίκεντρο της πρόσφατης βίας στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη. Ενας από τους συμμετέχοντες στη συνάντηση ρώτησε πώς θα μπορούσε ένας πιλότος να γνωρίζει με σιγουριά πως, όταν του δοθούν οι συντεταγμένες για να βομβαρδίσει έναν συγκεκριμένο στόχο, δεν θα εξυπηρετούσε μία τέτοια ατζέντα, σύμφωνα με τρεις αξιωματούχους.
Επειδή η αναθεώρηση θα υπονομεύσει τη δικαστική ανεξαρτησία στο Ισραήλ, ενδεχομένως να ενισχύσει το επιχείρημα ότι το ισραηλινό δικαστικό σύστημα δεν είναι κατάλληλο να αποφανθεί για φερόμενα εγκλήματα που διέπραξαν Ισραηλινοί, σύμφωνα με τον Ρόι Σόντορφ, προσφάτως αφυπηρετήσαντα αναπληρωτή γενικό εισαγγελέα για διεθνείς νομικές υποθέσεις.
Με τη σειρά του, αυτό θα μπορούσε να αυξήσει την πίεση στους εισαγγελείς στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης προκειμένου να αποδώσουν κατηγορίες σε Ισραηλινούς αξιωματικούς, σύμφωνα με τον Σόντορφ, ο οποίος επέβλεπε τις προσπάθειες για την προστασία των Ισραηλινών αξιωματικών από διεθνείς διώξεις.
Αν και δεν εκφράστηκαν επίσημες απειλές για αποφυγή εφεδρικού καθήκοντος στην ίδια τη συνάντηση, όλα πλην τριών από τα 40 μέλη της Μοίρας 69, βασικής δύναμης κρούσης που πετά με μαχητικά αεροσκάφη F-15, έγραψαν αργότερα στον υποπτέραρχο Μπαρ ότι θα αποσυρθούν από την εκπαίδευση για μέρος αυτής της εβδομάδας, αλλά παραμένουν διαθέσιμοι για αποστολές μάχης.
Σε κοινή επιστολή προς τον Νετανιάχου και τον υπουργό Αμυνας Γιόαβ Γκάλαντ τη Δευτέρα και οι 10 εν ζωή πρώην αρχηγοί της Πολεμικής Αεροπορίας εξέφρασαν «μεγάλη ανησυχία για τις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στο κράτος του Ισραήλ και στην Πολεμική Αεροπορία».
Η επιστολή έλεγε μεταξύ άλλων: «Φοβόμαστε για τις συνέπειες αυτών των διεργασιών και τη σοβαρή και απτή απειλή που μπορεί να γίνει αντιληπτή για το κράτος του Ισραήλ».
Η κυβέρνηση έχει απορρίψει σε μεγάλο βαθμό τις ανησυχίες και τις προειδοποιήσεις των εφέδρων ως την οργή μιας προνομιούχου ελίτ που φοβάται να χάσει τον κυρίαρχο ρόλο της στην κοινωνία.
Οι αμφιταλαντευόμενοι έφεδροι «δεν είναι πατριώτες», δήλωσε ο Γκαλίτ Ντιστέλ Ατμπαριάν, υπουργός Πληροφοριών, σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το βράδυ της Κυριακής. «Δεν είναι το αλάτι της γης. Δεν είναι σιωνιστές. Δεν είναι τα καλύτερα παιδιά μας. Δεν είναι υπέροχοι άνθρωποι. Δεν είναι ο λαός του Ισραήλ».
Συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου υπό τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου. (©Associated Press)
Το βράδυ της Δευτέρας, ο Νετανιάχου, ο οποίος υπηρέτησε ως αξιωματικός σε μονάδα κομάντο, ανέφερε σε ομιλία του ότι οι ενέργειες των εφέδρων «απειλούν τα θεμέλια της ύπαρξής μας».
«Υπάρχει χώρος για διαμαρτυρία, δεν υπάρχει χώρος για απόρριψη της στρατιωτικής θητείας», είπε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δίπλα στον ακροδεξιό υπουργό Εθνικής Ασφάλειας, Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, στον οποίο δεν επετράπη να υπηρετήσει στον στρατό τη δεκαετία του 1990 λόγω ανησυχιών για τις εξτρεμιστικές του απόψεις.
Ωστόσο, ορισμένα μέλη της κυβέρνησης εμφανίστηκαν πιο συμβιβαστικά. «Η κατάσταση απαιτεί συνομιλίες και, μάλιστα, σύντομα», είπε ο υπουργός Αμυνας.
Υπάρχει επίσης συζήτηση μεταξύ των ίδιων των εφέδρων για το αν θα πολιτικοποιήσουν τη στρατιωτική θητεία.
Καθώς οι αναφορές για τη δυσαρέσκεια των εφέδρων εξαπλώθηκαν το Σαββατοκύριακο, ένας έφεδρος πτέραρχος της Πολεμικής Αεροπορίας, ο Ορι Σάιφερτ, απηύθυνε ανοιχτή επιστολή στους συναδέλφους του εφέδρους, ζητώντας να συνεχίσουν να υπηρετούν ως πιλότοι παρά την αντίθεσή τους στη δικαστική αναθεώρηση.
«Οπως πολλοί από εμάς, είμαι επίσης ιδιαίτερα ενοχλημένος και φοβάμαι την πορεία» της κυβέρνησης, έγραψε ο Σάιφερτ στην επιστολή, την οποία έλαβαν οι New York Times. Ωστόσο, πρόσθεσε, «πρέπει να διατηρήσουμε την ισχύ της Πολεμικής Αεροπορίας και την ισχύ των αμυντικών δυνάμεων του Ισραήλ».
«Στους έφεδρους αδελφούς μου λέω: διαμαρτυρηθείτε και υπηρετήστε, υπηρετήστε και διαμαρτυρηθείτε», πρόσθεσε ο Σάιφερτ.
Εφεδροι που έχουν ήδη επιλέξει να περιορίσουν το εθελοντικό τους καθήκον είπαν ότι η απόφαση ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Ενας έφεδρος συνταγματάρχης στη Μονάδα 8200 –ένας από τους περισσότερους από 500 έφεδρους της μονάδας κυβερνοασφάλειας που υπέγραψαν επιστολή που επέκρινε τη δικαστική μεταρρύθμιση– είπε ότι η απόφαση τον βασάνισε πολύ και ότι θα επέστρεφε γρήγορα στην υπηρεσία αν ξεσπούσε πόλεμος.
«Αν βρεθούμε σε μια κατάσταση όπου θα σημειωθεί επιθετική κίνηση εναντίον του Ισραήλ», είπε ο 47χρονος συνταγματάρχης, ο οποίος αρνήθηκε να αναφέρει το όνομά υπό τον φόβο απειλών ασφαλείας από ξένους εχθρούς του Ισραήλ, «όλοι μας θα είμαστε εκεί για να προστατεύσουμε τους πολίτες του Ισραήλ».
