ΠΗΓΗ: ΒΒC
Η ημέρα του Ζάντερ Μούντι ήταν τυπική – βρισκόταν όπως πάντα στο γραφείο του όταν άκουσε τα νέα: ο δισεκατομμυριούχος Ελον Μασκ θα μιλούσε σε ένα σχολείο στο Φόλσομ, στην πολιτεία της Πενσιλβάνια. «Ποτέ δεν έχει έρθει στην πόλη ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο» θυμάται να σκέφτεται.
Με πληθυσμό λίγο κάτω από 9.000 άτομα, το Φόλσομ είναι ένα ήσυχο μέρος. Οι κάτοικοι συνήθως αποφεύγουν να μιλούν ανοιχτά για την πολιτική τους τοποθέτηση και οι προεκλογικές πινακίδες είναι ελάχιστες. Ο 21χρονος Μούντι, ο οποίος διαχειρίζεται ένα συγκρότημα διαμερισμάτων, παραδέχεται ότι δεν σχεδίαζε καν να ψηφίσει στις εκλογές του Νοεμβρίου.
Μόλις, όμως, είδε τα πλήθη να συγκεντρώνονται για να ακούσουν τον Μασκ, τον συνεπήρε ο ενθουσιασμός κι αποφάσισε να λάβει κι ο ίδιος μέρος στην εκδήλωση. Θυμάται ότι, πριν καν ολοκληρωθεί η ομιλία Μασκ, έκλινε προς τον Ντόναλντ Τραμπ παρά προς την Καμάλα Χάρις.
«Αν κάποιος σαν κι αυτόν σου λέει ότι αυτές είναι οι εκλογές που θα κρίνουν το μέλλον μας, όχι μόνο ποιος θα είναι πρόεδρος για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, αλλά και πώς θα είναι ο κόσμος, νομίζω ότι από μόνο του είναι τεράστιο. Αυτό έχει σημασία. Αυτό είναι σημαντικό», δήλωσε στο BBC.
Ο Μασκ, ο οποίος καλλιεργούσε την εικόνα μιας εκκεντρικής τεχνολογικής ιδιοφυΐας που βρισκόταν μόνο στο περιθώριο της πολιτικής, τώρα λειτουργεί ως ο γνωστότερος υποστηρικτής του Τραμπ, κάνοντας καμπάνια υπέρ του.
Ο 53χρονος έχει επενδύσει τον χρόνο, την επιχειρησιακή τεχνογνωσία και το πλούσιο πορτοφόλι του στην προσπάθεια να εκλεγεί ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος – κάτι σπάνιο μεταξύ της επιχειρηματικής ελίτ της χώρας που παραδοσιακά προτιμά να επηρεάζει την πολιτική από το παρασκήνιο.
Πρόκειται για μια προσέγγιση που διαφέρει έντονα από τους παραδοσιακούς διευθύνοντες συμβούλους, πολλοί από τους οποίους είναι περισσότερο γνωστοί για τη διοργάνωση ακριβών, αποκλειστικών δείπνων για τη συγκέντρωση χρημάτων ή τη φιλοξενία δυνητικών δωρητών σε πολυτελή σπίτια στα Χάμπτονς. Και αυτό ώθησε τους παρατηρητές να θέσουν ερωτήματα σχετικά με τα κίνητρα του Μασκ.
Η παραδοσιακή προσέγγιση των CEOs δεν είναι να διεκδικεί «τα φώτα της δημοσιότητας», εξηγεί ο Ερικ Γκόρντον, πρόεδρος του τμήματος επιχειρηματικότητας στο Ross School of Business του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Αλλά «ο Μασκ το κάνει δυνατά και περήφανα και, ως εκ τούτου, ίσως βάζει στον εαυτό του αλεξικέραυνο».
Η επιτροπή πολιτικής δράσης του Μασκ που υποστηρίζει τον Τραμπ -το America PAC– έχει ήδη δαπανήσει περισσότερα από 119 εκατ. δολάρια σε αυτόν τον εκλογικό κύκλο, σύμφωνα με το Open Secrets.
Επιπλέον, οι συνεισφορές του ίδιου του Μασκ τον καθιστούν έναν από τους μεγαλύτερους μεμονωμένους δωρητές στην προεδρική κούρσα και φέρεται να παίζει ζωτικό ρόλο στην καμπάνια πεδίου για τον Τραμπ, κυρίως στις κρίσιμες πολιτείες.
Ο Στιβ Ντέιβις, «υπαρχηγός» του Μασκ, ο οποίος έχει εργαστεί για τις εταιρείες του, όπως η SpaceX, η X και η Boring Company, φέρεται να έχει προσληφθεί για να βοηθήσει σε αυτή την προσπάθεια.
Η προσωπική επένδυση του Μασκ στην εκστρατεία είναι κάτι που έγινε γρήγορα αντιληπτό από τον κ. Μούντι. «Αυτό από μόνο του ήταν σοκαριστικό για μένα. Οτι κάποιος θα ξόδευε πραγματικά τόσο πολύ χρόνο και χρήμα για να επηρεάσει τους ψηφοφόρους. Αυτό σημαίνει ότι το κάνει για κάποιο λόγο».
Ορισμένοι Δημοκρατικοί, όπως ο γερουσιαστής της Πενσυλβάνια Τζον Φέτερμαν, έχουν παροτρύνει το κόμμα τους να μην αγνοήσει την απειλή που συνιστά ο κ. Μασκ ενόψει των εκλογών, καθώς απευθύνεται σε μια δημογραφική ομάδα ανθρώπων που τον βλέπουν ως «αναμφισβήτητα λαμπρό» και στους οποίους οι παραδοσιακές προσπάθειες προσέγγισης των Δημοκρατικών έχουν αποδειχθεί δύσκολες.
Από τότε που υποστήριξε για πρώτη φορά τον Τραμπ στον απόηχο της απόπειρας δολοφονίας στο Μπάτλερ της Πενσιλβάνια στις 13 Ιουλίου, ο Μασκ συχνά απευθύνει προειδοποιήσεις ότι μόνο ο Τραμπ μπορεί να «σώσει» την αμερικανική δημοκρατία.
Τις τελευταίες ημέρες δε, περιοδεύει στην πολιτεία της Πενσυλβάνια. Το America PAC πλέον μοιράζει 1 εκατ. δολάρια την ημέρα σε έναν τυχαίο ψηφοφόρο -ανεξάρτητα από την κομματική του τοποθέτηση- με την προϋπόθεση ότι έχει εγγραφεί για να ψηφίσει.
Σε εκδηλώσεις στο Χάρισμπουργκ και το Πίτσμπουργκ κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Μασκ παρουσίασε γιγαντιαίες επιταγές τύπου λοταρίας στους νικητές, με το ενθουσιώδες πλήθος να φωνάζει «Ελον, Ελον». Ο ίδιος απάντησε λέγοντας ότι με την ενέργειά τους, «ανάβουν φωτιά» στην ψυχή του.
Ορισμένοι, ωστόσο, αμφισβητούν τα κίνητρά του και πρότειναν ότι ο Μασκ και οι επιχειρήσεις του θα επωφεληθούν από μια σχέση με τον Τραμπ. Μεταξύ αυτών είναι ο Ματ Τέσκε, διευθύνων σύμβουλος της πλατφόρμας φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων Chargeway.
Σύμφωνα με τον κ. Τέσκε, η πολιτική στροφή του Μασκ ήταν δύσκολη για πολλούς στον κλάδο των ηλεκτρικών οχημάτων, αλλά δεν αποτελεί έκπληξη μετά από αρκετά χρόνια που δραστηριοποιείται όλο και περισσότερο στην πολιτική.
«Νομίζω ότι τα ενδιαφέροντα του Μασκ επικεντρώνονται, κατά κύριο λόγο, γύρω από μια χούφτα πράγματα που είναι σημαντικά γι’ αυτόν και σχετίζονται με τις επιχειρήσεις του, με τις ρυθμίσεις να του προκαλούν ανησυχίες», λέει. Σημειώνει ότι ο κ. Μασκ «αντέδρασε έντονα» στους περιορισμούς που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid-19 στην Καλιφόρνια.
Ο καθηγητής Γκόρντον του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν συμφωνεί. Σχολιάζει ότι ο Μασκ θεωρεί τον εαυτό του ως κάποιον που έχει υποστεί πιέσεις από τις ρυθμιστικές αρχές και αισθάνεται ότι η κυβερνητική παρέμβαση έχει καταπνίξει την ανάπτυξη των τεχνολογιών στις οποίες εστιάζει, όπως η αυτόνομη οδήγηση. «Θέλει να είναι κατά κάποιον τρόπο πρωτοπόρος, ένας άγριος και ατίθασος επιχειρηματίας που μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους και να μην κολλάει στις ρυθμίσεις, οι οποίες τείνουν να σταματούν για χρόνια την πρόοδο της τεχνολογίας», τόνισε. «Ο Μασκ θέλει να ακολουθήσει τον αντίθετο δρόμο», προσθέτει. «Θέλει να πάει στον Αρη».
Εάν κερδίσει τον Νοέμβριο, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει προτείνει ότι ο Μασκ θα μπορούσε να επιβλέπει την «περικοπή του κόστους» στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Ακόμα κι αν δεν κάνει ακριβώς αυτή τη δουλειά, ο Μασκ θα έχε διαθέσιμο το αυτί του Τραμπ λόγω της υποστήριξής του κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας – ως εκ τούτου θα μπορούσε να ασκήσει ισχυρή επιρροή στη λήψη αποφάσεων της κυβέρνησης.
Ο Μασκ έχει δηλώσει ότι θα ήταν ανοιχτός στην ιδέα να ηγηθεί ενός «τμήματος κυβερνητικής αποτελεσματικότητας» για να τερματίσει τον «στραγγαλισμό» των ΗΠΑ από τις κανονιστικές ρυθμίσεις. Αυτή η θέση, λένε οι Δημοκρατικοί, θα μπορούσε να αποτελέσει μια πολύπλοκη σύγκρουση συμφερόντων, δεδομένων των δισεκατομμυρίων σε κυβερνητικά συμβόλαια που έχει λάβει ο Μασκ για τη SpaceX και την Tesla.
«Αυτό, κατά κάποιο τρόπο, είναι τόσο ανήθικο όσο και παράνομο», λέει ο Λέμι Μεντόκα, πρώην επικεφαλής οικονομικός και επιχειρηματικός σύμβουλος του κυβερνήτη της Καλιφόρνιας, Γκάβιν Νιούσομ.
Ο Λόρενς Νομπλ, πρώην γενικός σύμβουλος της Ομοσπονδιακής Εκλογικής Επιτροπής, αμφισβήτησε τη νομιμότητα των δωρεών του κ. Μασκ στον εκλογικό κύκλο.
Εκτιμά ότι αυτή η μορφή προεκλογικής εκστρατείας θα πρέπει να απασχολήσει τους Αμερικανούς που εκτιμούν το ασφαλές εργασιακό περιβάλλον και την προστασία των καταναλωτών. «Γνωρίζουμε τι κάνουν οι εταιρείες όταν αφήνονται στην τύχη τους. Βάζουν το κέρδος και την αξία των μετόχων και την αποζημίωση του διευθύνοντος συμβούλου πάνω από την ασφάλεια και κατά κάποιο τρόπο διαγράφουν τα θέματα ασφάλειας ως κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας», δήλωσε στο BBC.
«Είναι επικίνδυνο να έχουμε κάποιον που βλέπει τις επιχειρήσεις με αυτόν τον τρόπο και αντιλαμβάνεται την κυβέρνηση με αυτόν τον τρόπο», προσθέτει.
Για τον Μασκ – ο οποίος απολαμβάνει να είναι «καινοτόμος και αμφισβητίας»- δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι επικερδείς σχέσεις του με την κυβέρνηση των ΗΠΑ θα συνεχιστούν, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου.
Αλλά το εμπορικό σήμα και η φήμη του είναι πλέον συνδεδεμένα με αυτό του Τραμπ – και οι πράξεις του δείχνουν ότι το γνωρίζει.
