Ένας πόλεμος που αγριεύει

Mέχρι την στιγμή που γράφονταν αυτές εδώ οι γραμμές, η κατάσταση στο ουκρανικό μέτωπο δείχνει να ξεκαθαρίζει τόσο ως προς τις ρωσικές επιθετικές ενέργειες όσο και σε σχέση με την ουκρανική άμυνα. Η ανάλυση του επιχειρησιακού/τακτικού σκέλους του πολέμου στην Ουκρανία ως προς τα πρώτα συμπεράσματα/διδάγματα μετά από μια εβδομάδα, σχεδόν, εχθροπραξιών παραμένει ένα πρόωρο πεδίο εξαγωγής ασφαλών συμπερασμάτων. Ξεδιπλώνει ωστόσο μια σειρά ποιοτικών χαρακτηριστικών που μας επιτρέπουν τόσο να δούμε α. προς τα που κινείται ο πόλεμος και β. πως η κάθε πλευρά προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα.

Ρωσικές αστοχίες

Για τις ρωσικές αστοχίες τις πρώτες ημέρες των επιχειρήσεων έχουν ήδη γραφτεί και ειπωθεί αρκετά σε επίπεδο διεθνούς ανάλυσης. Μια ποιοτική σύνοψή τους –μακριά από τα επίφοβα στατιστικά δεδομένα (και υλικοτεχνικό αυτισμό) στη παρούσα φάση- θα υπογράμμιζε πως η ρωσική στρατηγική μέχρι στιγμής έχει:

• Προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα παρά την αποτυχία της να εξουδετερώσει πλήρως την ουκρανική αεράμυνα, να σπάσει την ραχοκοκκαλιά των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και να καταλάβει –με ταχεία κρούση- σημαντικό μέρος του κέντρου του Κιέβου ώστε να πιέσει πολιτικά την κυβέρνηση Ζελένσκι. Αυτό καθιστά την «μεγάλη» εικόνα

• Προσαρμοστεί ως προς τον βαθμό εμπλοκής της σε σχέση με τα πρώτα 24ω της επίθεσης. Πράγμα που σημαίνει πως η Ρωσία έχει εντατικοποιήσει αριθμητικά την στρατιωτική παρουσία της (80%), τον βαθμό της αεροπορικής και τακτικής της κρούσης (αποστολές Αir Interdiction/Deep Air Support και αύξηση των πυρών πυροβολικού στα μεγάλα αστικά κέντρα) και έχει απεμπολήσει πρακτικές όπως τις ταχείες εφόδους (thunder-runs) και τις, αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, αεραποβατικές ενέργειες. Αυτό καθιστά την «μικρή» εικόνα

• Προσαρμοστεί ως προς τους ΑΝΣΚ (αντικειμενικούς σκοπούς) αποκόπτωντας –πετυχημένα- την έξοδο του ουκρανικού στρατού προς την Αζοφική και –μέσω του land-bridge της Κριμαίας- τον περαιτέρω αποκλεισμό της Ουκρανίας από την Μαύρη Θάλασσα. Ο στόχος της συνένωσης της προσαρτηθείσας Κριμαίας με τις ανατολικές αποσχισθείσες επαρχίες του Λουγκάνσκ και του Ντονέτσκ περνάει φυσικά μέσα από την Μαριούπολη και πέραν της de facto κατάληψης εδαφών σημασία στα επόμενα 24ω έχει και η διατήρησή τους. Αυτό καθιστά την «διαπραγματευτική» εικόνα –για τις συνομιλίες, αν κι εφόσον υπάρξουν, εκεχειρίας. Επιπλέον ο Δνείπερος ποταμός –στην απόληξή του νοτίως του Κιέβου- αποτελεί ένα φυσικό «σύνορο» του σημείου της απώτατης προέλασης του ρωσικού στρατού (με την προϋπόθεση πως δεν στοχεύουν σε κατάληψη του Κιέβου)

Οι κύριες αστοχίες της Ρωσίας μέχρι στιγμής εδράζονται σε τρεις γενικές κατηγορίες που συνοψίζονται σε ζητήματα διοικητικής επιμελητείας, τηλεπικοινωνιών και προετοιμασίας/ηθικού των μαχητών για την επίθεση –όπως προκύπτει κι από ανεξάρτητες πηγές που έχουν γνώση κατάθεσης αιχμαλώτων πολέμου. Καθώς και σε μια γενική υποτίμηση για την πρόθεση της ουκρανικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, καθώς και του ουκρανικού λαού, για σθεναρή αντίσταση και στη γρήγορη κάμψη του ηθικού των αμυνομένων. Ωστόσο ο ρωσικός στρατός, ένας στρατός πυροβολικού (artillery army) ως προς την σύγχρονη ιστορία του, εξακολουθεί και να πιέζει σε όλα τα κύρια μέτωπα –συμπεριλαμβανομένου του Κιέβου- και πλέον να αυξάνει τον τακτικό του βομβαρδισμό –με την 1^η Μαρτίου να καθίσταται η ημέρα κατά την οποία είδαμε αρκετά τέτοια χτυπήματα σε όλες τις ουκρανικές πόλεις με τακτικά βαλλιστικά όπλα όπως ο πύραυλος Iskander και τα γνωστά συστήματα πολλαπλών εκτοξευτών (MLRS) στο κέντρο του Χαρκόβου (σ.σ. ο Matti Maasikas, πρέσβης της ΕΕ στην Ουκρανία επιβεβαίωσε πως στο συγκρότημα κατοικιών επλήγη το προξενείο της Σλοβείας) ή ο βομβαρδισμός του τηλεοπτικού πύργου στο κέντρο του Κιέβου. Χτυπήματα που αναπόφευκτα θα έχουν επίδραση τόσο στην ψυχολογία των Ουκρανών όσο και στην αύξηση στις απώλειες αμάχων πολιτών.

Τι να αναμένουμε

Για την ουκρανική άμυνα –που έχει καταπλήξει διεθνώς με την απόδοσή της- τα πράγματα στα επόμενα κρίσιμα 24ω καθίστανται ένας συνδυασμός αντοχής και προτεραιοποίησης επί των στόχων που αμύνονται επί του εδάφους. Για τους λάτρεις της στρατιωτικής Ιστορίας, θα παρομοίαζα την άμυνα τους με την γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, τον Απρίλιο του 1941, όταν τμήματα της 14^ης και 19^ης Μεραρχίας παρά το άνισο του αγώνα προέβησαν ακόμη και σε αντεπιθέσεις προς τμήματα της 6^ης Ορεινής Γερμανικής Μεραρχίας εγγύς του Ρούπελ. Οι Ουκρανοί κατόρθωσαν να πλήξουν για δεύτερη φορά ρωσικό έδαφος (επί του Ροστόβ) με βαλλιστικό πύραυλο ενώ η αντίστασή τους κρίνεται ως πολύ καλή σε όλα τα μέτωπα. Δεν αμύνονται ωστόσο σε μια στατική γραμμή αλλά στο σύνολο της επικράτειας μια τεράστιας χώρας από τα περίχωρα του Κιέβου, το Σούμι και το Χάρκοβο μέχρι την Χερσώνα και την Μελιτόπολη. Και παρά την τεράστια «αερογέφυρα» της ξένης στρατιωτικής βοήθειας προκύπτουν για τις επόμενες ώρες επιμέρους ζητούμενα όπως η αντοχή, το ηθικό των πολιτών για άμυνα στις τάξεις της αντίστασης [μέσω των Territorial Defense Forces (TDF)] και φυσικά η τύχη της αεροπορίας δεδομένης της πρόθεσης της ΕΕ να αποστείλλει μέχρι 70 συμβατά αεροσκάφη από την Πολωνία, την Βουλγαρία και την Σλοβακία.

Φυσικά το σενάριο χρήσης νατοϊκών βάσεων όπως και η χθεσινή σπουδή Λουκασένκο (με την φώτο που δείχνει έναν χάρτη με μαξιμαλιστικούς στόχους κι απευθείας εμπλοκή της Λευκορωσίας, σενάριο που θα μπορούσε να είναι στρατιωτική παραπλάνηση αλλά και επαληθεύσιμο) καταδεικνύουν πως:

• Ένα σενάριο γενικευμένης κλιμάκωσης του πολέμου δεν πρέπει να αποκλειστεί. Μιας παρατεταμένης σύγκρουσης δια αντιπροσώπων Δύσης-Ρωσίας επί ουκρανικού εδάφους ή μια ευρύτερη σύγκρουση (στο παρόν στάδιο για σκοπούς διευκρίνησης, όχι Γ’ ΠΠ ή με όρους πυρηνικού πολέμου)

• Μια επέκταση του πολέμου στην Δυτική Ουκρανία με επίκεντρο το Λβιβ που αναπόφευκτα θα έβαζε φωτιά σε ολόκληρη την χώρα με κίνδυνο υπερχείλισης του πολέμου στην αποσχισθείσα Υπερδνειστερία, την Πολωνία και την Ρουμανία. Εξού και η ιστορική ανάπτυξη της δύναμης ταχείας αντίδρασης του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη

Πριν όμως από όλα αυτά είναι ξεκάθαρο πλέον πως αν το Κίεβο περικυκλωθεί, η μάχη που θα δοθεί θα είναι πιο αιματηρή, ίσως, από το Γκρόζνι το 1999 ή την Φαλούτζα του Ιράκ την περίοδο 2003-2005. Σκληρός αγώνας κατοικημένων τόπων όπου η αντοχή, το πείσμα, ο ανθρωπισμός και η ανθρώπινη βαναυσότητα θα δοκιμαστούν. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπως η παράδοση των πολέμων στην ανατολική Ευρώπη, τώρα θα αρχίσει να δείχνει τα δόντια του. Ας ελπίσουμε πως θα επικρατήσει ένα παράθυρο για άμεση σύναψη εκεχειρίας ή πως στο μυαλό του Πούτιν ο στόχος του Κιέβου δεν είναι, πλέον, πρωταρχικός.