Kathimerini.gr
Χαρίδημος Τσούκας
Αν ο Ελον Μασκ ήταν πολιτικός θα ήταν ένα κράμα ακραία νεοφιλελεύθερου Ρεπουμπλικανού και αυταρχικού ηγέτη τύπου Ερντογάν. Οπως ο Τούρκος πρόεδρος ενοχλείται με τα σκίτσα των γελοιογράφων και τα σχόλια των αρθρογράφων που εστιάζουν στο πρόσωπό του και τους κάνει μηνύσεις, ο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο και ιδιοκτήτης του Twitter ενοχλείται από προβεβλημένους δημοσιογράφους που δεν είναι της αρεσκείας του και τους αναστέλλει τους λογαριασμούς στο Twitter.
Η επίσημη εξήγηση, βέβαια, εμφανίζεται να τηρεί τα προσχήματα: παρέβησαν, λέει, πρόσφατους κανόνες του Twitter αναφορικά με το ποστάρισμα πληροφοριών εντοπισμού. (Η αφορμή ήταν επί του προσωπικού: ο λογαριασμός ενός νεαρού μετέδιδε πληροφορίες εντοπισμού του ιδιωτικού αεροπλάνου του Μασκ, οι οποίες αναμεταδόθηκαν από άλλους.)
Το αφεντικό του Twitter θα μπορούσε να αντιδράσει πιο ήπια: δεν αναστέλλεις λογαριασμούς διαμορφωτών της κοινής γνώμης, μερικοί από τους οποίους είναι επικριτές σου, όταν έχεις υπερηφανευθεί για την «απόλυτη» προσήλωσή σου στην ελευθερία λόγου. Αλλά οι «φρόνιμες» αντιδράσεις δεν είναι χαρακτηριστικό του Μασκ. Αυτή είναι και η αχίλλειος πτέρνα ενός κατά τα άλλα ιδιαίτερα ταλαντούχου ανθρώπου. Συχνά ενεργεί παρορμητικά και άμετρα. Δεν είναι μόνο ότι απέλυσε τους μισούς εργαζομένους στο Twitter, ούτε ότι απροκάλυπτα κάλεσε τους ανεξάρτητους πολίτες να ψηφίσουν Ρεπουμπλικανούς στις πρόσφατες ενδιάμεσες εκλογές. To 2018 είχε τιμωρηθεί με πρόστιμο 20 εκατομμυρίων δολαρίων από την Επιτροπή Ανταγωνισμού και αναγκάστηκε να παραιτηθεί από πρόεδρος της Τesla για ένα tweet που θεωρήθηκε παραπλανητικό για τους μετόχους. Πρόσφατα, κατηγόρησε ψευδώς πρώην στέλεχος του Twitter για παιδεραστία. Γενικότερα, τσακώνεται εύκολα, με πολλούς.
Η αυταρχικότητα του Μασκ συνδυάζει επιχειρηματική εξουσιαστικότητα και ιδεολογικό συντηρητισμό. Εκπροσωπεί ένα ανερχόμενο ρεύμα στη Σίλικον Βάλεϊ, εν μέσω οικονομικής δυσπραγίας των τεχνολογικών εταιρειών, υπέρ της ισχυρής εξουσίας των αφεντικών, κατά των «προνομίων» των εργαζομένων και εναντίον τής, όπως συνήθως υποτιμητικά αποκαλείται, «κουλτούρας της αφύπνισης». Ο Μασκ θεωρεί δικαίωμά του να διοικεί τις επιχειρήσεις του με σιδηρά πυγμή, με ελάχιστη κρατική παρέμβαση και να πληρώνει όσο πιο λίγους φόρους γίνεται. Δεν είναι ο πρώτος ούτε ο τελευταίος αυταρχικός επιχειρηματικός ηγέτης.
Ο τεράστιος πλούτος του και η εκτυφλωτική προβολή του από τα ΜΜΕ τον κάνουν να μην αντιλαμβάνεται την ηγετική «ύβριν» στην οποία υποπίπτει. Νομίζει, αυταπατώμενος, ότι παίζει μόνος του. Υποτιμά ότι στη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου, τη χώρα που αντιμετώπισε μετωπικά πανίσχυρες εταιρείες, όπως η Standard Oil, η American Tobacco Company και η ΑΤΤ, θα έρθει κάποια στιγμή και η σειρά του. Ελπίζω να μην αργήσει.
* Ο κ. Χαρίδημος Τσούκας (www.htsoukas.com) είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου και ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Warwick.
