Του Δημήτρη Δημητρίου
Η επιστροφή μας από την καλοκαιρινή ραστώνη ήταν λίγο ανώμαλη. Την επικαιρότητα κατέκλεισαν δύο μεγάλες επικεφαλίδες. Το μεταναστευτικό, με αφορμή τα όσα καταδικαστέα και ντροπιαστικά έγιναν στη Χλώρακα, και η υγεία, με αφορμή την πρόθεση της κυβέρνησης να εφαρμόσει τη νομοθεσία και να μεταφερθούν στον ΟΑΥ από το υπουργείο Υγείας οι αποστολές ασθενών στο εξωτερικό. Σε αυτό το κείμενο δεν έχω πρόθεση να εξετάσω σε λεπτομέρεια αυτά τα δύο μεγάλα ζητήματα. Αυτό είναι άλλωστε αδύνατον. Πρόθεσή μου είναι να υπογραμμίσω το πώς ή έλλειψη συντονισμού μεταξύ υπηρεσιών ή και θεσμών οξύνει τα προβλήματα, αλλά και πώς η έλλειψη διάθεσης ενός εκάστου να μοιραστεί την τεχνογνωσία του συντηρεί ζητήματα που κανονικά πρέπει να λειτουργούν ορθολογιστικά.
Για τα όσα έγιναν στη Χλώρακα προφανώς και συμφωνούμε όλοι πως κανείς δεν μπορεί να εκφεύγει από την εφαρμογή των νόμων και να απειλεί, να ρητορεύει με μίσος, να βανδαλίζει περιουσίες, να συμπεριφέρεται ρατσιστικά. Και αυτό αφορά όλους, ανεξαρτήτως φυλής και θρησκείας. Το κράτος μας, όμως, εφαρμόζει τις νομοθεσίες και τα διατάγματα που τα δικαστήριά του εκδίδουν; Και αυτό, στη δική μου αντίληψη, είναι ανησυχητικά επικίνδυνο. Αναφέρομαι στο διάταγμα του 2021 για εκκένωση του περιβόητου συγκροτήματος, που προφανώς όχι μόνο δεν εκκενώθηκε αλλά, άλλη υπηρεσία του κράτους συνέχιζε να καταβάλλει στον ιδιοκτήτη ή διαχειριστή, που και αυτό είναι θέμα συζήτησης, το επίδομα στέγασης για εκατοντάδες αιτητές πολιτικού ασύλου. Προφανώς ούτε το άλλο διάταγμα εφαρμόστηκε, αυτό της μη στέγασης επιπλέον αιτητών στη συγκεκριμένη περιοχή. Η τυχόν εφαρμογή των διαταγμάτων δεν θα έλυνε το πρόβλημα. Αυτό το κατανοούμε. Αλλά η μη εφαρμογή τους είναι επίσης τεράστιο πρόβλημα. Όπως ζήτημα είναι και η συνάντηση της υπουργού Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και του αρχηγού της αστυνομίας, στην Αστυνομική Διεύθυνση Πάφου με κάποιον ο οποίος πρωτίστως απείλησε, αλλά κυρίως ήταν καταζητούμενος. Οι θεσμοί νοσούν, όταν οι υπηρεσίες του κράτους αδυνατούν ή αρνούνται να συνεργαστούν. Και σε αυτό το μεγάλο ζήτημα η συνεργασία είναι πέραν από απαραίτητη. Με τη δημιουργία υφυπουργείου δεν εξυπακούεται και αυτόματη συνεργασία. Άλλωστε η αστυνομία δεν θα αλλάξει υπουργείο.
Στο ζήτημα των αποστολών ασθενών στο εξωτερικό με προβληματίζει η αυτόματη, αντανακλαστική αντίδραση που θέλει τη μη εφαρμογή της νομοθεσίας. Προφανώς και δεν είναι το μέγιστο ζήτημα που απασχολεί την υγεία μας, και δεν υπονοεί έλλειψη εμπιστοσύνης στο υπουργείο Υγείας η θέση για να εφαρμοστεί το τι ψηφίσαμε και η μεταφορά της αρμοδιότητας στον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας. Είναι όμως ένα θέμα ζωτικής σημασίας για την πίστη μας στον ΟΑΥ, για την πίστη μας στις νομοθεσίες. Η τεχνογνωσία που χρειάζεται, τα λογισμικά –αν υπάρχουν– του υπουργείου Υγείας να μεταφερθούν, και να οριστεί ένα χρονοδιάγραμμα εφαρμογής. Βεβαίως, η θέση για εφαρμογή των νομοθεσιών δεν μπορεί να είναι αλά καρτ. Την ίδια θέση πρέπει να έχουμε και σε μερικούς μήνες, όταν θα υπάρξει η απαίτηση για επέκταση της περιόδου αυτονόμησης των δημόσιων νοσοκομείων και της περιόδου που το κράτος θα πρέπει να καλύπτει τους ελλειμματικούς προϋπολογισμούς του ΟΚΥΠΥ. Προσωπικά πιστεύω πως δεν θα υπάρξει εξορθολογισμός όσο καλύπτεται η διαφορά από άλλο ταμείο. Επίσης, ο ΟΑΥ οφείλει χθες να καταρτίσει και να εφαρμόσει κανονισμούς και περιορισμούς που έχουν όλοι οι ασφαλιστικοί οργανισμοί υγείας στον κόσμο. Να περιορίσει τις καταχρήσεις, να δει πώς τα τμήματα Πρώτων Βοηθειών θα είναι όντως πρώτων και όχι αργοπορημένων βοηθειών, να αντιμετωπίσει το ζήτημα των λιστών αναμονής που εξελίσσεται σε βραχνά.
Οι θεσμοί νοσούν από την έλλειψη διαφάνειας, πολιτικής βούλησης, αντίληψης και ικανότητας αλλά και από την έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των υπηρεσιών του κράτους. Η ευθυνοφοβία έχει κατακλείσει τη νοοτροπία αντιμετώπισης των ζητημάτων, ο καθένας τραβά κοντά του τα κάρβουνα που του προσδίδουν εξουσία και διώχνει μακριά του τα κάρβουνα που καίνε. Εδώ χρειάζονται σταράτες κουβέντες. Το να πάρουμε θέση στη σωστή πλευρά της ιστορίας, να ταχθούμε δηλαδή υπέρ της εφαρμογής της νομοθεσίας δεν πρέπει να μας κατατάσσει αυτόματα υπέρ προσώπων. Αλλά ούτε και το ανάποδο μπορεί να συμβαίνει. Προσωπικά είμαι σίγουρος πως η παράταξή μας, ο Δημοκρατικός Συναγερμός θα ταχθεί αναφανδόν υπέρ της εφαρμογής των νομοθεσιών. Αυτή είναι άλλωστε και η κυρίαρχη αποστολή μας.
Ο κ. Δημήτρης Δημητρίου είναι βουλευτής Λευκωσίας ΔΗΣΥ, πρόεδρος Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών.
