Αν ο φίλος που σπεύδουμε να βοηθήσουμε οποτεδήποτε το ζητήσει, δεν εκτιμά τη βοήθεια που προσφέρουμε, απαιτεί ολοένα και περισσότερα ή αδιαφορεί ξαφνικά για την ύπαρξη μας, έχει χωρίς αμφιβολία το στίγμα της αγνωμοσύνης. Αγνωμοσύνη ή αχαριστία, ορίζεται ως η αδυναμία κάποιου να εκτιμήσει και αναγνωρίσει το καλό που του έκανε κάποιος άλλος. Σε καθημερινή βάση καλούμαστε, αφενός να αντιμετωπίσουμε πολλούς τέτοιους ανθρώπους, αφετέρου να διαχειριστούμε την απογοήτευση και πικρία που προκαλεί η στάση τους. Η προστασία του εαυτού μας, επιβάλλει να είμαστε σε ετοιμότητα να αναγνωρίζουμε τα άτομα αυτά και να παίρνουμε τα κατάλληλα μέτρα, ώστε να μη μας εκμεταλλεύονται. Στην πλειοψηφία τους έχουν την τάση να παραπονιούνται για οτιδήποτε τα αφορά, τις συνθήκες ζωής, το σπίτι, τη δουλειά και την οικονομική τους κατάσταση. Έχουν αρνητική οπτική και διάθεση. Εντοπίζουν και εστιάζουν μόνο στα δυσάρεστα και κακά που συμβαίνουν γύρω τους. Με κάθε ευκαιρία γκρινιάζουν για αυτά που τους λείπουν και επαναλαμβάνουν πόσο άτυχοι είναι. Αποποιούνται των ευθυνών τους, ενώ αποδίδουν σε άλλους την ευθύνη για τη δική τους πραγματικότητα. Μπαίνουν στο ρόλο του θύματος με σκοπό να εκμαιεύσουν την προσοχή και τον οίκτο των γύρω τους. Δεν αισθάνονται ποτέ ικανοποίηση ή ευχαρίστηση. Έχουν αυξημένες απαιτήσεις από το περιβάλλον τους, τις οποίες εκφράζουν πιεστικά και αδιάκριτα. Θεωρούν κεκτημένο δικαίωμα την παροχή βοήθειας και προσφορά των άλλων, γι’ αυτό δε σταματούν ποτέ να ζητούν τις υπηρεσίες τους.
Αφού λοιπόν βεβαιωθούμε ότι έχουμε να χειριστούμε ένα τέτοιο άτομο, είναι απαραίτητο να του επικοινωνήσουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματα μας. Να του εξηγήσουμε με ποιο τρόπο εισπράττουμε και ερμηνεύουμε τη συμπεριφορά του. Ας μη λησμονούμε ότι αρκετοί άνθρωποι δεν αντιλαμβάνονται ότι είναι αγενείς ή δεν γνωρίζουν με ποιο τρόπο να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη τους. Στην περίπτωση όπου υπάρχει θετική ανταπόκριση, δεν τίθεται ζήτημα. Η συγγνώμη είναι ένα πρώτο βήμα προς το επιθυμητό αποτέλεσμα. Σε αντίθετη όμως περίπτωση, όπου υπάρχει άρνηση και αντίδραση, θα πρέπει να επιλέξουμε εμάς πάνω από οποιονδήποτε άλλο. Προς το σκοπό αυτό, καλό θα ήταν να αποστασιοποιηθούμε διακριτικά και να θέσουμε ξεκάθαρα τα όρια μας. Επιστρατεύοντας τα «όχι» μας σε μελλοντικές αξιώσεις τους, θα παρατηρήσουμε ότι εξαφανίζονται και αναζητούν τον επόμενο ευεργέτη που θα ικανοποιεί τις ανάγκες τους. Απομακρύνοντας εκείνους που δεν έχουν την ικανότητα να εκτιμήσουν τα «δώρα» μας, δίνουμε χώρο σε αυτούς που τα αποδέχονται με χαρά και ευγνωμοσύνη. Δίνουμε χρόνο σε αυτούς που μας χαρίζουν γενναιόδωρα ένα χαμόγελο.
Είναι πιο παραγωγικό να στραφούμε πρώτοι εμείς στον εαυτό μας και να του προσφέρουμε την αναγνώριση, την αγάπη και το σεβασμό που αναμένουμε από τους άλλους. Είναι πιο σημαντικό να πιστέψουμε και να αναγνωρίσουμε πρώτοι την αξία της προσφοράς μας, αντί να προσδοκούμε την αξιολόγηση αυτή από τους άλλους. Όσο κι αν έχουμε απογοητευθεί, την επόμενη φορά που θα κληθούμε να συμπαρασταθούμε σε κάποιο φίλο, ας μην επιτρέψουμε στην καχυποψία να έχει τον τελευταίο λόγο. Ας επιτρέψουμε στον φίλο μας να επιλέξει ελεύθερα. Οι επιλογές είναι δύο: Αχαριστία ή ευγνωμοσύνη. Είμαστε έτοιμοι να αποχαιρετίσουμε αυτούς που θα μας πληγώσουν, αλλά ακόμη πιο έτοιμοι να υποδεχθούμε αυτούς που θα μας εκτιμήσουν και αγαπήσουν. Οι τελευταίοι αξίζουν τα πάντα!
*Master Life Coach, Parent Coach, Accredited Practitioner Coach από τον IAPC&M (International Authority for Professional Coaching and Mentoring), μέλος της ICF Κύπρου και ICM (Inspirational Coaching and Mentoring) Ελλάδας
www.joannaxanthouli.com
