Kathimerini.gr
ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΖΩΗ
Ούτε ένας μήνας δεν έχει περάσει και τα παραδείγματα είναι ήδη αρκετά: όσο η Ελλάδα, η Ευρώπη, ολόκληρος ο πλανήτης σχεδόν, μένουν εντός των τεσσάρων οικιακών τειχών, η μουσική μοιάζει να ενώνει ανθρώπους που δεν μπορούν πια να ανταλλάξουν βλέμματα, να αγγιχτούν.
Οι Ιταλοί βγήκαν στα μπαλκόνια με ακορντεόν ή με τη φωνή τους. Από τη Φιλαρμονική του Βερολίνου και τη Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης μέχρι το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και την Εθνική Λυρική Σκηνή, πολιτιστικοί φορείς αναμεταδίδουν παλιότερες συναυλίες, ανεβάζουν βίντεο με τους ερμηνευτές τους επί το έργον ή πραγματοποιούν πρεμιέρες διαδικτυακά.
Η Γκλόρια Γκέινορ τραγουδάει το «I will survive» πλένοντας τα χέρια της. Ο Μπόνο προσφέρει μια καινούργια μπαλάντα. Το «Θα κάτσω σπίτι» του Λουκιανού Κηλαηδόνη γίνεται viral, η Φωτεινή Βελεσιώτου παίζει το «Κάνε κουράγιο καρδιά μου» και ο Σωκράτης Μάλαμας αναρτά τραγούδια καθημερινά. Οι συναυλίες μέσω live streaming μοιάζουν πλέον οικείες.
Στις 17 Μαρτίου, οι Dropkick Murphys είχαν 160.000 διαδικτυακούς θεατές και ο Νιλ Γιανγκ ήδη ετοιμάζεται για τα «Fireside Sessions». Στα καθ’ ημάς, από τους πρώτους που πήραν αντίστοιχες πρωτοβουλίες ήταν ο Σπύρος Γραμμένος, ο Κωστής Μαραβέγιας με τη Νατάσσα Μποφίλιου, η Μαρία Παπαγεωργίου, ο Στάθης Δρογώσης και ο Μανώλης Φάμελλος – οι εμφανίσεις τους είναι ακόμα διαθέσιμες στα social media. «Οταν ξεκινήσαμε τη συναυλία ήθελα να κλάψω, από θλίψη αλλά και από ευγνωμοσύνη», εξομολογείται η Μαρία Παπαγεωργίου, που μαζί με τον κιθαρίστα Σταύρο Ρουμελιώτη έπαιξαν στις 16 Μαρτίου ενώπιον σχεδόν 67.000 διαδικτυακών θεατών. Στη διάρκεια της παράστασης ήταν σαν να ξανάκουγε τους στίχους των τραγουδιών για πρώτη φορά. Απευθυνόταν στο κοινό, αλλά δεν υπήρχε χειροκρότημα και βλέμματα από την πλατεία. Στο τέλος διάβασε χιλιάδες σχόλια, από διάφορες χώρες: «Είδα μια ένωση πολλών τόπων και ανθρώπων», λέει. Πού την αποδίδει; «Η διάδραση της μουσικής είναι πιο οικεία, μπορείς να τραγουδήσεις παρέα με τον άλλον. Μέχρι τη δεκαετία του ’70 το τραγούδι ήταν κυρίως μοίρασμα, έκφραση. Με την τηλεόραση μπήκαμε σε μια διαδικασία προβολής και εντυπωσιασμού, πράγμα θεμιτό, ίσως όμως τώρα μας δίνεται η ευκαιρία να στραφούμε ξανά στο θεραπευτικό του στοιχείο».
Ο Σωκράτης Μάλαμας αναρτά καθημερινά τραγούδια (κάτω αριστερά), ενώ από τους πρώτους που ανέλαβαν πρωτοβουλία για συναυλίες μέσω live streaming είναι ο Σπύρος Γραμμένος.
Ο Στάθης Δρογώσης, που την επομένη έπαιξε διαδικτυακά μαζί με τον Μανώλη Φάμελλο, πιστεύει ότι ένα βιβλίο ή μια ταινία είναι πιο εσωτερικοί τρόποι ψυχαγωγίας, τη στιγμή που η δύναμη της μουσικής έγκειται στο να τραγουδάς μαζί με άλλους. Το τραγούδι είναι στον τρόπο ζωής των Ελλήνων, έτσι, στην εποχή της αναγκαστικής ιδιώτευσης δημιουργήθηκε «η γλυκόπικρη ανάγκη για μια συναυλία από το σαλόνι μας». «Θέλαμε να πούμε ότι, αν και “Μένουμε σπίτι”, υπάρχει κάτι ωραίο να κάνουμε», εξηγεί. «Τέτοιες μέρες αναρωτιέσαι πώς να βοηθήσεις ως καλλιτέχνης. Ισως ανακουφίζοντας μια οικογένεια στο σαλόνι της. Με το τραγούδι γίνεσαι μέρος μιας ομάδας, μέσα από μια τέχνη που δεν ξεδιπλώνεται στον χώρο, αλλά στον χρόνο».
Στο μεταξύ, τα live streaming και οι αναμεταδόσεις συνεχίζονται. Στον κόσμο (όπως λ.χ. η πρωτοβουλία «iHeart Living Room Concert for America» του Ελτον Τζον ή οι παραστάσεις που ανεβάζει η Βασιλική Οπερα του Λονδίνου) αλλά και στην Ελλάδα: τα «Stay Home Sessions» της ομάδας United We Fly συνεχίζονται σήμερα με την Danai Nielsen, ενώ ακολουθούν οι Theodore, Κατερίνα Πολέμη και άλλοι.
Οπως δείχνουν σχετικές έρευνες, το Spotify πέφτει στις προτιμήσεις της καραντίνας, υπάρχει όμως και μια άλλη παράμετρος: «Ως μια δραστηριότητα όπου συμμετέχουν όλοι, η μουσική σπάει τη μοναξιά, ενώνει, εκφράζει συναισθήματα θετικά ή αρνητικά και στέλνει μηνύματα», σημειώνει η εθνομουσικολόγος Αλεξάνδρα Μπαλάντινα.
Με τους συναδέλφους της, αυτή την περίοδο ανταλλάσσει τραγούδια σχετικά με την πανδημία που κυκλοφορούν στο Μεξικό, στην Κένυα, στο Ιράν, στη Σερβία.
«Η μεγαλύτερη απομόνωση εμφανίζεται στις κοινωνικές σχέσεις και η μουσική ίσως είναι ένας τρόπος να πούμε ότι είμαστε μαζί», λέει και καταλήγει: «Ο ήχος είναι σημαντικός. Ως τώρα δίναμε βάση στο οπτικό στοιχείο, που περιορίζεται πια στις οθόνες μας. Πλέον δίνεται η δυνατότητα να αναπτύξουμε το ακουστικό, να στραφούμε στις άλλες αισθήσεις ως μέσον εμψύχωσης, διαμαρτυρίας».
