Kathimerini.gr
Της Μάρως Βασιλειάδου
«Από τον Ιούλιο έως σήμερα εργαστήκαμε για τη δυναμική επανεκκίνηση του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης», δήλωσε η καλλιτεχνική διευθύντρια του ΕΜΣΤ Κατερίνα Γρέγου στην ομιλία της κατά τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, την πρώτη από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά της, στα μέσα του 2021. Η κ. Γρέγου, ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια που επέστρεψε στην Ελλάδα «μετά από 25 χρόνια περιπλάνησης στο εξωτερικό», όπως ανέφερε, μέσω αυτής της θέσης αποδέχθηκε μια σημαντική πρόκληση: να διευθύνει καλλιτεχνικά ένα δημόσιο μουσείο με δύσκολο παρελθόν –περίπου μια 20ετία περιπετειών και διακεκομμένης λειτουργίας–, και να το οδηγήσει στο μέλλον.
Νέα σύλληψη του ΕΜΣΤ
Οπως φάνηκε στη χθεσινή παρουσίαση του καινούργιου ρόλου του μουσείου στα πολιτιστικά πράγματα της χώρας –για «μια νέα σύλληψη του ΕΜΣΤ» μίλησε η κ. Γρέγου–, το μουσείο αποσκοπεί να «γίνει ο κορυφαίος εθνικός θεσμός για τη σύγχρονη τέχνη και τον οπτικό πολιτισμό στην Ελλάδα, και ένας από τους ηγετικούς θεσμούς της Νότιας Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου». Σε αυτή την προσπάθεια υπάρχει η υποστήριξη της Πολιτείας, ώστε να γίνει το ΕΜΣΤ «το παράδειγμα για το πώς πρέπει να λειτουργήσουν τα μουσεία της χώρας», δήλωσε ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού για θέματα σύγχρονου πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
Α. Πίττας, «Jaune, geel, gelb, yellow». Πράξεις μοντερνισμού με τον ίδιο και τον Τίο βαν Ντούσμπεργκ. Αποψη εγκατάστασης: Centraal Museum, Ουτρέχτη. (Gert Jan van Rooij)
Είναι εξαιρετικά ευχάριστη η διαπίστωση της κατανόησης με την οποία το ΥΠΠΟ περιβάλλει αυτή την προσπάθεια, και ανταποκρίνεται στις ανάγκες της. Ο νέος προϋπολογισμός των 9,2 εκατομμυρίων είναι υπερδιπλάσιος αυτού που ίσχυε στο πρόσφατο παρελθόν για το ΕΜΣΤ, και δεν περιορίζεται στη φετινή χρονιά της ολικής επανεκκίνησης του φορέα. Οπως δήλωσε ο κ. Γιατρομανωλάκης, υπάρχει η πρόθεση να συνεχιστεί και κατά το 2023. Και πρόσθεσε: «Είναι ώρα να δούμε πώς κατανέμεται ο προϋπολογισμός στον πολιτισμό. Εως τώρα τα εικαστικά υστερούσαν, και πρόθεσή μας είναι αυτό να τροποποιηθεί».
Εξίσου σημαντική εξέλιξη αποτελεί το σχόλιο της κ. Γρέγου για τη μόνιμη συλλογή, «μια ιδέα που πλέον αντικαθίσταται», όπως είπε. «Η μουσειολογική μελέτη δεν είναι “ιερή αγελάδα”», τόνισε. Σχετικά με την έγκριση από το Συμβούλιο των Μουσείων που τυπικά προαπαιτείται κάθε νέας μουσειολογικής μελέτης, η καλλιτεχνική διευθύντρια δήλωσε: «Πρόκειται για μια αναχρονιστική αντίληψη, κι αυτό πρόκειται να αλλάξει αναφορικά με το πλάνο της εγκατάστασης της μόνιμης συλλογής».
Τις οικονομικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις του μουσείου ανακοίνωσε η νέα οικονομική και διοικητική διευθύντρια του ΕΜΣΤ Αθηνά Ιωάννου, που ανέλαβε τα καθήκοντά της τον Δεκέμβριο. Για να καλυφθούν κάποιες ελλείψεις στο «υποστελεχωμένο» ΕΜΣΤ αναφέρθηκε στην «ανάγκη αναζήτησης βοήθειας από εξειδικευμένους εξωτερικούς συνεργάτες, συμπληρωματικούς στο υφιστάμενο προσωπικό, οι οποίοι για ορισμένο χρόνο θα αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν μέρη του προγράμματος του μουσείου».
Αφήνοντας κατά μέρος τα θεσμικά και οικονομικά ζητήματα, το εκθεσιακό πρόγραμμα που ανακοινώθηκε χθες είναι ευρύ και εμπεριστατωμένο. Το πρώτο ραντεβού του κοινού με τις περιοδικές διοργανώσεις του μουσείου δίνεται στις 5 Μαΐου με την έκθεση του Δημήτρη Τσουμπλέκα «Αμαζόνιος», που εγκαινιάζει την ενότητα ΕΜΣΤ Extra Muros (Εκτός των Τειχών). Το πολυδιάστατο έργο αναπτύσσεται σε πολλούς χώρους εντός και εκτός του ιστορικού εργαστηρίου του Νίκου Κεσσανλή και της Χρύσας Ρωμανού στο Πολύδροσο.
«Ειρήνη Βουρλούμη. Στον ίδιο χώρο».
Το πρόγραμμα
Ομως ο πιο δυνατός μήνας για το ΕΜΣΤ, αυτός που σηματοδοτεί την πλήρη επιστροφή, είναι ο Ιούνιος. Στις 17 εγκαινιάζεται η ομαδική έκθεση «Statecraft. Διαμορφώνοντας το κράτος», με την οποία ξεκινάει το πρόγραμμα της νέας καλλιτεχνικής διεύθυνσης. Μέσω της τέχνης εξετάζονται οι μηχανισμοί κατασκευής, η δομή και η ιδεολογική ρητορική που ενέχει το οικοδόμημα του έθνους και του κράτους, και το σκεπτικό της έκθεσης ταιριάζει απόλυτα με τον προβληματισμό και την έως τώρα επιμελητική εργασία της κ. Γρέγου. Στην ίδια ημερομηνία ξεκινούν δύο ακόμη εκθέσεις σε διαφορετικούς ορόφους του μουσείου: η φωτογραφική με τίτλο «Στον ίδιο χώρο» της Ειρήνης Βουρλούμη και η «Jaune, geel, gelb, yellow» (Κίτρινο) του Αντώνη Πίττα, μια παρέμβαση στη μόνιμη συλλογή που βρίσκεται στον δεύτερο όροφο. Καταλήγοντας ας αναφερθούμε ξεχωριστά στη διαβεβαίωση εκ μέρους της διεύθυνσης για την εφαρμογή δίκαιης αμοιβής στους καλλιτέχνες που συνεργάζονται με το ΕΜΣΤ, αφού το μουσείο δεσμεύτηκε να αμείβει όλους τους δημιουργούς που παρουσιάζουν εδώ τη δουλειά τους, είτε πρόκειται για νέα ανάθεση είτε για προηγούμενη εργασία.
