Του Απόστολου Κουρουπάκη
Η διεθνής έκθεση «Cyprea: Το δίχτυ της Αφροδίτης» φιλοξενείται στο Αρχαιολογικό Πάρκο του Κολοσσαίου από τις 26 Σεπτεμβρίου στη Ρώμη, επιμελητής, ο καθηγητής Τζιόρτζιο Καλκάρα, και η καλλιτεχνική διευθύντρια, Στεφανία Πενάκιο, οι οποίοι έχουν ενορχηστρώσει έναν διάλογο μεταξύ της αρχαίας εικονογραφίας και των σύγχρονων ερμηνειών του μύθου της Αφροδίτης.
Συνδυάζοντας το παρελθόν με το παρόν, το αιώνιο με το εφήμερο, η έκθεση μετατρέπεται σε μια γιορτή της ομορφιάς και των αξιών που ενώνουν την ανθρωπότητα στο πέρασμα του χρόνου
Έργα του Πανίκου Τεμπριώτη.
Η παρουσία τεσσάρων καλλιτεχνών από την Κύπρο, του Βασίλη Βασιλειάδη, της Ελένης Κινδύνη, του Λευτέρη Τάπα και του Πανίκου Τεμπριώτη, είναι πολύ σημαντική, διότι δείχνει πως οι Κύπριοι καλλιτέχνες, έχουν δημιουργήσει σημαντικούς και ενδιαφέροντες δεσμούς με το εξωτερικό. Από την συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Στεφανία Πενάκιο, Ρόζα Μούντι, Νίκολα Βερλάτο και Gabriels.
Όπως σημειώνεται στο δελτίο Τύπου της έκθεσης ο τίτλος φέρνει στο μυαλό το κοχύλι Cypraea, σύμβολο της θεάς Αφροδίτης και υπενθυμίζει τους δεσμούς μεταξύ της Μεσογείου και της μυθολογικής θεάς. Η Αφροδίτη, μία από τις κεντρικές φιγούρες της ελληνικής μυθολογίας, συνδέεται με την ομορφιά, τον έρωτα και την αποπλάνηση, με ρίζες που ανάγονται στην αρχαία θρησκεία της Μεσοποταμίας και τις φοινικικές λατρείες. Ο μύθος λέει ότι γεννήθηκε από τον αφρό της θάλασσας κοντά στην Κύπρο, και δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτό ακριβώς το νησί, σταυροδρόμι πολιτιστικών και εμπορικών επιρροών μεταξύ Ανατολής και Δύσης, επιλέχθηκε ως ο πρωταρχικός τόπος λατρείας της θεάς.
Έργο της Ελένης Κινδύνη.
Κεντρικό θέμα της έκθεσης είναι η έννοια της καλοκαγαθίας, που ενώνει το ιδανικό της ομορφιάς (κάλλος) με αυτό της καλοσύνης και της ηθικής υπεροχής (αγαθός). Η έκθεση «Cyprea: Το δίκτυο της Αφροδίτης» όπως αναφέρεται στο σκεπτικό των δημιουργών προτείνει έναν προβληματισμό για το πώς οι κλασικές αξίες και η αισθητική μπορούν να αναγεννηθούν και να επανερμηνευτούν στη σύγχρονη τέχνη. Συνδυάζοντας το παρελθόν με το παρόν, το αιώνιο με το εφήμερο, η έκθεση μετατρέπεται σε μια γιορτή της ομορφιάς και των αξιών που ενώνουν την ανθρωπότητα στο πέρασμα του χρόνου. Η εκδήλωση αυτή δεν είναι επομένως μόνο ένας φόρος τιμής στην Αφροδίτη, αλλά και μια πρόσκληση για να προβληματιστούμε σχετικά με την πολιτιστική συνέχεια και τη σημασία του μύθου στη σύγχρονη κοινωνία μας. Η Καλοκαγαθία, το ιδανικό της ηθικής και σωματικής ομορφιάς, αναδεικνύεται ως μια διαχρονική έννοια που συνεχίζει να εμπνέει καλλιτέχνες και στοχαστές, αποδεικνύοντας πώς το αρχαίο και το σύγχρονο μπορούν να συνυπάρξουν και να εμπλουτίσουν το ένα το άλλο.
Έργα του Λευτέρη Τάπα.
Ρωτώ τον Βασίλη Βασιλειάδη, εκ των συμμετεχόντων στην έκθεση αν οι καλλιτεχνικοί κώδικες επικοινωνίας με τους Ιταλούς συναδέλφους τους, λόγω των διαφορετικών τόπων δημιουργίας και έμπνευσης, απέχουν ή αν συγκλίνουν. Ο κ. Βασιλειάδης μού λέει πώς δεν απέχουν καθόλου, συμπληρώνοντας: «Εκείνο που ίσως να διαφέρει είναι η ποικιλία των καλλιτεχνικών κωδίκων επικοινωνίας που υπάρχουν σε χώρες μεγαλύτερες από την Κύπρο και ειδικά σε εκείνες που έχουν μια έντονη και βαθιά καλλιτεχνική παράδοση όπως η Ιταλία» και σχετικά με τα έργα της έκθεσης «Cyprea: Το δίχτυ της Αφροδίτης» λέει: «Παρόλο που τα έργα των καλλιτεχνών ολοκληρώθηκαν σε διαφορετικές χώρες από καλλιτέχνες με διαφορετικές ίσως καλλιτεχνικές προσλαμβάνουσες, η έκθεση στο μουσείο του αρχαιολογικού πάρκου του Κολοσσαίου έγινε το πεδίο ενός γόνιμου διαπολιτισμικού διαλόγου με τα έργα να συνομιλούν αρμονικά, τόσο μεταξύ τους όσο και με τον χώρο που τα φιλοξενεί. Θεωρώ πως καθοριστικό ρόλο σ’ αυτό, έχει διαδραματίσει και η θεματική της έκθεσης που λειτούργησε καταλυτικά στο όλο εγχείρημα».
Στο κείμενό του για τον κατάλογο της έκθεσης ο Βασίλης Βασιλειάδης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η Μεσόγειος θάλασσα που βρέχει και ποτίζει σαν μνήμη τις χώρες μας, είναι στρωμένη με υδάτινους διαδρόμους που ανέκαθεν ένωναν τους ανθρώπους μεταγγίζοντας τέχνη και παράδοση από τον ένα πολιτισμό στον άλλο. Διατρέχοντας μετά από αιώνες αυτές τις διαδρομές, ενεργοποιούμε ξανά ένα πολύτιμο σύνδεσμο που μας ενώνει, όχι πλέον με τους επινοημένους δεσμούς μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας αλλά με τους οργανικούς δεσμούς της βαθύτερη ύπαρξής μας. Θυμόμαστε ποιοι ήμαστε, Κι αυτό, στις μέρες μας, είναι πολύτιμο» και τον ρωτώ πόσο συγγενικές πολιτισμικά και άρα εικαστικά συγγενείς είναι η Κύπρος και η Ιταλία: «Πιστεύω πως η Κύπρος ως κοινωνία δεν έχει ιδιαίτερη πολιτισμική συγγένεια με την Ιταλία. Ο ρόλος που η Τέχνη και ο καλλιτέχνης κατέχουν διαχρονικά στην ιταλική κοινωνία, ο σεβασμός για τον εθνικό αλλά και τον παγκόσμιο πολιτισμό, η διαχείρισή του πολιτισμού ώστε να λειτουργεί προς το συμφέρον της κοινωνίας και όχι των ατόμων, είναι μόνο μερικά από τα σημεία που διαφοροποιούν σημαντικά το πολιτισμικό σκηνικό των δύο χωρών. Παρόλα αυτά, υπάρχει ανάμεσά τους μια μεγάλη εικαστική συγγένεια, όπως και με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εξάλλου, ως αποτέλεσμα φυσικά του οδοστρωτήρα της παγκοσμιοποίησης».
Έργα του Βασίλη Βασιλειάδη.
Ποιος είναι ο στόχος της έκθεσης ρωτώ τον Βασίλη Βασιλειάδη, ο οποίος μού λέει πως στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου αλλά και στα εγκαίνια της έκθεσης, μέσα από τις παρεμβάσεις διαφόρων φορέων και συντελεστών, έγινε αρκετές φορές αναφορά στον ιδιαίτερο στόχο αυτής της εκδήλωσης, σημειώνοντας: «Πρόκειται για μια πρωτοβουλία η οποία ενεργοποιεί ένα αρχαίο κανάλι πολιτισμικής διασύνδεσης ανάμεσα στις δύο χώρες. Ένας διάδρομος ανταλλαγής πολιτισμού που φέρνει στην επιφάνεια τα κοινά στοιχεία, τις κοινές παραδόσεις και την ιστορία που συνδέει την Κύπρο και την Ιταλία από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Μια έκθεση που φιλοδοξεί να γίνει η αρχή για μελλοντικές πολιτιστικές συνεργασίες και απ’ ότι φαίνεται, ήδη το πετυχαίνει».
Πληροφορίες
Η διεθνής έκθεση «Cyprea: Το δίχτυ της Αφροδίτης» παρουσιάζεται στο Αρχαιολογικό Πάρκο του Κολοσσαίου, στη Ρώμη από τις 26 Σεπτεμβρίου έως τις 26 Νοεμβρίου 2024.
