Του Απόστολου Κουρουπάκη
«Η ζωγραφική: γράφω τη ζωή με όσο πιο λαμπρά χρώματα με όσο πιο δυνατό σχέδιο για να μη χρειάζεται ο θεατής να περπατήσει άγρια μονοπάτια πριν έρθει μέσα στον κήπο μου, και νιώσει συγγενής με τον κόσμο μου» λέει στην «Κ» ο Κωνσταντίνος Γιαννικούρης, ο οποίος εκθέτει στην γκαλερί «Stand in Line» στη Λευκωσία. Σχετικά με την έμπνευσή του λέει: «Έμπνευση είναι ό,τι αγαπώ. Τα παραμύθια που θέλω να πω σε όσους αγαπούν τα παραμύθια. Τα παραμύθια που γίνονται μύθος για να μην είναι η ζωή μονάχα κυβέρνηση της καθημερινής ανάγκης». Για την Κύπρο λέει: «Η Κύπρος είναι όλη μέσα στα έργα μας με όλα τα όνειρα που είχαμε κάμει και όλα τα αστέρια που κάποτε είχα δει στην Πέτρα του Ρωμιού, μεσάνυχτα. Σαν θυμήθηκα αυτή την άγια νύχτα, άρχισα τώρα μια σειρά έργα. «Στην Ανατολή ο Ήλιος, οι Κυνηγοί των Άστρων». Ο Κώνσταντίνος Γιαννικούρης συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο καταξιωμένους Κύπριους καλλιτέχνες που ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό.
–Κύριε Γιαννικούρη, μετά από τόσα χρόνια στην υπηρεσία των εικαστικών, αισθάνεστε πώς έχετε κατακτήσει τη γλώσσα τους;
–Ποτέ δεν ένιωσα να είμαι στην υπηρεσία κανενός ούτε του οτιδήποτε. Φαντάζομαι ότι τη γλώσσα τους τη μιλούσα πάντα και η αγάπη για τη ζωγραφική ήταν πάντα μέσα μου. Και λέγοντας αυτά δεν θέλω να τα θεωρήσετε σαν εκ των υστέρων λογοτεχνική έκφραση. Έτσι ένιωθα και έτσι νιώθω. Η τέχνη δεν κατακτιέται, την έχεις, τη ζεις, την αγαπάς, την ερωτεύεσαι. Και δεν είναι γλώσσα για να τη μάθεις.
–Ποια είναι η κύρια πηγή έμπνευσής σας; Θα λέγατε πως ανήκετε σε κάποια συγκεκριμένη σχολή;
–Η έμπνευση είναι ό,τι αγαπώ. Τα παραμύθια που θέλω να πω σε όσους αγαπούν τα παραμύθια. Τα παραμύθια που γίνονται μύθος για να μην είναι η ζωή μονάχα κυβέρνηση της καθημερινής ανάγκης. Να είναι κάτι που να κάνει να κτυπά η καρδιά μας. Όσο για σχολές δεν έχω καμιά σχέση. Οι σχολές, οι τάσεις, τα δε και τα μεν δεν με αντιπροσωπεύουν ούτε τα αισθάνομαι. Και ούτε κοίταξα ποτέ γύρω μου, ο στόχος έπρεπε να είναι δικός μου και μπροστά μου. Σαν κοιτάξεις, είναι τόση η ομορφιά που δημιούργησε η ανάγκη της έκφρασης, που αν θέλεις να μετράς σαν καλλιτέχνης είναι ανάγκη κι εσύ να δημιουργήσεις τον δικό σου κόσμο. Αυτό γίνεται φυσικά, εκτός αν καμιά ιδέα δεν γεννιέται στη δική σου καρδιά. Πώς μπορείς να είσαι ελεύθερος καλλιτέχνης και να μιλάς τη δική σου γλώσσα μέσα σε σχολές και ρεύματα; Είναι τόσες οι ιδέες που έρχονται από μόνες τους που οι μέρες δεν είναι αρκετές για να τις κάνεις έργα. Πού καιρός να κοιτάζεις γύρω σου;
–Ποιον ρόλο παίζει στη ζωγραφική σας ο άνθρωπος και οι αισθήσεις του;
–Ο άνθρωπος από πολλά χρόνια έγινε η κύρια πηγή της ζωγραφικής μου, όταν μου έγινε ολοφάνερο πως έπρεπε να αφήσω ένα ίχνος αυτού του εφήμερου κόσμου της ανθρώπινης ζωής. Οι τόποι που ήξερα άλλαξαν μορφή, μα είναι πάντα στη θέση τους. Οι άνθρωποι που γνωρίζαμε δεν υπάρχουν πια και η μνήμη δεν είναι αρκετή. Έτσι χρειάστηκε να γράψουμε ή να ζωγραφίσουμε τη σκιά που έμεινε από το πέρασμα τους. Να μην πάει χαμένο αυτό που λέμε Ζωή.
–Βλέποντας έργα σας διακρίνω στιβαρές γραμμές στο ανθρώπινο σώμα, αλλά και ένα πολύ ενδιαφέρον παιχνίδισμα με τα χρώματα. Ποιες είναι οι επιρροές σας;
–Τα έργα μου είναι μια ολόκληρη ζωή καθημερινής αναζήτησης και δουλειάς. Γιατί θέλετε να υπάρχουν επιρροές; Αυτά χρειάζονται σε ιστορικούς για να μπορούν να γράφουν ιστορία της τέχνης, απ’ όπου πολλά λείπουν και όπου δεν μπορούν να διανοηθούν καλλιτέχνες χωρίς επιδράσεις. Η ζωγραφική: γράφω τη ζωή με όσο πιο λαμπρά χρώματα με όσο πιο δυνατό σχέδιο για να μη χρειάζεται ο θεατής να περπατήσει άγρια μονοπάτια πριν έρθει μέσα στον κήπο μου, και νιώσει συγγενής με τον κόσμο μου.
Η δουλειά μου είναι να γράφω τη Ζωή
«Για μένα μόνο μια πορεία υπήρχε. Να ζήσω εξ ολοκλήρου κάνοντας τέχνη. Έτσι στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι, δούλεψα και απόκτησα όλες τις τεχνικές που μπορούσα και που έδιναν τη δυνατότητα να εκφραστώ πλατιά και ασταμάτητα».
–Η πολυετής παραμονή σας στο Παρίσι φαντάζομαι έχει επηρεάσει και την καλλιτεχνική σας ματιά. Πόση Κύπρος υπάρχει στο έργο σας;
–Δεν μένω στο Παρίσι τώρα. Ήταν τα φοιτητικά χρόνια και ο καιρός που δούλεψα για άλλους καλλιτέχνες για τη ζωή. Τώρα μένω σε ένα μεσαιωνικό χωριό στα βουνά και τα ηφαίστεια της κεντρική Γαλλίας όπου έχτισα κατά μεγάλο μέρος το σπίτι και τα ατελιέ μας, με ένα μεγάλο αργαλειό για την Κατερίνα και το ατελιέ ζωγραφικής. Η Κύπρος είναι όλη μέσα στα έργα μας με όλα τα όνειρα που είχαμε κάμει και όλα τα αστέρια που κάποτε είχα δει στην Πέτρα του Ρωμιού, μεσάνυχτα. Σαν θυμήθηκα αυτή την άγια νύχτα, άρχισα τώρα μια σειρά έργα. «Στην Ανατολή ο Ήλιος, οι Κυνηγοί των Άστρων».
–Φεύγοντας από την Πάφο, μετά το Γυμνάσιο, σκεφτήκατε ότι θα μένατε στη Γαλλία και θα ακολουθούσατε αυτή την πορεία;
–Και τι μπορούσα να σκεφτώ άλλο; Όταν έφυγα ήταν ακόμη Αγγλοκρατία. Ήθελα να γίνω ζωγράφος και δεν είχα δει ποτέ ένα σωληνάριο λαδομπογιάς. Και ήθελα να ζωγραφίζω, όχι να είμαι δάσκαλος. Για μένα μόνο μια πορεία υπήρχε. Να ζήσω εξ ολοκλήρου κάνοντας τέχνη. Έτσι στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι, δούλεψα και απόκτησα όλες τις τεχνικές που μπορούσα και που έδιναν τη δυνατότητα να εκφραστώ πλατιά και ασταμάτητα. Έτσι μπήκαν στα χέρια μου η ελαιογραφία, η υδατογραφία, το φρέσκο, οι ψηφιδωτοί τοίχοι και δάπεδα, η χαρακτική λιθογραφία, και τέλος η ταπισερί. Ταπισερί κάναμε με την Κατερίνα σε μεγάλες διαστάσεις για πολλούς φιλότεχνους. Όλα αυτά είναι μια τεράστια δουλειά και είσαι πάντα μόνος.
–Τι σημαίνει τελικά να είναι κάποιος καλλιτέχνης, ποιον κόσμο εκπροσωπεί;
–Τελικά καλλιτέχνης σημαίνει να αγαπάς βαθιά, να ζεις δυνατά, απόλυτα το έργο που φτιάχνεις. Να είναι αρκετά δυνατό για να βρει κάποιον να το αγαπήσει με όση αγάπη έβαλες για να του δώσεις τη ζωή. Δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Δεν εκπροσωπώ κανένα ούτε κανένας μου ζήτησε να τον εκπροσωπήσω. Η δουλειά μου είναι να γράφω τη Ζωή.
–Μιλήστε μου για τη νέα σας έκθεση. Τι θα δει το κοινό;
–Θα δείτε σε αυτή την έκθεση έργα μικρού και μεσαίου μεγέθους και ένα μεγάλο έργο. Είναι έργα από διάφορες ενότητες που έφερα ή έστειλα τελευταία σαν έγινε δύσκολο να είμαστε και εμείς εδώ. Ευχαριστώ για αυτή την έκθεση που ξέρω πόση δουλειά χρειάζεται για να στηθεί την κα Αθηνά Ριαλά και τον κ. Πισσαρίδη που μας κάλεσε στην γκαλερί του, τη Stand in Line, και μου επέτρεψαν με αυτή την έκθεση να ξαναγυρίσω στη Λευκωσία ύστερα από 36 χρόνια απουσίας. Όταν μιλώ για ενότητες, είναι έργα που έγιναν κάθε χρόνο. Έτσι όλα τα έργα κάθε χρονιάς έχουν ένα τίτλο παρμένο από ιδέες και ποιήματα. Στην έκθεση αυτή θα είναι τίτλοι από έργα του Ρίτσου και του Σεφέρη. «Χωρίς ένα λεπτό για μας να δούμε την σκιά ενός πουλιού πάνω στα στάχυα»… «σωπαίνεις, σωπαίνεις, πιο καλά ακούγεται η σιωπή», «μονάχα βλέπει δύσπιστο την αγέραστη ομορφιά του κόσμου», «Κοιτάς ξωπίσω σου μην άφησες γαλάζια χνάρια και σε μαρτυρήσουν, κοιτάς στην γης μην έπεσε κανένα πούπουλο από τις φτερούγες σου και προδοθείς»… Δεν ξέρω αν χρειάζεται να πω πως εγώ με τα έργα που θα δείτε θέλω ν’ αφήνω γαλάζια χνάρια και πολύχρωμα πούπουλα από τις φτερούγες για να με μαρτυρήσουν σαν τον ζωγράφο αυτής της έκθεσης. Δεν χρειάζονται άλλες εξηγήσεις. Όλα τα έργα είναι ελαιογραφίες.
Ποιος είναι
Ο Κωνσταντίνος Γιαννικούρης γεννήθηκε το 1939 στην Πάφο και αποφοίτησε από το Γυμνάσιο το 1957. Τον ίδιο χρόνο ταξίδευσε στη Γαλλία, όπου σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, Ecole des Beaux - Arts. Μετά τη συμπλήρωση των σπουδών του παρέμεινε στη Γαλλία όπου ζει και εργάζεται μέχρι σήμερα. Εκτός από τη ζωγραφική, ο Γιαννικούρης ασχολείται επίσης με το ταπισερί, το ψηφιδωτό και το φρέσκο. Έργα του βρίσκονται επίσης σε πολλές δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Κύπρο, στη Γαλλία και σε άλλες χώρες.
Πληροφορίες
Κωνσταντίνος Γιαννικούρης, Γκαλερί Stand in Line, Οδός Μετοχίου26A, Άγιος Ανδρέας, Λευκωσία. Εγκαίνια Τρίτη, 19 Δεκεμβρίου, ώρα 7:00 μ.μ. Διάρκεια έκθεσης έως 13 Ιανουαρίου 2024.
