Του Παύλου Ξανθούλη
Το μοντέλο της πρωθυπουργού της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, για αγορά υπηρεσιών από την Αλβανία και αποστολή προσφύγων και μεταναστών στα «κέντρα υποδοχής» που κατασκευάστηκαν στη χώρα, «μπάζει» κυριολεκτικά από παντού, αλλά ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) Μάνφρεντ Βέμπερ ζητάει πίστωση χρόνου. Μιλώντας στην ιταλική La Stampa, ο επικεφαλής του ΕΛΚ δημιουργεί εντύπωση κανονικοποίησης του αμφιλεγόμενης ηθικής και νομιμότητας μοντέλου και μαζί και της ιταλικής ακροδεξιάς, λέγοντας ότι «όλες οι καινοτόμες λύσεις χρειάζονται χρόνο». Η τοποθέτηση του κ. Βέμπερ, ο οποίος φλερτάρει εδώ και καιρό με την ακροδεξιά, δεν μπορεί να αποδοθεί σε άσκηση προσωπικής πολιτικής. Όχι μόνο γιατί ο Γερμανός αξιωματούχος του ΕΛΚ ξέρει πολύ καλά να μετράει τις λέξεις του και πορεύεται στη βάση κυρίως της «γερμανικής προεκλογικής ατζέντας», αλλά και γιατί η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που επίσης προέρχεται από το ΕΛΚ, έχει υποδεχθεί θετικά την ιταλοαλβανική συμφωνία, καθιστώντας σαφές ότι θα εξετάσει το ενδεχόμενο ενός ανάλογου μοντέλου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για αγορά υπηρεσιών από τρίτες χώρες, ώστε πρόσφυγες και μετανάστες να καταλήγουν σε «κέντρα υποδοχής» εκτός Ε.Ε. Δεν είναι άλλωστε τυχαία η συμπερίληψη της ιταλοαλβανικής συμφωνίας, με θετικό πρόσημο, στις ιδέες που ανέπτυξε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην πρόσφατη επιστολή της προς τους ηγέτες των 27 κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε., ως επίσης και η πρόθεσή της να υποβάλει νέα νομοθετική πρόταση για τις επιστροφές. Ενώ στην εξίσωση δεν πρέπει να παραβλεφθεί η απόδοση καθεστώτος «Εκτελεστικού Αντιπροέδρου» από την κα φον ντερ Λάιεν στον στενό συνεργάτη της Τζόρτζια Μελόνι, προτεινόμενο Επίτροπο από την Ιταλία Raffaele Fitto (ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων ακροάσεων και της ψηφοφορίας στην Ευρωβουλή).
Προσδοκία της Λευκωσίας είναι η νέα νομοθεσία που θα υποβάλει η πρόεδρος της Κομισιόν, το 2025, να θέτει και τη Συρία «στο κάδρο» των επιστροφών.
Πηγή στην έδρα της Ε.Ε., έλεγε στην «Κ» ότι όλα αυτά αποτελούν μεν σωσίβιο στην πολιτική της Μελόνι, αλλά παράλληλα συνιστούν και κινήσεις προς την κατεύθυνση κανονικοποίησης της ακροδεξιάς, όπως αυτή εκφράζεται από την Ομάδα Συντηρητικών Μεταρρυθμιστών, στην οποία συμμετέχει το κόμμα της Ιταλίδας πρωθυπουργού, ως επίσης και το κυπριακό ΕΛΑΜ.
Ψυχροπολεμικό κλίμα
Μετά την άρνηση δικαστηρίου της Ρώμης να επικυρώσει την κράτηση μεταναστών στην Αλβανία, δικαστήριο της Μπολόνια παρέπεμψε το διάταγμα για «ασφαλείς τρίτες χώρες» της ιταλικής κυβέρνησης, στο Δικαστήριο της Ε.Ε., γεγονός που προκάλεσε μείζονα κρίση στις σχέσεις εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας στην Ιταλία. Μια από τις έξι δικαστές που αρνήθηκαν να επικυρώσουν τις κρατήσεις προσφύγων και μεταναστών, στην Αλβανία, δέχθηκε απειλές κατά της ζωής της, ενώ απειλές δήλωσε ότι δέχθηκε και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι. Πέραν της δεδομένης παράβασης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και της εξίσου δεδομένης προβληματικής συμφωνίας Ιταλίας-Αλβανίας, σε επίπεδο ηθικής, οι πληροφορίες που διέρρευσαν στον ιταλικό Τύπο παραπέμπουν σε εξευτελισμό της ανθρώπινης υπόστασης. Την ίδια ώρα που πρόσφυγες και μετανάστες θα τελούν υπό κράτηση για λογαριασμό της Ιταλίας, στους χώρους εγκλεισμού που κατασκευάστηκαν στην Αλβανία, η κυβέρνηση της Ρώμης φρόντισε να ενοικιάσει δύο πολυτελή ξενοδοχεία, τεσσάρων και πέντε αστέρων, μπροστά στην παραλία, με σπα, πισίνες, VIP εστιατόρια και προκλητικές ανέσεις για τη διαμονή των καραμπινιέρων που επιφορτίστηκαν με τη φύλαξη των προσφύγων και μεταναστών. Τα ποσά που θα διατεθούν μόνο για τη διαμονή των 295 καραμπινιέρων, υπερβαίνουν τα 9 εκατομμύρια ευρώ, στα οποία θα πρέπει να προστεθούν μισθοί και επιδόματα εξωτερικού, ενώ για κάθε ταξίδι προσφύγων-μεταναστών, η Ιταλία θα καταβάλλει σύμφωνα με τη La Repubblica, 250 χιλιάδες ευρώ (κόστος που απαιτείται για το πολεμικό πλοίο Libra)! Στα ποσά αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστούν τα 670 εκατ. ευρώ που κατέβαλε η Ιταλία για τις εγκαταστάσεις των προσφύγων και μεταναστών, που θυμίζουν στρατόπεδα συγκέντρωσης, ως επίσης και το «σπονσάρισμα» της Αλβανίας, η οποία θα λαμβάνει «ενοίκιο» ύψους 160 εκατομμυρίων ευρώ, για τη διαμονή 1.000 προσφύγων και μεταναστών. Ποσό το οποίο θα αυξάνεται αναλογικά, όσο αυξάνεται και ο αριθμός των «φιλοξενουμένων», που στη βάση των δυνατοτήτων των εγκαταστάσεων υποδοχής, θα έχει οροφή 3.000 ανθρώπους. Όλα αυτά τα δεδομένα καταδεικνύουν ότι ο στόχος της ιταλικής κυβέρνησης είναι αμιγώς πολιτικός, καθώς δεν διστάζει, σε καιρούς λιτότητας, να ξοδέψει υπέρογκα ποσά για να στείλει πρόσφυγες και μετανάστες στην Αλβανία, θεωρώντας προφανώς ότι αυτό θα σφραγίσει το διαβατήριό της, για εδραίωση στην εξουσία.
Οι «κυπριακές επενδύσεις»
Στο πρόσφατο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Βουδαπέστης, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης επανέλαβε την ικανοποίησή του για το γεγονός –όπως είπε– ότι η Συρία μπαίνει στο κάδρο της Ε.Ε. Προσδοκία της Λευκωσίας είναι η νέα νομοθεσία που θα υποβάλει η πρόεδρος της Κομισιόν, το 2025, να θέτει και τη Συρία «στο κάδρο» των επιστροφών, ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία που κατά γενική ομολογία βρίσκεται στα όριά της, να μπορεί να κάνει χρήση της δυνατότητας «επιστροφών» στην εν λόγω χώρα. Με βάση τα υφιστάμενα ωστόσο δεδομένα και μέχρι να υποβληθεί το 2025, να συζητηθεί, να γίνει αποδεκτή και να εφαρμοστεί η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία, η διαδικασία αυτή δεν εξυπηρετεί τη Λευκωσία. Υπό το φως και των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ε.Ε., οι οποίες άλλωστε επιστρατεύονται και τυγχάνουν επίκλησης από τα ιταλικά δικαστήρια, τα οποία αμφισβητούν και δεν διστάζουν να συγκρουστούν με την ίδια την κυβέρνηση της χώρας, υποδεικνύοντας ότι αφενός κάποιες τρίτες χώρες δεν μπορούν να θεωρηθούν ασφαλείς (πιο πρόσφατο παράδειγμα η Αίγυπτος) και αφετέρου, καμιά τρίτη χώρα δεν μπορεί να κατακερματιστεί σε ασφαλείς και μη ασφαλείς ζώνες, όπως ζητάει η κυπριακή κυβέρνηση για την περίπτωση της Συρίας. Σε κάθε πάντως περίπτωση, πέραν της επένδυσης στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και στη νέα νομοθετική της πρόταση, η Λευκωσία μπορεί να επενδύσει και στη Γερμανία, η οποία μετά την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού, εκτιμάται ότι θα πορευθεί με ακόμη σκληρότερες θέσεις στο προσφυγικό-μεταναστευτικό. Αρκεί να αναφέρουμε ότι ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών, Φρίντριχ Μερτς, που σύμφωνα με δημοσκοπήσεις προηγούνται στη Γερμανία, δεν ζητάει απλώς επιστροφές Σύρων και Αφγανών στις χώρες τους, αλλά και «μαζικές απελάσεις».
