Του Παύλου Νεοφύτου
Στα χέρια του Υπουργικού Συμβουλίου θα βρεθεί σύντομα η κρίσιμη απόφαση για τον τρόπο με τον οποίο θα συσταθεί το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, λαμβάνοντας υπόψη τα επιχειρήματα των δύο πλευρών για τη δημιουργία ή όχι αυτόνομης και ξεχωριστής οντότητας. Από τη μία είναι η θέση που έχει εκφραστεί από τον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος προτείνει μία νέα διεύθυνση, η οποία θα υπάγεται στο Υπουργείο Υγείας, για να μην υπάρχει σπατάλη πόρων αλλά και επίσπευση της δημιουργίας του Ινστιτούτου, και από την άλλη, του υπουργού Υγείας, ο οποίος αναφέρει ότι το υπουργείο του δε διαθέτει τις δυνατότητες για κάτι τέτοιο. Την ίδια ώρα, η Ομοσπονδία Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ), η οποία θεωρεί ότι αγνοήθηκε η μελέτη, η οποια εκπονήθηκε από οίκο επί υπουργείας Μιχάλη Χατζηπαντέλα, αντιδρά έντονα και αναμένει να δει εάν το προσεχές διάστημα η κυβέρνηση ανακοινώσει κάτι καινούριο, το οποίο να διαφοροποιείται από τη θέση του κ. Κεραυνού, ειδάλλως θα επιδιώξει επαφές με τους αρμόδιους υπουργούς.
«Το Ινστιτούτο θα γίνει»
«Δεν υπάρχει καμία κρίση μεταξύ των δύο υπουργών της κυβέρνησης», δήλωσε στην «Κ» ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, θέλοντας να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που βλέπει να δημιουργούνται. «Τον Ινστιτούτο, το οποίο είναι προεκλογική εξαγγελία του Προέδρου της Δημοκρατίας και έχει συμπεριληφθεί στον προϋπολογισμό του 2024, θα γίνει, όμως αυτό το οποίο συζητείται εσωτερικά είναι το πώς θα γίνει, αφού προσμετρηθούν όλες οι παράμετροι», πρόσθεσε.
Σχολιάζοντας τις επιστολές μεταξύ των δύο υπουργών της κυβέρνησης, όπου διαφαίνεται η διαφωνία τους για το ζήτημα, ο κ. Λετυμπιώτης είπε ότι διέρρευσαν δύο επιστολές από τις 150 που μπορεί να ανταλλάσσουν μεταξύ τους τα αρμόδια υπουργεία και συνεπώς, πρόσθεσε, δεν απηχούν την πραγματική εικόνα σε σχέση με τις απόψεις των δύο υπουργών. «Καταλαβαίνω πώς μπορεί να εκλαμβάνεται, αλλά δεν είναι έτσι. Θα γίνει το Ινστιτούτο, το ζήτημα τώρα είναι να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπο για να γίνει, ώστε να είναι εφικτό και βιώσιμο», συμπλήρωσε.
«Τα αρμόδια υπουργεία, όπως γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις που το ζητούμενο είναι να υλοποιηθεί μία δράση ή πολιτική, ανταλλάσσουν επιστολές μεταξύ τους, όπου το καθένα τοποθετείται με βάση τις δικές του αρμοδιότητες. Στο τέλος, λαμβάνονται απόφασεις σε πολιτικό επίπεδο, προσμετρώντας όλα τα δεδομένα. Για παράδειγμα, θα μπορούσε κάλλιστα το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, να έστελνε μία αντίστοιχη επιστολή και να έλεγε ‘‘εγώ θεωρώ ότι αυτή η δράση θα έπρεπε να γίνει με άλλο λογισμικό’’», σημείωσε.
«Δεν έχουν λάβει υπόψη τη μελέτη»
Τη θέση, ότι η πρόταση του υπουργού Οικονομικών είναι ασύμφωνη με το ζητούμενο της σωστής διαχείρισης και εποπτείας, υιοθετεί την ίδια ώρα η ΟΣΑΚ. «Η διαφωνία μας έγκειται στο γεγονός ότι εάν θα έχουμε μία γενική διεύθυνση για τον καρκίνο εντός του Υπουργείου Υγείας, κάτι με το οποίο ειρήσθω εν παρόδω διαφωνεί και ο ίδιος ο υπουργός Υγείας, δε θα έχουμε το αποτέλεσμα μίας σωστής και επαγγελματικής ομάδας ατόμων, η οποία θα επιλαμβάνεται τα θέματα του καρκίνου και θα μπορεί να κάνει μία σωστή διαχείριση, καταφέρνοντας να αποφευχθεί ακόμη και η σπατάλη, στην οποία αναφέρθηκε ο υπουργός Οικονομικών», δήλωσε στην «Κ» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Χαράλαμπος Παπαδόπουλος.
Σημείωσε επίσης ότι ουκ ολίγες φορές, υπηρεσίες που ήταν ενταγμένες στο υπουργείο Υγείας, λειτουργούσαν με έναν συγκεκριμένο τρόπο, ώστε πολλές από αυτές να έχουν φύγει, για να γίνεται μία σωστή εποπτεία, για να τονίσει ότι εδώ εντοπίζεται η βάση της διαφωνίας που έχουν με τον υπουργό Οικονομικών. «Ακόμα το σημαντικό είναι ότι φαίνεται να μην έχουν λάβει καθόλου υπόψη τη μελέτη η οποία έγινε από ανεξάρτητο οίκο, επί υπουργού Υγείας, Μιχάλη Χατζηπαντέλα».
Μιλώντας για τις προθέσεις τους, σημείωσε ότι περιμένουν να δουν εάν αυτές τις μέρες παρουσιαστεί κάτι καινούριο από κυβερνητικής πλευράς, εάν όχι, τότε θα ζητήσουν συνάντηση, καταρχάς με τον υπουργό Υγείας, για να δουν εάν υπάρχει κάτι νεότερο, και εάν και έφοσον χρειαστεί, θα επιδιώξουν και μία συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών.
Μάκης Κεραυνός: Ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία
Υπενθυμίζεται ότι μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η γνωστοποίηση της διαφωνίας του με τον υπουργό Υγείας, ο Μάκης Κεραυνός δήλωσε την περασμένη Παρασκευή ότι είναι ατυχείς οι αναφορές ότι ο ίδιος θεωρεί αχρείαστο το Ινστιτούτο. «Να γίνει μια νέα Διεύθυνση στο Υπουργείο Υγείας ούτως ώστε να υπάρχει ένας κεντρικός συντονισμός και να υπάρχει κι ένας συντονισμός όλων των φορέων, ιδρυμάτων, ινστιτούτων - που υπάρχουν και είναι και πάρα πολλά - για να υπάρχει ακριβώς μια συντονισμένη, καθορισμένη και υπό συνεχή παρακολούθηση μια πολιτική για τον καρκίνο», σημείωσε. «Αυτή είναι η θέση του Υπουργείου», συνέχισε, «και για να μην υπάρχει σπατάλη πόρων σε πάρα πολλά ιδρύματα, ασυντόνιστα και να μην υπάρχει το ουσιαστικό αποτέλεσμα το οποίο θέλουμε».
Ακολούθως τη Δευτέρα ανάφερε, μεταξύ άλλων, στον ΑΛΦΑ: «Και απλώς έγινε μια επιστολή από τον υπουργό Υγείας προς εμένα, η οποία μεταξύ άλλων θεμάτων έκανε και μία σκέψη να στεγαστεί στο υπουργείο Υγείας και ζήτησε τις απόψεις μας. Και εμείς είπαμε ότι θα μπορούσε να τοποθετηθεί σε μία διεύθυνση του Υπουργείου Υγείας, το οποίο είναι και επιτελικό Υπουργείο πλέον και καθορίζει την εθνική πολιτική για την Υγεία, για τον καρκίνο και για όλα τα θέματα και με την πάροδο του χρόνου να μετεξελιχθεί. Και ο λόγος που το είπαμε αυτό, είναι, γιατί αυτό θα δρομολογούσε άμεσα το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου». Ο κ. Κεραυνός εξήγησε ότι η μετατροπή του Ινστιτούτου σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα διαδικασία, καθώς θα πρέπει να προηγηθεί νομοθετική διεργασία.
«Διαχρονικό αίτημα» - «Δεν πρέπει να αποτελούν τον αδύνατο κρίκο»
Παρεμβάσεις για το θέμα, εκφράζοντας δημόσια τη διαφωνίας του με τη θέση του υπουργού Οικονομικών, έκαναν πολιτικοί και υποψήφιοι, οι οποίοι, μέσα από τη δράση τους, έχουν αναμειχθεί μέχρι σήμερα σε ζητήματα που αφορούν τους καρκινοπαθείς στην Κύπρο. Ενδεικτικά, ο νυν και υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΔΗΣΥ, Λουκάς Φουρλάς ανάφερε ότι «υποστηρίζουμε την αναγκαιότητα ίδρυσης του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου, η οποία αποτελεί διαχρονικό αίτημα της επιστημονικής κοινότητας, των συνδέσμων των ασθενών και αποτελεί καθοριστικό τμήμα της Εθνικής στρατηγικής για τον καρκίνο». Σύμφωνα με τον κ. Φουρλά, το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου θα βοηθήσει στον συντονισμό και την αναβάθμιση των προσφερόμενων ογκολογικών υπηρεσιών και στην αξιοποίηση Ευρωπαϊκών προγραμμάτων που σχετίζονται με την αντιμετώπιση του καρκίνου.
Από την πλευρά του o αριστίνδην υποψήφιος ευρωβουλευτής της ΔΗΠΑ, Μάριος Χαραλαμπίδης, σημείωσε ότι «η μη δημιουργία Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου ως ανεξάρτητης και ξεχωριστής οντότητας, θα ενισχύσει το κενό που παρατηρείται αυτήν τη στιγμή σε συγκεκριμένα θέματα σε σχέση με τον καρκίνο και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ασθενών. «Αντιλαμβάνομαι και σέβομαι απόλυτα τη διασφάλιση δημοσιονομικής πειθαρχίας, ωστόσο, η υγεία και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν πρέπει ποτέ να αποτελούν τον αδύνατο κρίκο σε αυτή την αξιολόγηση. Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο και κομβικό σημείο μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης του τομέα της υγείας. Γι’ αυτό, απευθύνω έκκληση στο Υπουργείο Οικονομικών όπως επαναξιολογήσει τα δεδομένα και προχωρήσει άμεσα στην υιοθέτηση της πρότασης για δημιουργία Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου ως ανεξάρτητης οντότητας, σύμφωνα με τη φιλοσοφία της μεταρρύθμισης στον τομέα της υγείας», είπε μεταξύ άλλων.
Το σκηνικό σήμερα
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Δεκέμβριο κατά την ψηφοφορία για τον κρατικό προϋπολογισμό, εγκρίθηκε από την ολομέλεια της Βουλής το κονδύλι των 1,2 εκατομμυρίων για την ίδρυση και λειτουργία και στην Κύπρο ενός Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου, το οποίο εκτός από συμβουλευτικός φορέας, θα έχει και εκτελεστική εξουσία, επιβλέποντας, διασφαλίζοντας την ποιότητα, καθορίζοντας τα κριτήρια και διενεργώντας ελέγχους, για μονάδες που παρέχουν ογκολογικές υπηρεσίες, μικρές και μεγάλες. Όπως περιγράφηκε σε προηγούμενο ρεπορτάζ της «Κ», μέχρι σήμερα, το σκηνικό που επικρατεί σε σχέση με τις υπηρεσίες θεραπείας των καρκινοπαθών, πέραν από τα δύο ογκολογικά κέντρα, αυτά της Τράπεζας Κύπρου στη Λευκωσία και το Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο στη Λεμεσό, όπου ειδικοί εντοπίζουν εξαιρετικά καλό επίπεδο υπηρεσιών, λειτουργούν ανεξέλεγκτα κέντρα, τα οποία, μπορούν χωρίς εποπτεία και με την απουσία νομοθετικού πλαισίου, να εισάγουν μηχανήματα και να στελεχώνονται με γιατρούς, οι οποίοι δεν έχουν την εξειδίκευση σε κάποιο συγκεκριμένο κομμάτι και την αντίστοιχη εμπειρία με καταγεγραμμένο αριθμό περιστατικών, όπως προνοείται με βάση ευρωπαϊκά κριτήρια.
Την ίδια ώρα ένας από τους πυλώνες του Ινστιτούτου θα είναι, εκτός από τη δημιουργία ολοκληρωμένων κέντρων που να παρέχουν όλες τις υπηρεσίες, και η ενοποίηση ογκολογικών τμημάτων, όπου είναι εφικτό. Πλέον, με τη συγκέντρωση των κέντρων, θα μπορέσει να υπάρξει η μέγιστη δυνατή εξειδίκευση των γιατρών, ένα θέμα, στο οποίο υπερτερούν χώρες του εξωτερικού, καθώς εκεί οι γιατροί παρακολουθούν πολλά περιστατικά και έχουν την ευχέρεια να αντλούν εμπειρία.
Όταν δημιουργηθεί το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, η Εθνική Επιτροπή Καρκίνου, η οποία σήμερα είναι το συμβουλευτικό όργανο προς το Υπουργείο Υγείας, προβλέπεται να είναι και το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο.
